Tọa lạc tại số 14 Tôn Thất Đạm (quận 1), tòa chung cư này là một trong những địa điểm nổi tiếng với giới trẻ TP.HCM. Đây là nơi ẩn nấp của hơn 30 quán cà phê, bar, nhà hàng, tiệm nail. Được xây dựng từ năm 1886, công trình vẫn giữ lối kiến trúc từ thời Pháp thuộc. Đứng từ vị trí trên cao, bất kỳ ai cũng dễ dàng nhìn thấy sự đối lập giữa cổ kính và hiện đại khi so sánh chung cư lâu đời nhất Sài Gòn với các tòa nhà bên cạnh.
Khách đến đây không quá khó để tìm chỗ giữ xe ngay tầng trệt hoặc các bãi xung quanh. Cầu thang xỉn màu, lối đi thiếu sáng dù là ban ngày, các bức tường đầy nét vẽ bằng sơn acrylic khiến nơi này trở nên cũ kỹ, mang đậm dấu thời gian. Nhưng những điều đó không ngăn được sức hút của chung cư 137 tuổi khi vẫn đón lượng lớn khách hàng trẻ ghé qua vào cuối tuần.
Nếu muốn lưu lại khoảnh khắc với các góc trong cư xá, mỗi nhóm phải đóng phí 50.000 đồng, không giới hạn thời gian và thiết bị chụp. Khi nộp tiền, khách hàng sẽ nhận được biên lai có dấu mộc của ban quản trị tòa nhà. Theo lời một số bạn trẻ, khi đến đây họ mới biết quy định này. “Số tiền sẽ được dùng để hỗ trợ dọn dẹp vệ sinh trong khu vực chung cư. Nếu chụp trong quán thì không cần đóng”, người thu phí cho hay.
Kazuki (sinh năm 1986, người Nhật), freelancer, vừa chuyển vào TP.HCM một tuần nhưng đã đến chung cư 14 Tôn Thất Đạm 3 lần vì yêu thích sự hoài cổ của địa điểm này. “Tôi đã sống ở Hà Nội 6 năm và đi rất nhiều quán cà phê nhưng khi đến đây, tôi thật sự ấn tượng với các chung cư cũ của Sài Gòn. Không chỉ gặp gỡ bạn bè, tôi còn chọn chỗ này để làm việc, quay vlog”, Kazuki chia sẻ.
Vừa khai trương vào tháng 10/2022, Refined - Coffee & Cocktails được nhiều Gen Z biết đến nhờ sở hữu view bên cạnh Kho bạc Nhà nước. Nguyễn Quốc Huy (sinh năm 1989), chủ quán, cho hay đa số khách hàng là người trẻ, thích không gian sang trọng, không quá nhộn nhịp và freelancer (người làm công việc tự do). “Diện tích nhỏ nên quán chỉ có sức chứa 60 người. Theo tôi quan sát, 70% chung cư này là hộ kinh doanh, cư dân chỉ chiếm khoảng 30% nên việc buôn bán không ảnh hưởng quá nhiều đến mọi người. Tôi vẫn cố gắng hoạt động trong mức độ cho phép, tránh gây ồn ào, làm phiền hàng xóm”, anh Huy nói.
Chung cư 40E Ngô Đức Kế (quận 1), có vị trí giao với phố đi bộ Nguyễn Huệ, thu hút lượng lớn dân văn phòng và người trẻ đam mê hội họa. Tòa nhà vừa được tân trang ở khu vực sảnh dưới nhưng “màu áo” và hành lang vẫn giữ lớp sơn cũ. Thực khách đến đây đều đi nhẹ, nói khẽ và trò chuyện với âm thanh vừa đủ để tránh gây ồn ào.
Ẩn mình trong vẻ hoang sơ, hoài cổ của một cư xá trên đường Nguyễn Trãi (quận 1), Barxiu Coffee có view nhìn thẳng ra nhà thờ Huyện Sỹ và con phố thời trang sầm uất nhất nhì TP.HCM. Lối đi lên nhỏ hẹp, không có thang máy, các bức tường đã ố màu nhưng nơi này vẫn được nhiều người trẻ yêu thích. Một trong số đó là nhóm bạn của Ý Vy (sinh năm 2003). “Là một coffeeholic, tôi thường xuyên trải nghiệm các mô hình quán cà phê khác nhau. Mỗi địa điểm có những mặt lợi và bất cập khác nhau, ngay cả hàng quán hiện đại cũng vậy”, Vy bày tỏ.
Vài năm trở lại đây, mô hình quán xá trong chung cư cũ được nhiều người trẻ đón nhận. Trừ thời điểm dịch, không ít cửa hàng vẫn “ăn nên làm ra” và trở thành trào lưu kinh doanh hút khách. Lợi thế của quán cà phê theo hình thức này là mặt bằng tương đối rẻ hơn so với việc thuê ở đường lớn hay trong hẻm.
Điểm chung của phần lớn các quán là tận dụng vẻ ngoài cổ kính để thiết kế concept riêng, không gian khiêm tốn, khó tìm, mật độ dân cư thấp và quảng cáo thông qua truyền miệng hoặc trang review nước ngoài.
Mỗi nơi sẽ tồn tại những bất cập khác nhau, chẳng hạn vấn đề vệ sinh, mùi hôi, an ninh, bãi giữ xe, cơ sở hạ tầng… Một số chủ quán cho biết đây là bài toán phức tạp mà họ phải giải quyết khi chọn địa điểm kinh doanh.