Khi Hoàng tử Saudi Arabia Khaled bin Sultan al-Saud mua máy bay riêng vào năm 2016, các cố vấn tài sản người Thụy Sĩ của ông đã tập hợp danh sách các tài sản để thế chấp, bao gồm một biệt thự 40 phòng mà họ mô tả là “Cung điện London”, theo Financial Times.
Dinh thự 205 tuổi ở Công viên Regent, còn được gọi là The Holme, hiện được rao bán với giá 250 triệu bảng Anh (296 triệu USD), sau khi bị một công ty thuộc quỹ đầu cơ London Attestor xiết nợ vì chủ nhân của nó không thanh toán khoản vay đúng hạn.
Thương vụ này sẽ là vụ mua bán nhà ở đắt nhất được ghi nhận ở London.
Nó cũng làm nổi bật “cuộc tình” kéo dài hàng thập kỷ giữa dòng tiền của Saudi Arabia và thủ đô của nước Anh, cũng như áp lực tài chính đối với các thành viên cấp cao của hoàng gia Saudi Arabia, sau khi Thái tử Mohammed bin Salman tìm cách kiềm chế chi tiêu xa hoa của các hoàng tử và gạt ra ngoài lề những người không thân cận.
Một người hiểu về vấn đề tài chính trong hoàng gia Saudi Arabia cho biết các hoàng tử từng vung tiền mua nhà ở London trước đây giờ phải đối mặt với tình trạng tài chính thắt chặt hơn ở quê nhà và sự giám sát ngày càng tăng ở Anh.
“Dòng tiền đang ít đi. Nếu họ có bất động sản ở London, họ phải bán chúng đi”, người này nói.
Quyền sở hữu thực sự của “Cung điện Buckingham thu nhỏ”
Được người đại diện mô tả là “Cung điện Buckingham thu nhỏ”, The Holme tọa lạc trên một khu đất rộng 4 mẫu Anh (hơn 16.000 m2) và là một trong số ít dinh thự bên trong công viên Regent.
Hoàng tử Saudi Arabia Khaled bin Sultan al-Saud. Ảnh: House of Saud.
Hoàng tử Khaled đã chi 43 triệu USD để có được hợp đồng thuê dài hạn đối với dinh thự thông qua Quendon Limited năm 1991.
Một vụ kiện do bên cho thuê khác khởi xướng đã làm sáng tỏ một loạt giao dịch và khoản vay kéo dài hàng thập kỷ dẫn đến việc dinh thự được rao bán.
Vụ việc được đưa ra bởi Yuntian 10, công ty con ở Ireland của Ngân hàng China Minsheng, bên cung cấp máy bay riêng cho Hoàng tử Khaled thông qua một công ty ở Bermuda, Anh.
Yuntian tuyên bố hoàng tử đã chuyển cho Quendon tiền mặt để mua dinh thự. Trên danh nghĩa, dinh thự thuộc sở hữu của Quendon và hoàng tử là người thuê lại, nhưng thực tế hoàng tử giữ quyền sở hữu hưởng lợi đối với The Holme. Vì vậy, bất động sản này vẫn có thể được ông sử dụng để thế chấp khoản thanh toán thuê máy bay.
Vụ kiện tuyên bố Hoàng tử Khaled đã sử dụng Quendon để “che giấu” “quyền sở hữu và quyền kiểm soát tài sản hưởng lợi” của mình đối với dinh thự.
Hoàng tử “đã đại diện cho bên thứ ba làm chủ sở hữu của tài sản”, đồng thời khẳng định “do sự can thiệp của quỹ tín thác nước ngoài và cấu trúc công ty nói trên, ông không thu được bất kỳ lợi ích nào từ bất động sản này”, luật sư của Yuntian cho biết.
Việc sử dụng các công ty nước ngoài để sở hữu bất động sản ở London bị giám sát chặt chẽ kể từ khi Nga thực hiện “chiến dịch quân sự đặc biệt” vào Ukraine hồi năm ngoái, kéo theo lệnh trừng phạt đối với tài sản của những người Nga giàu có ở Anh.
Các chính trị gia Anh, bao gồm Thị trưởng London Sadiq Khan, kêu gọi hành động cứng rắn hơn để minh bạch hóa hơn nữa quyền sở hữu bất động sản. Chính phủ đã đưa ra biện pháp yêu cầu các công ty nước ngoài sở hữu bất động sản ở Anh phải khai báo chủ sở hữu hưởng lợi thực tế của chúng.
Quendon liệt kê với Cơ quan đăng ký kinh doanh Anh 5 người con của Hoàng tử Khaled là chủ sở hữu hưởng lợi.
Trong các giấy tờ của tòa án, Quendon phủ nhận việc Hoàng tử Khaled có quyền lợi đối với The Holme, cũng như phủ nhận việc Yuntian xiết nợ dinh thự để thu hồi các khoản nợ của mình.
Dinh thự The Holme ở London. Ảnh: Financial Times.
Những giao dịch phía sau “món quà”
Hồ sơ tòa án cho biết công ty luật Linklaters đã soạn thảo một văn bản vào năm 1991 xác định rằng số tiền mà Hoàng tử Khaled gửi cho Quendon để mua căn biệt thự là một "món quà".
Công ty này đưa ra lời khuyên về cách thức mua và giữ The Holme thông qua một "phương pháp hiệu quả về thuế" và "hợp pháp", qua đó Hoàng tử Khaled và gia đình của ông có thể tiếp tục sử dụng và hưởng lợi từ dinh thự nói trên.
Theo hồ sơ tòa án, Quendon cho biết dinh thự được đăng ký sở hữu thông qua một quỹ tín thác ở Guernsey, do chi nhánh Quần đảo Channel của Ngân hàng Hoàng gia Canada (RBC) thành lập.
Quendon thừa nhận Hoàng tử Khaled, hiện ở tuổi 73, đã sử dụng The Holme làm nơi cư trú ở London. Công ty cũng dùng dinh thự để thế chấp các khoản vay cho hoàng tử và gia đình.
Một số khoản vay do chính hoàng tử đứng ra bảo lãnh. Ông đã bảo lãnh 2 hai khoản tổng trị giá 68 triệu bảng, do Standard Chartered cấp cho Quendon bắt đầu từ năm 2016.
Quendon đã sử dụng số tiền này để trả 13,9 triệu bảng Anh vay từ Citibank, thực hiện các khoản đầu tư bao gồm một khoản trị giá 36 triệu bảng do Standard Chartered quản lý, cũng như cung cấp khoản vay 15 triệu bảng cho Hoàng tử Khaled.
Năm 2017 đánh dấu sự thay đổi lớn về tài chính của hoàng gia Saudi Arabia, khi Hoàng tử Mohammed trở thành thái tử và phát động chiến dịch trấn áp tham nhũng đối với các thành viên hoàng gia, doanh nhân, quan chức nhà nước và những nhân vật đáng chú ý khác.
Chiến dịch đã dẫn đến việc giam giữ khoảng 300 doanh nhân, cựu quan chức nhà nước, hoàng tử, và những người khác. Hoàng tử Khaled không nằm trong số đó.
Dù chính phủ cho biết đã thu hồi được 100 tỷ USD tiền lãi bất chính, những người chỉ trích chiến dịch cho rằng đây là một phần của trò chơi quyền lực nhằm loại bỏ một tầng lớp có ảnh hưởng có thể thách thức vị thế của thái tử.
Một cố vấn của hoàng gia Saudi Arabia cho biết Hoàng tử Khaled “có tình trạng rất tốt” về tài chính sau khi thừa kế “phần lớn” tài sản sau khi cha ông - Hoàng tử Sultan bin Abdulaziz al-Saud - qua đời năm 2011.
Tuy nhiên, tình trạng tài chính Hoàng tử Khaled "đã thay đổi lớn” vào khoảng năm 2017, vị cố vấn cho biết. Những người quen thuộc với việc bán tàu tiết lộ hoàng tử đã bán hai chiếc du thuyền và một dinh thự trị giá 87 triệu USD ở Paris, theo Wall Street Journal.
Thái tử Saudi Arabia Mohammed bin Salman. Ảnh: Reuters.
Quendon ngày càng phải vay mượn nhiều hơn để trả các khoản vay được thế chấp bằng dinh thự trong những năm gần đây. Nó đã hoàn trả khoản vay từ Standard Chartered bằng khoản vay mới vào năm 2019 từ Trinity Investments, công ty Ireland do Attestor quản lý.
Số tiền từ Trinity cho phép Quendon tạm thời giữ lại The Holme và cho Hoàng tử Khaled vay nhiều hơn.
Yuntian tuyên bố khoản vay đã được gia hạn 3 lần vào năm 2020 và hiện trị giá khoảng 150 triệu bảng Anh, theo hai người am hiểu tình hình.
Quendon cho biết họ đáng lẽ đã đàm phán tái cấp vốn khoản vay với Trinity nhưng thỏa thuận đã bị chặn vì Yuntian nhận được lệnh từ Tòa án Tối cao, yêu cầu tạm thời không cho phép bán The Holme.
Quendon sau đó đã “không trả được” các khoản vay khi đến hạn, dẫn đến việc dinh thự hiện bị rao bán để xiết nợ.
Theo cố vấn hoàng gia, việc The Holme bị rao bán chỉ là dấu hiệu công khai về tình trạng khó khăn tài chính mà các thành viên của gia đình cầm quyền Saudi Arabia phải đối mặt. “Đây chỉ là một trong những tình huống lặp đi lặp lại. Họ đang có vấn đề nghiêm trọng”, vị cố vấn nói.