Làn sóng lạm phát đã càn quét thế giới suốt 18 tháng qua. Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) đã tăng lãi suất từ -0,5% lên 3%. Đây là mức tăng nhanh nhất kể từ khi Khu vực đồng tiền chung châu Âu (Eurozone) ra đời. Điều tương tự cũng xảy ra ở Anh, Thụy Điển và Trung Âu.
Diễn biến này đẩy người mua nhà tại châu Âu vào hai "số phận" khác nhau, theo Le Monde. Trong khi người dân Pháp, Đức và Hà Lan chủ yếu vay mua nhà với lãi suất cố định, thì tại các nước Hy Lạp, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha và Italy, hình thức phổ biến là lãi vay thả nổi.
“Các hộ gia đình đang phải đối mặt với lãi suất cao hơn. Do đó, các khoản trả trước cũng như chi phí sinh hoạt cũng lớn hơn”, ông Alessandro Pighi, chuyên gia đến từ Fitch, lý giải về tình hình tại các nước áp dụng rộng rãi lãi suất thả nổi.
Pháp, Đức và Hà Lan là các quốc gia có lãi vay phổ biến là cố định. Ảnh: Bloomberg.
Lãi vay tăng vọt, hàng chục nghìn căn nhà vào diện tịch thu
Tại Hy Lạp, số vụ tịch thu nhà đã tăng vọt trong thời gian qua. Ước tính khoảng 45.000 căn nhà có thể bị tịch thu vì siết nợ trong năm nay.
“Tháng 10 năm ngoái, tôi trả khoản nợ mua nhà mỗi tháng là 300 euro (khoảng 320 USD). Tuy nhiên, hiện con số này đã tăng lên thành 520 euro (tương đương 554 USD)", ông Ilias Smilios, giáo viên kiêm thành viên của một tổ chức chống tịch thu nhà ở Thessaloniki, Hy Lạp, chia sẻ.
Theo người dân, lãi vay trung bình cho khoản nợ 250.000 euro (khoảng 266.000 USD) tại Hy Lạp là 5,76% trong tháng 10 năm ngoái. Tuy nhiên, lãi suất đã bị đẩy lên 6,14% vào tháng 12/2022 và dự kiến tăng thêm vào cuối tháng 3.
Còn ở Anh, 1/4 trong số 8,5 triệu khoản vay mua nhà được áp dụng lãi suất thả nổi và biến động theo các đợt điều chỉnh của Ngân hàng Trung ương Anh. Hiện lãi suất tại đây đã tăng từ 0,1% lên 4% kể từ tháng 12/2021.
Tại Áo, tỷ lệ khoản vay với lãi suất thả nổi thậm chí lên đến 50%. Vì vậy, việc lãi suất tăng cao đang ảnh hưởng lớn đến người dân tại đây. Ông Helmut Ettl, Giám đốc Cơ quan Thị trường Tài chính Áo (FMA), cảnh báo một số người dân mua nhà theo lãi suất thả nổi sẽ gặp nhiều khó khăn.
Khó khăn có thể lan rộng
Theo ông Gilles Moeck, Kinh tế trưởng Công ty bảo hiểm Axa, tình cảnh khó khăn của người mua nhà tại các quốc gia có lãi suất thả nổi sắp xảy ra với phần còn lại của châu Âu.
“Việc thắt chặt chính sách tiền tệ sẽ ảnh hưởng đến tất cả nền kinh tế”, ông Moeck nhận định.
Thực tế, sự sụp đổ của SVB xuất phát từ việc lãi suất ở Mỹ tăng cao. Điều này đã gây ra những làn sóng chấn động lớn trên thị trường tài chính, đồng thời cũng là một hồi chuông cảnh tỉnh về bối cảnh căng thẳng bao trùm nền kinh tế.
Người dân châu Âu đang gặp nhiều khó khăn vì lãi vay tăng cao. Ảnh: Bloomberg.
Tại Thụy Điển, một quốc gia luôn tìm cách thắt chặt tài chính, giới chức lãnh đạo đang tranh luận về việc hoãn trả nợ khoản vay mua nhà. Nhìn vào trường hợp của Anna và Klaus, họ đã vay 3 triệu curon (khoảng 260.000 euro) để mua nhà từ năm 2021 với mức lãi suất 1,22% trong 3 năm. Trước đây, họ chỉ cần trả mỗi tháng khoảng 6.000 curon (tương đương 525 euro).
Tuy nhiên, khi các ưu đãi hết hạn vào năm 2024, Anna và Klaus dự kiến tiền thanh toán hàng tháng tăng gấp đôi. Nguyên nhân là lãi suất trong 3 năm qua đã tăng lên hơn 4%.
Ông Klaus Grubelnik, đại diện phát ngôn của FMA, xác nhận có những tín hiệu cho thấy rủi ro đã tăng lên trong các ngân hàng. Tuy nhiên, vị này cho rằng nợ xấu vẫn ở mức rất thấp.
"Người dân luôn làm mọi cách để trả nợ, ngay cả khi họ phải cắt giảm chi tiêu và thay đổi lối sống", ông Klaus Grubelnik chia sẻ.