Hàng không Việt dự kiến thiếu 24-26 máy bay trong dịp cao điểm hè. Ảnh: Cục Hàng không.
Các hãng hàng không Việt Nam đều đang chật vật tìm thuê máy bay trong bối cảnh đội bay thiếu hụt. Dù vậy, điều này không hề dễ dàng trong bối cảnh tình trạng thiếu máy bay xảy ra trên toàn cầu, kéo theo giá thuê đang tăng "chóng mặt".
Thiếu 24-26 máy bay
Chia sẻ tại Hội nghị giao ban công tác quý I và triển khai nhiệm vụ trọng tâm quý II của Bộ Giao thông Vận tải, ông Đinh Việt Thắng, Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam cho biết có 3 nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng thiếu máy bay.
Thứ nhất, do lỗi sản xuất động cơ, nhà sản xuất phía Mỹ đã ra lệnh triệu hồi tàu bay Airbus A321 Neo. Hiện có 42 tàu bay của 2 hãng hàng không Việt là Vietjet Air và Vietnam Airlines trong diện triệu hồi.
Đến nay, đã có 22 tàu của các hãng phải tháo động cơ và kiểm tra sửa chữa. Trong năm nay, 42 tàu bay của 2 hãng cũng sẽ phải dừng hoạt động. Theo kế hoạch nhà sản xuất, việc tháo động cơ để bảo dưỡng hoặc thay thế sẽ mất trung bình 18 tháng để hoàn tất.
"Thời gian bảo dưỡng dự kiến kéo dài đến hết năm 2026, thậm chí sang đến năm 2027", ông Thắng thông tin.
Lý do thứ hai, theo Cục trưởng Cục Hàng không là các hãng hàng không đang thua lỗ nặng, phải đàm phán, tái cơ cấu nợ. Theo đó, các chủ nợ quyết định rút lại tàu bay và cho thuê với giá cao hơn. Hiện tại, Pacific Airlines đã không còn tàu bay, trong khi Bamboo Airway cũng chỉ còn 5 chiếc.
Nguyên nhân thứ ba là do nhiều máy bay phải bảo dưỡng định kỳ sau dịp cao điểm Tết 2024.
Nếu thời điểm trước Tết, giá thuê máy bay Airbus A321 là 2.300 USD/giờ thì hiện tại con số này đã chạm ngưỡng 4.000 USD/giờ
Ông Đinh Việt Thắng, Cục trưởng Cục Hàng không, Bộ Giao thông Vận tải
Theo tính toán, trong cao điểm hè năm nay, tải cung ứng cần khoảng 24-26 triệu ghế. Với cách vận hành thông thường, số máy bay còn thiếu để phục vụ đợt cao điểm này dự kiến vào khoảng 24-26 chiếc.
Thuê thêm máy bay là giải pháp thường được các hãng áp dụng trong giai đoạn cao điểm. Tuy nhiên, việc này hiện tại gặp nhiều khó khăn dù các hãng đã tích cực đàm phán.
"Nếu thời điểm trước Tết, giá thuê máy bay A321 là 2.300 USD/giờ thì hiện tại con số này đã chạm ngưỡng 4.000 USD/giờ", ông Đinh Việt Thắng thông tin.
Tăng thời gian khai thác, giảm thời gian quay đầu
Trong bối cảnh này, Vietnam Airlines cam kết sẽ thêm số lượng tàu bay trong khoảng thời gian từ tháng 5 đến tháng 9. Ngay tháng 5 tới đây, hãng sẽ tiếp nhận máy bay thân rộng thứ 30 là dòng Boeing 787-10.
"Trước đây, do tác động của dịch Covid-19, Vietnam Airlines dự kiến lùi thời gian nhận thêm 1-2 năm. Song, trước tình huống của tàu bay Airbus A321 Neo, chúng tôi đã làm việc với Boeing và các nhà cho thuê", ông Đặng Anh Tuấn, Phó tổng giám đốc Vietnam Airlines cho biết.
Vị này khẳng định đến tháng 7, Vietnam Airlines sẽ tiếp nhận thêm một tàu bay, nâng tổng số tàu bay lên 31 chiếc. Dù rất khó khăn nhưng hãng bay cũng đang cố gắng tính toán đưa 4 tàu bay thuê ướt vào hoạt động trong cao điểm hè. Hãng cũng vừa phát thư mời tới các nhà cung cấp gói thuê ướt 4 tàu bay (gồm máy bay và phi hành đoàn) trong 2-3 tháng để kịp phục vụ cao điểm hè.
Vietnam Airlines đang nỗ lực bổ sung thêm đội bay phục vụ cao điểm hè. Ảnh: VNA.
Ngoài ra, trong khoảng tháng 7 đến tháng 9, Vietjet Air cũng có kế hoạch tăng số lượng tàu bay.
Bên cạnh đó, các hãng hàng không cũng tính đến biện pháp tăng thời gian khai thác, giảm thời gian quay đầu của máy bay. Theo đó, tàu bay Airbus A320, A321 của Vietnam Airlines đang có công suất khai thác bình quân 9-10 tiếng/ngày, Vietjet Air khoảng 12-13 tiếng/ngày. Thời gian này sẽ được tính toán, điều chỉnh.
Thời gian quay đầu ở sân bay của tàu bay Airbus A321 cũng sẽ nghiên cứu giảm từ 45 phút xuống còn 30-35 phút.
"Phương án đưa tàu bay thân rộng vào khai thác nội địa cũng sẽ được tính đến dù rất tốn kém", Cục trưởng Cục Hàng không cho hay.
Giá vé chưa chạm trần
Theo đại diện Vietnam Airlines, tính đến hết quý I, giá vé bình quân toàn mạng nội địa của hãng chỉ đạt 76% trong khung giá, dưới mức giá trần khá xa
Đơn cử, giá vé chặng TP.HCM - Vân Đồn chỉ đạt khoảng 43% khung giá vé; chặng TP.HCM - Phú Quốc chỉ ở mức 83% so với giá trần.
Ở một số thời điểm, có tình trạng giá vé cao so với những năm trước, nhưng các hãng phải đều phải cân đối giá vé, chưa tăng tối đa để đảm bảo hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp và quyền lợi của khách hàng.
Theo khảo sát, giá vé các đường bay nội địa trong tháng 4 đang ở mức 2-4 triệu đồng/vé khứ hồi. Cụ thể, chặng Hà Nội - TP.HCM hiện có giá 2,8-3 triệu đồng/vé khứ hồi của Vietjet Air và Vietravel Airlines. Nếu bay với Bamboo Airways và Vietnam Airlines, hành khách phải trả mức 3,1-4 triệu đồng/vé khứ hồi.
Giá vé máy bay nội địa vẫn chưa vượt mức giá trần theo quy định.
Tại chặng TP.HCM - Đà Nẵng, giá vé rẻ nhất hiện nay là 2,4 triệu đồng/vé khứ hồi của Vietravel Airlines trong khi các hãng khác phổ biến ở mức 3-3,6 triệu đồng/vé khứ hồi. Nếu bay đến Phú Quốc từ TP.HCM, hành khách phải trả mức giá 2 triệu đồng/vé khứ hồi của Vietjet Air và 2,5 triệu đồng của Vietnam Airlines. Trong khi đó nếu bay từ Hà Nội, hành khách phải trả 3,5-4,2 triệu đồng.
Theo Thông tư 34/TT-BGTVT, với đường bay từ 500 km đến dưới 850 km có mức giá trần là 2,25 triệu đồng/vé/chiều.
Đường bay có khoảng cách từ 850 km đến dưới 1.000 km có giá vé tối đa là 2,89 triệu đồng/vé/chiều, trong khi đường bay từ 1.000 km đến dưới 1.280 km có giá trần là 3,4 triệu đồng/vé/chiều.
Đường bay có khoảng cách từ 1.280 km trở lên là 4 triệu đồng/vé/chiều.
Mức giá tối đa đã bao gồm toàn bộ chi phí hành khách phải trả cho một vé máy bay, trừ thuế giá trị gia tăng và các khoản thu hộ cho cảng hàng không (bao gồm giá phục vụ hành khách và giá đảm bảo an ninh hành khách, hành lý, khoản giá dịch vụ với các hạng mục tăng thêm).