Cứ 3 phút lại có thành viên mới tham gia buổi livestream của Huang Wenyi (25 tuổi, sinh viên Y khoa, sống ở thành phố Thành Đô) và được đặt câu hỏi liên tục về cuộc sống, mong muốn cá nhân.
Quá trình tương tác như vậy đã trở thành một phần không thể thiếu của hiện tượng mới đang lan rộng khắp mạng xã hội Trung Quốc đại lục: "blind date" thông qua các buổi phát trực tiếp - nơi những người độc thân tràn đầy hy vọng tìm thấy sự kết nối.
"Blind date" chỉ một cuộc gặp gỡ, hẹn hò giữa hai người chưa từng gặp mặt, nói cách khác là buổi hẹn hò qua giới thiệu.
Điều đặc biệt là mọi cuộc trao đổi đều diễn ra công khai trước cư dân mạng khác.
Những kênh livestream như của Huang, được biết đến với dịch vụ mai mối nghiêm túc hoặc đơn giản là cải thiện kỹ năng giao tiếp xã hội thông thường, đang thu hút sự quan tâm mỗi ngày của hàng nghìn người độc thân.
Cứu rỗi sự cô đơn của người trẻ
Khi vừa kết thúc kỳ tuyển sinh sau đại học vào tháng 1/2024, Huang bắt đầu livestream để chia sẻ quá trình luyện thi và kinh nghiệm làm việc.
Thế nhưng, cô sớm nhận ra người xem chỉ quan tâm các vấn đề xoay quanh mối quan hệ cá nhân. Vì thế, Huang nghĩ mình cần thay đổi chiến lược livestream sẽ gia tăng mức độ tương tác của người xem, đồng thời xây dựng hình ảnh cá nhân phổ biến trên mạng.
Người mai mối giới thiệu một người đàn ông độc thân trong buổi livestream. Ảnh: Sixth Tone.
Các buổi livestream sau đó của Huang có tựa đề “Những cuộc hẹn hò giấu mặt chất lượng cao”, được phát sóng trên ứng dụng Xiaohongshu (hay Tiểu hồng thư, thay thế cho Instagram ở Trung Quốc - PV) và chủ yếu thu hút lứa tuổi 20.
Mỗi phiên live thường kéo dài từ 21h-1h, thậm chí đến 3h nếu người xem vẫn hào hứng thảo luận. Có lần, Huang tổ chức livestream liên tục 72h và mời một khán giả làm đồng dẫn chương trình.
“Chúng tôi xem đó như cách mở những 'blind date'. Người dùng mạng xã hội có xu hướng thích xem người khác hẹn hò giấu mặt hoặc giúp đỡ ai đó đi hẹn hò. Các buổi phát trực tiếp thế này mang lại cảm giác như khi xem If You Are The One - chương trình hẹn hò từng thống trị truyền hình cuối tuần ở Trung Quốc", Huang chia sẻ.
Các buổi live có thể thu hút 110.000 lượt xem mỗi đêm, đỉnh điểm là khoảng 1.000 người xem trực tiếp, theo nền tảng phân tích mạng xã hội Newrank trên Xiaohongshu.
Để bắt đầu, người xem sẽ đăng ký một suất trong buổi phát trực tiếp. Mỗi vị khách tham gia hẹn hò trên live có cơ hội chia sẻ thông tin cơ bản, bao gồm nơi ở, trình độ học vấn, nghề nghiệp, sở thích và những điều họ đang tìm kiếm ở mối quan hệ, thậm chí thể hiện tài lẻ như ca hát hoặc chơi nhạc cụ.
Huang để ý rằng những người tham gia thường khoe về trình độ học vấn, chức vụ của họ như sinh viên sau đại học, tiến sĩ, giám đốc điều hành ngân hàng, công nhân viên nhà nước...
Mỗi phần giới thiệu kéo dài 3-5 phút, mặc dù không có giới hạn thời gian nghiêm ngặt. Khán giả có thể kết nối với những vị khách mà họ thấy thú vị bằng cách theo dõi hồ sơ mạng xã hội của họ và gửi tin nhắn riêng.
“Hầu hết người tham gia sinh vào những năm 1990, 2000, trong đó người ở độ tuổi 20 chiếm gần 40%. Họ đa phần là người trẻ tuổi, ít phải đối mặt với áp lực kết hôn của xã hội nên tham gia livestream chỉ để giải trí, giao lưu”, Huang nói.
Một buổi livestream "hẹn hò mù quáng". Ảnh: Xiaohongshu.
Liu Xinliang (28 tuổi, sinh viên sau đại học ở thành phố Thiên Tân) đã gặp bạn gái Cao Zhihong trên livestream của Huang trong cuộc thảo luận về đơn xin học bằng tiến sĩ.
Tuy nhiên, vào thời điểm đó, Liu ngần ngại bắt đầu một mối quan hệ nghiêm túc trên mạng, đặc biệt là trong bối cảnh việc làm bấp bênh. “Tôi được yêu cầu chia sẻ kinh nghiệm sống trong buổi live nên đã nói về quá trình làm việc 2 năm sau tốt nghiệp và đặt chân đến hơn 40 quốc gia. Điều này có thể thu hút sự quan tâm của mọi người. Sau đó, bạn gái hiện tại đã gửi tin nhắn trực tiếp cho tôi”, anh nhớ lại.
Hai tuần sau, họ quyết định yêu xa và đang tìm kiếm cơ hội làm việc cùng thành phố. Cả hai cũng lên kế hoạch gặp mặt trực tiếp lần đầu tiên vào tháng 5 năm nay.
“Ban đầu, tôi phản đối những cuộc hẹn hò giấu mặt. Nhưng khi thấy người trẻ khác gặp gỡ bạn mới một cách thoải mái thông qua tương tác kỹ thuật số, tôi mới dần trở nên cởi mở. Hình thức này khác với những cuộc hẹn hò truyền thống chỉ có một mục đích duy nhất là tiến tới mối quan hệ tình cảm”, anh nói.
Lei Mengyuan (25 tuổi, sinh viên sau đại học) tin rằng giới trẻ Trung Quốc thích trò chuyện và hẹn hò trực tuyến vì chúng nhanh chóng, dễ dàng, giống như... đồ ăn nhanh.
Từng xem livestream của Huang trước khi nó chuyển sang cung cấp dịch vụ "blind date", Lei duy trì tham gia đến tận bây giờ vì trân trọng những tình bạn thân thiết mà mình tìm thấy trên live.
Không chỉ vậy, Huang cho biết một trường hợp đang đối mặt với chứng trầm cảm ở thời điểm đó đã tham gia livestream để thực hành giao tiếp xã hội, rồi may mắn tìm thấy sự động viên và trở thành người xem trung thành của kênh.
“Tôi nghĩ giới trẻ bây giờ thực sự cô đơn. Dù không biết thị hiếu mọi người sẽ thay đổi ra sao trong tương lai, tôi tin rằng chúng ta đang sử dụng nền tảng trực tuyến để chữa lành vết thương cho nhau”, Huang bày tỏ.
Livestream của Huang không yêu cầu người xem trả tiền nhưng cô nhận được những món quà ảo giúp tăng thu nhập đôi chút, quan trọng là mọi người có một nơi để hỗ trợ lẫn nhau.
Lo ngại
Số liệu của tờ Legal Daily cho biết 66 buổi phát trực tiếp liên quan đến "blind date" đã được tung ra trong dịp nghỉ Tết Nguyên đán 2024 ở 8 tỉnh trong nước, mỗi tỉnh thu hút trung bình hơn 15 triệu lượt xem.
Trên Douyin, người mai mối chuyên nghiệp, được gọi là hongniang, còn mở rộng phạm vi tiếp cận của những buổi livestream như thế này đến người xem ở nhiều lứa tuổi, bao gồm trung niên.
Từ đây, ứng dụng hẹn hò nổi tiếng Soul tiết lộ rằng nền tảng trực tuyến hiện là một trong những kênh quan trọng nhất để thế hệ trẻ xây dựng mối quan hệ tình cảm, với 45% người được hỏi đã mở rộng mạng lưới kết nối xã hội của mình thông qua tương tác kỹ thuật số.
Thị trường dịch vụ kết hôn và hẹn hò trực tuyến hiện đạt 7,2 tỷ nhân dân tệ (1 tỷ USD) - con số này đã tăng 750 triệu nhân dân tệ kể từ năm 2020. Công ty tư vấn Business Point ước tính rằng nó sẽ tăng gấp đôi vào năm 2026.
Nền tảng trực tuyến là kênh quan trọng để thế hệ trẻ xây dựng mối quan hệ tình cảm. Ảnh: Off Set.
Sự gia tăng này là tín hiệu đáng mừng trong bối cảnh đất nước lo ngại về nguy cơ xảy ra khủng hoàng dân số.
Theo Cục Thống kê Quốc gia, tỷ lệ người chưa kết hôn trong độ tuổi 25-29 vào năm 2022 là 56,9%. Trong khi đó, tuổi kết hôn trung bình lần đầu (số năm trung bình mà mỗi người sẽ sống độc thân trong suốt cuộc đời - PV) vào năm 2020 đã tăng lên 28,7, tức tăng 3,78 năm so với năm 2010.
Tuy nhiên, việc ngày càng nhiều người trẻ Trung Quốc sử dụng mạng xã hội để tạo kết nối mới cũng làm dấy lên mối lo ngại về tính xác thực của thông tin cá nhân được chia sẻ trực tuyến, đồng nghĩa với khả năng cao rơi vào bẫy lừa đảo.
Truyền thông trong nước đã đưa tin nhiều trường hợp người mai mối hợp tác với những vị khách tham gia để lừa dối khán giả bằng cách thao túng thông tin cá nhân, gây thiệt hại tài chính hàng chục nghìn nhân dân tệ.
Huang Wenyi phải thừa nhận những hạn chế trong việc xác minh thông tin người xuất hiện trên livestream của mình, do đó cô thường nhắc khán giả luôn thận trọng với dữ liệu cá nhân.
Bỏ qua mối lo ngại, nền tảng của Huang đã giúp 5 cá nhân kết nối đối tượng tiềm năng kể từ tháng 1/2024.
“Tốc độ của những buổi 'blind date' như vậy rất nhanh, nhưng mối quan hệ tiến triển như thế nào sẽ tùy thuộc vào từng cá nhân liên quan. Chúng tôi chỉ tạo cơ hội cho mọi người gặp nhau. Điều gì xảy ra tiếp theo, đặc biệt ở ngoài đời thực và cách họ quyết định tiến về phía trước trong mối quan hệ này, là lựa chọn của họ”, cô giải thích.