“Tết Tết Tết Tết đến rồi
Tết Tết Tết Tết đến rồi
Tết đến trong tim mọi người
Con sáu mươi - Con sáu mươi”
Người nghệ sĩ mặc trang phục Táo quân, vừa hát lô tô vừa nhảy múa nhịp nhàng. Dưới khán đài, ai cũng cầm một hoặc hai tấm vé in đầy những con số. Người lấy bút gạch số 60, người thì dùng tăm chọt lỗ để đánh dấu. Một người phụ nữ đứng lên hô: “Kinh!”.
Một nghệ sĩ trên sân khấu nhanh miệng hát: “Con sáu mươi - Con sáu mươi là tấm vé cờ hên”. Sau khâu kiểm tra lại, người phụ nữ nhanh chóng nhận phần quà trị giá 600.000 đồng. Đó là chị Phượng Châu (30 tuổi, kinh doanh tại gia) đi xem lô tô cùng người yêu.
Chị Châu chia sẻ: “Ban đầu mình chỉ định đến nghe nghệ sĩ hát lô tô, tấu hài rồi mua vài tấm vé chơi cho vui, không ngờ lại trúng thật. Coi như hôm nay mình được chơi mà còn có quà đem về nhà”.
Không chỉ chị Châu, nhiều người dân ở TP.HCM cũng xem lô tô là một thú vui không thể thiếu và chọn những gánh lô tô làm điểm chơi Tết Giáp Thìn 2024.
Không thua gì ca sĩ nổi tiếng
Sắp tới, những đoàn lô tô như Sài Gòn Tân Thời hay Hương Nam sẽ có lịch diễn xuyên Tết để phục vụ khán giả. Theo ghi nhận, các nghệ sĩ lô tô còn diễn kịch, ca cải lương để phục vụ khán giả bên cạnh những phần “kêu số” lô tô.
Anh Phan Văn Thanh (35 tuổi, tài xế) đã chạy hơn 7 km từ Bình Chánh đến quận 10 để xem lô tô thư giãn dịp cận Tết. Theo kế hoạch, gia đình anh sẽ đi chúc Tết hai bên nội ngoại trong 3 ngày Tết. Sau đó, gia đình sẽ đi chơi lô tô vào mùng 5 để xem đoàn diễn kịch.
Người dân thích đi xem lô tô vì vừa được chơi vừa được nghe nhạc trẻ, cải lương, hài kịch.
“Con tôi đang được nghỉ Tết nên tôi đưa vợ con đi chơi lô tô cho biết. Còn bản thân tôi thì đã đi chơi vài lần với đồng nghiệp. Những lần đó thì đoàn lô tô còn có diễn kịch với hát văn nghệ nữa. Nghệ sĩ ở đây hát không thua gì ca sĩ nổi tiếng”, anh Thanh hào hứng nói.
Ngọc Yến (25 tuổi, nhân viên văn phòng) và Ngọc Anh (27 tuổi, nội trợ) ngồi xem lô tô đã hơn một giờ. Tuy nhiên, cả hai không cần trả tiền mua vé vào cổng hay đặt vé để thưởng thức phần trình diễn của các nghệ sĩ chuyên nghiệp.
“Mình và bạn đến đoàn lô tô để thư giãn dịp cuối năm. Tổng cộng hai người tiêu chưa đến 50.000 cho hai ly trà dâu, một phần bắp xào và gửi xe. Việc đi chơi lô tô như thế này vừa tiết kiệm mà lại đặc biệt vui”, Ngọc Yến chia sẻ về trải nghiệm của mình.
Theo Ngọc Yến, năm nay công ty của cô không có thưởng Tết nên hầu bao cũng eo hẹp hơn. Do đó, thay vì trả tiền vào rạp phim hay xem kịch như những năm trước, cô và chị gái quyết định đến gánh lô tô gần nhà để thư giãn.
Để được "kinh", người chơi phải đánh dấu đủ các số hàng ngang trên cùng một tấm vé được nghệ sĩ kêu trên sân khấu.
Thú chơi lô tô không chỉ dừng ở việc nghe hát, xem kịch miễn phí mà còn vui ở sự hồi hộp, vui mừng khi trúng giải. Nhất là khi cố ngồi nghe hết câu hát để xem tấm vé của mình có được “kinh” (từ mà mọi người hô lên khi có đủ số một hàng ngang của vé lô tô) hay không.
“Mình thích nhất là cảm giác chỉ còn một số nữa là ‘kinh’. Cứ ngồi hồi hộp, nín thở nghe từng câu hát để xem số cuối cùng có phải là số mà mình đang đợi hay không. Rồi khi nghe đúng con số mình đợi, bản thân hô được một chữ ‘kinh’ thì vui không tả được”, chị Phương Châu chia sẻ.
Nét văn hóa không thể thiếu trong ngày Tết
Không chỉ là một trò chơi thư giãn dịp cuối tuần hay ngày Tết, lô tô còn được công nhận là một nét văn hóa của Việt Nam.
Trong quyển Du ngoạn trong âm nhạc truyền thống Việt Nam, giáo sư Trần Văn Khê nhận định: “Lô tô không chỉ là môn giải trí đơn thuần mà còn đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa của người Việt, qua đó góp phần lưu truyền và gìn giữ những tục ngữ, ca dao, bài vè - được xem là những di sản văn học dân gian của dân tộc - khỏi bị mai một”.
Một đêm biểu diễn lô tô sẽ là sự kết hợp của âm nhạc, hài kịch và các loại hình nghệ thuật truyền thống khác.
Hiện nay, loại hình nghệ thuật này được biểu diễn rộng rãi ở khắp Việt Nam, đặc biệt là khu vực Tây Nam Bộ. Lô tô là một điểm nhấn trong các hội chợ Tết miền Nam nhờ sự kết hợp giữa âm nhạc và hài kịch.
Nghệ sĩ lô tô La Kim Quyền, một thành viên chủ chốt của đoàn Sài Gòn Tân Thời với hơn 30 năm kinh nghiệm biểu diễn, cho biết lô tô là một hình thức giải trí kết hợp đa thể loại. “Các thành viên trong đoàn lô tô thường phải luyện tập nhiều, mỗi người sẽ mạnh về một thể loại như cải lương, nhạc pop hay bolero. Tất cả sẽ kết hợp với nhau tạo thành một màn trình diễn đặc sắc cho khán giả”, cô phân tích.
Nghệ sĩ lô tô giờ đây được khán giả yêu quý và đón nhận nồng nhiệt.
Theo cô, thời xưa, mỗi đoàn lô tô thường là nơi nương nhờ cho những người cơ nhỡ, đặc biệt là các thành viên của cộng đồng LGBT+. Mỗi dịp Tết đến, đoàn sẽ biểu diễn ở nhiều điểm khác nhau để phục vụ khán giả.
Những lúc như thế, không khí Tết lại càng rộn rã vì người dân miền Tây thường rất thích các đoàn lô tô. Bởi lẽ, bên cạnh việc hát lô tô, đoàn sẽ tổ chức các hoạt động như bắn bong bóng, săn bọ, ném banh… để bà con có dịp vui chơi ngày Tết. Nhờ đó mà các đoàn lô tô trở thành điểm nhấn trong dịp Tết Nguyên đán của người dân miền Tây.
Đặc biệt, nghệ sĩ lô tô gần như không ăn Tết. “Những đoàn lô tô mà tôi biết thường không ăn Tết. Chúng tôi thường diễn từ hai mươi mấy Tết đến hết ngày mùng của tháng Giêng. Khán giả được nghỉ ngơi trong dịp Tết thì chúng tôi biểu diễn để giúp khán giả vui vẻ, thư giãn trong kỳ nghỉ”, nghệ sĩ La Kim Quyền chia sẻ.
Nhờ xuất hiện trong các chương trình như Người bí ẩn, Shark Tank… lô tô ở Sài Gòn dần trở lại thời hoàng kim. Nghệ sĩ lô tô, giờ đây, đã được khán giả đón nhận và yêu quý hơn.
Chia sẻ với Tri Thức - ZNews, nghệ sĩ La Kim Quyền cho biết các nghệ sĩ lô tô đã có cuộc sống khá khẩm hơn và cũng nhờ đó mà giữ được lửa đam mê với nghề.