BYD đã vươn lên mạnh mẽ trong năm 2023. Ảnh: Reuters.
Sau một quý III/2023 so kè quyết liệt cùng đối thủ Tesla, quý cuối năm ngoái chứng kiến doanh số ôtô thuần điện của BYD đạt 526.409 xe, chính thức vượt qua doanh số kỷ lục 484.507 mà Tesla sở hữu trong cùng kỳ.
Từ một công ty sản xuất pin, BYD của ông chủ Wang Chuanfu đã từng bước thách thức các ông lớn ôtô ngoại quốc và sẵn sàng trở thành hãng xe điện hàng đầu thế giới nếu đối thủ mất cảnh giác.
Mọi thứ bắt nguồn từ pin
Trên ôtô điện, bộ pin luôn được xem là chi tiết “nặng” nhất, cả về khối lượng, giá thành và mức độ quan trọng với chiếc xe. BYD – viết tắt của "Build Your Dreams", nghĩa là kiến tạo giấc mơ – thực chất đã khởi đầu hành trình của mình vào năm 1995 từ nền tảng như thế. Ở thời điểm đó, BYD chỉ là một nhà sản xuất pin, với sản phẩm chủ lực là pin niken cadmium (NiCd).
Tám năm sau, Wang Chuanfu – ông chủ của BYD – tiến hành mua lại Qinchuan Automobile và thành lập BYD Auto. Hãng xe, vốn sở hữu logo ban đầu mang hơi hướm thiết kế của logo BMW, đã phải trải qua nhiều năm khó khăn, trước khi chọn được hướng đi riêng cho mình và chính thức chấm dứt dây chuyền sản xuất ôtô sử dụng động cơ đốt trong vào tháng 3/2022.
Logo BYD từ thuở sơ khai mang nhiều đường nét, màu sắc tương tự logo của BMW. Ảnh: CoolCarsInChina.
Kể từ thời điểm này, BYD tập trung phát triển, sản xuất ôtô năng lượng mới và hướng đến mục tiêu chinh phục khách hàng, không chỉ ở Trung Quốc mà trên toàn thế giới.
Trong vòng 3 năm gần nhất, doanh số của BYD đã tăng đến 7 lần. Từ lượng tiêu thụ 427.302 xe đạt được hồi năm 2020, tổng doanh số ôtô điện và xe plug-in hybrid của hãng xe Trung Quốc đã tăng trưởng nhanh chóng và vượt mốc 3,02 triệu xe khi 12 tháng của năm 2023 khép lại. Trong đó, doanh số xe thuần điện của BYD tăng trưởng từ 911.141 xe trong năm 2022 lên thành 1,57 triệu xe trong năm 2023, thu hẹp khoảng cách về doanh số với đối thủ chính Tesla xuống còn hơn 230.000 xe.
Vào tháng 9/2022, BYD chính thức trở thành hãng xe Trung Quốc đầu tiên hoàn thành mục tiêu xuất xưởng thường niên một triệu xe năng lượng mới. Thậm chí vào ngày 24/11/2023, BYD còn vượt qua chính đối thủ Tesla để trở thành hãng xe đầu tiên cán mốc xuất xưởng 6 triệu xe năng lượng mới.
Giành lợi thế từ quê nhà
Có một sự thật, rằng cả ngành công nghiệp ôtô toàn cầu đang phải dè chừng mối đe dọa đến từ các hãng xe Trung Quốc. Lượng sản xuất dồi dào, cộng với nhân công rẻ và hàng loạt ưu đãi, trợ cấp từ chính phủ nước nhà đã khiến giá xe Trung Quốc thường thấp hơn khoảng 20% so với các mẫu xe tương đương đến từ những hãng xe châu Âu, theo Carscoops.
Thống kê từ Auto News cho hay tính đến hết năm 2021, Trung Quốc đã trợ cấp khoảng 15 tỷ USD cho xe điện và đến tháng 6/2023, gói trợ cấp trị giá tương đương 72 tỷ USD được thông qua, dự kiến giải ngân trong vòng 4 năm.
Nhờ hàng loạt ưu đãi nói trên, nhiều hãng xe Trung Quốc đã phất lên nhanh chóng và đe dọa vị thế của không ít hãng xe truyền thống tại thị trường châu Âu. Trong số này, BYD là cái tên nổi bật hơn cả.
Xe Trung Quốc sử dụng lợi thế giá rẻ để xâm nhập nhiều thị trường trên thế giới. Ảnh: Reuters.
Số liệu từ Car News China cho hay trong tuần cuối năm 2023, chỉ riêng BYD đã thu về doanh số 76.800 xe thuần điện, bỏ xa thành tích của các hãng xe đồng hương như Wuling (16.000), Li Auto (14.100 xe), GAC Aion (12.400 xe) và tất nhiên, không cho các đối thủ nước ngoài như Tesla (15.800 xe) hay Volkswagen (6.900 xe) có cơ hội.
Không chỉ là hãng ôtô hàng đầu tại thị trường trong nước, BYD còn hướng đến xuất khẩu và bán các sản phẩm ra nước ngoài, đồng thời thiết lập các nhà máy bên ngoài lãnh thổ Trung Quốc để cắt giảm chi phí vận chuyển cũng như tận dụng nguồn nhân công địa phương.
Mới đây, BYD cũng xác nhận chọn thành phố Szeged (Hungary) làm nơi thiết lập dây chuyền sản xuất đầu tiên tại lục địa già. Nhà máy đặt tại thành phố phía nam của quốc gia Trung Âu sẽ phụ trách sản xuất ôtô thuần điện và các xe plug-in hybrid mang thương hiệu BYD cho thị trường châu Âu, đồng thời tạo ra hàng nghìn việc làm cho người dân địa phương.
Trong khi đó theo Car News China, BYD là hãng ôtô điện số một tại nhiều quốc gia trên thế giới như Thái Lan, Brazil hay Israel trong năm 2023. Ở Israel, BYD nắm giữ hơn 31,4% thị phần mảng xe điện, trong khi người Thái đã mua tổng cộng 30.650 xe điện các loại mang thương hiệu BYD, tức gấp gần 4 lần doanh số của Tesla ở xứ chùa vàng.
Đe dọa vị thế của Tesla
Sau nhiều năm khép mình dưới cái bóng quá lớn của Tesla, quý III/2023 chứng kiến khoảnh khắc doanh số xe thuần điện của BYD tiến sát số liệu bán hàng toàn cầu của hãng xe điện nước Mỹ. Hai điểm biểu diễn trên đồ thị doanh số khi ấy chỉ cách nhau một khoảng có giá trị 3.456 xe, bất chấp doanh số của Tesla đã tăng trưởng 27% so với cùng kỳ năm trước.
Thậm chí, doanh số tăng trưởng 67% so với quý III/2022 cũng là một phần nguyên nhân giúp BYD vượt mặt Ford và vươn lên vị trí thứ 4 về thị phần toàn cầu trong tháng 8, theo số liệu của TrendForce.
Tesla nhiều khả năng sẽ phải nhường lại vị trí số một trong ngành xe điện cho BYD trong năm 2024. Ảnh: Reuters.
Bước sang quý cuối năm 2023, bất chấp việc Tesla công bố doanh số kỷ lục 484.507 xe, BYD đã chính thức vượt mặt hãng xe điện của Elon Musk về lượng tiêu thụ. Doanh số ôtô thuần điện mà BYD đạt được trên toàn cầu trong quý IV/2023 là 526.409 xe, nhỉnh hơn khoảng 41.900 xe so với thành tích bán hàng trong cùng kỳ của Tesla.
Dù vẫn giữ được ngôi đầu trong bảng thống kê doanh số các hãng xe điện trên thế giới trong năm 2023, Tesla rõ ràng có lý do để lo ngại trước sự vươn lên mạnh mẽ của BYD. Nếu vào năm 2022, khoảng cách về doanh số giữa 2 hãng là xấp xỉ 400.000 xe thì sang năm 2023, con số này đã được rút ngắn xuống chỉ còn một nửa.
Trong năm 2024, nhiều khả năng Tesla sẽ khó có thể cạnh tranh với BYD trong mảng xe điện, bởi tính đa dạng trong dải sản phẩm cùng khoảng giá hợp lý mà hãng xe điện Trung Quốc có thể mang đến cho khách hàng.
Hồi năm 2022, tổng doanh số của BYD trên toàn cầu là hơn 1,8 triệu xe, tương đương mức tăng trưởng 213% so với năm trước. Bước sang năm 2023, BYD đã bán được đến hơn 3,02 triệu xe cho khách hàng toàn cầu, trong đó có khoảng 1,57 triệu xe thuần điện. Như vậy nếu duy trì được đà tăng trưởng gần nhất, BYD hoàn toàn có thể kết thúc năm 2024 với doanh số ôtô năng lượng mới vượt mốc 5 triệu xe.
Kẻ thách thức mới
Đà trỗi dậy mạnh mẽ của BYD trong giai đoạn gần đây không chỉ khiến Tesla lo ngại mà còn khiến nhiều đối thủ trong mảng ôtô truyền thống phải dè chừng.
Nếu xét trong nửa đầu năm 2023, doanh số 1,25 triệu xe các loại mà BYD đạt được đã giúp hãng xe Trung Quốc vượt mặt các tên tuổi sừng sỏ trong ngành công nghiệp ôtô thế giới như BMW hay Mercedes-Benz để có lần đầu tiên chen chân vào top 10 hãng xe lớn nhất toàn cầu.
Xếp ngay phía trên BYD khi ấy là Suzuki, Honda và Ford với doanh số lần lượt 1,52 triệu, 1,84 triệu và 2,17 triệu xe. Trong nửa đầu năm 2023, tập đoàn Toyota vẫn sở hữu thành tích bán hàng tốt nhất thế giới khi tổng doanh số đạt 5,41 triệu chiếc.
Với việc kết thúc năm 2023 bằng tổng doanh số hơn 3,02 triệu xe, BYD nhiều khả năng sẽ giữ được một vị trí trong top 10 hãng xe bán chạy nhất thế giới. Khi mà xu hướng điện hóa đang phát triển mạnh mẽ tại nhiều thị trường ôtô lớn trên toàn cầu, sẽ chẳng ai có thể biết được liệu BYD có đủ khả năng leo cao hơn trên bảng thống kê doanh số trong các năm tiếp theo hay không.