Cao 56 tầng, 5 tòa tháp của khu căn hộ M Vertica ở Cheras, Kuala Lumpur (Malaysia) được người ta quen gọi bằng tên lóng "Hong Kong" - cụm từ ám chỉ những tòa nhà dày đặc bê tông dựng đứng, gợi nhắc hình ảnh về xứ Cảng Thơm.
Nhưng dưới bóng của khu cao tầng này còn có một khu nhà khác khiến người ta liên tưởng đến Hong Kong: những nhà trọ "quan tài".
Những căn hộ "quan tài"
Nằm gần Maluri, khu dân cư đông đúc với nhiều ga tàu lớn, một tòa nhà thương mại 2 tầng bị xé thành 78 phòng siêu nhỏ, cỡ quan tài. Các phòng có giường đơn hoặc giường cỡ lớn, với phòng lớn nhất cũng chỉ có diện tích 2,7 m2.
Hai loại phòng được cho thuê với giá lần lượt là 290 ringgit (62 USD) và 330 ringgit (70,7 USD) mỗi tháng. Đây là những căn phòng trọ giá rẻ giữa một thành phố nơi giá thuê nhà hiếm khi thấp hơn 1.000 ringgit.
Chúng được quảng cáo với tên gọi "phòng trọ con nhộng" hay "phòng mini", phù hợp cho khách du lịch ba lô, thực tập sinh, người thuê ngắn hạn và dài hạn, đang tìm kiếm "phòng bình dân" có máy lạnh.
Giá thuê nhà tăng cao đã buộc nhiều người Malaysia phải sống trong nhà "quan tài". Ảnh: Reuters.
Phát biểu trước quốc hội Malaysia ngày 30/11, Bộ trưởng Phát triển Chính quyền Địa phương Nga Kor Ming cho biết ông đã đích thân đến tòa nhà có phòng trọ "quan tài" vào tháng 10 và các công trình vi phạm đã bị tháo dỡ.
"Thật vô nhân đạo và vô lý khi một số bên, vì muốn trục lợi, mà chia nhỏ một căn nhà thương mại thành 78 phòng. Không gian chật hẹp đó không khác gì quan tài, nơi người ta phải bò khi ra vào", bà Nga nói.
Vị Bộ trường nói thêm rằng nguy cơ hỏa hoạn là rất lớn khi có tới 40-50 người sống trong đó.
Vào tháng 8, Tòa thị chính Kuala Lumpur ban hành thông tư cấm các khu dân cư và thương mại dựng vách ngăn để chia phòng trong các không gian được chỉ định làm khu vực sinh hoạt, ăn uống.
Bộ trưởng nói thêm rằng đã có đủ luật để giải quyết hành vi cải tạo nhà bất hợp pháp như trên, nhưng việc thực thi những luật đó là một vấn đề lớn.
Ở nhiều nơi khác trong khu vực đô thị Greater Kuala Lumpur, những bức ảnh người ta dựng vách ngăn để biến ban công hay nhà bếp thành phòng trọ siêu nhỏ lan truyền trên mạng. Phần lớn ý kiến cho rằng chủ nhà quá tham lam khi làm vậy.
Ví dụ, một căn phòng được cải tạo từ ban công có giá thuê 600 ringgit (128 USD) mỗi tháng, chủ yếu phục vụ nhu cầu của sinh viên trong khu vực.
Gánh nặng chất chồng lên người thuê trọ
Bị vây hãm bởi lãi suất tăng cao kể từ khi đại dịch, các chủ sở hữu bất động sản đã chuyển gánh nặng trả nợ thế chấp sang khách hàng, dẫn đến tình trạng nguồn cung tăng nhưng giá thuê cao hơn chứ không giảm.
Nhà kinh tế học Fikri Fisal, đồng tác giả của một bài nghiên cứu về nhà ở của nhóm nghiên cứu The Centre, cho biết thực tế này đi ngược lại khái niệm cơ bản về cung và cầu.
Nhiều chủ căn hộ muốn tận thu tới mức biến cả ban công thành phòng cho thuê.
Giá nhà thuê ngày càng cao đã buộc những người đi thuê - vốn đã chịu ảnh hưởng bởi giảm thu nhập - phải cắt bớt các lựa chọn, nhiều người đành chấp nhận sống trong nhà "quan tài".
"Hơn nữa, việc thiếu Đạo luật thuê nhà ở đồng nghĩa với việc thiếu khung pháp lý để bảo vệ tốt cho người thuê nhà", Fikri nói với This Week in Asia.
Cần có những luật cụ thể để bảo vệ người thuê nhà bằng cách quy định một tiêu chuẩn nhất định về nhà cho thuê, xác định quyền của người thuê nhà và chủ nhà, đồng thời tiêu chuẩn hóa thủ tục trục xuất người thuê.
Fikri nói thêm: "Ngay cả việc tăng tiền thuê nhà cũng có thể được quản lý hoặc hạn chế nếu có khung pháp lý chặt chẽ. Ở Pháp, bất kỳ khoản tăng tiền thuê nhà nào cũng phải dựa trên chỉ số giá tiêu dùng được gọi là chỉ số tham chiếu tiền thuê".
Khác với tình trạng thiếu nhà xảy ra ở các nước như Anh, Cục Thống kê Malaysia năm ngoái báo cáo rằng có 1,9 triệu ngôi nhà trong tổng số 9,6 triệu nhà được mua trên toàn quốc không có người ở (tăng 700.000 ngôi nhà so với năm 2010).
"Một trong những yếu tố tác động đến con số thống kê này là nhiều chủ sở hữu biến những ngôi nhà này thành nơi ở cuối tuần và các mục đích sử dụng khác khi họ làm việc ở xa", nhà thống kê trưởng Mohd Uzir Mahidin cho biết tại một thảo luận về cuộc điều tra dân số năm 2020.
Zabidi Mohd Nuh, một chủ nhà ở Shah Alam, cho biết anh cũng chia nhỏ căn nhà cho thuê của mình thành nhiều phòng hơn, để đối phó với việc người thuê đưa nhiều người đến sống hơn so với thỏa thuận trong hợp đồng.
"Tôi phát hiện có gần 20 người đang sống trong căn nhà hai tầng có sân thượng của tôi, làm hư hại tài sản", Zabidi nói với This Week in Asia.
Cho rằng không thể đi ngược lại xu hướng, anh đã chia nhỏ căn nhà ra để nhiều người có thể sống thoải mái và bảo vệ tài sản của mình.
Tuy nhiên, anh cũng đồng tình rằng việc nhiều chủ cho thuê tận dụng cả ban công hay nhà bếp để biến thành phòng trọ là "quá tham lam". "Với tôi, chia nhỏ các phòng chỉ nhằm mục đích bảo vệ tài sản của mình", anh nói.