Đường Vành đai 3 Hà Nội dài khoảng 65 km, đi qua các quận, huyện Gia Lâm, Long Biên, Hoàng Mai, Thanh Trì, Thanh Xuân, Nam Từ Liêm, Cầu Giấy, Bắc Từ Liêm, Đông Anh. Trong ảnh, nút giao Vành đai 3 với Cao tốc Pháp Vân - Cầu Giẽ (cửa ngõ phía Nam Hà Nội).
Đường vành đai 3 thực chất là kết hợp nhiều tuyến đường đã có sẵn như Võ Văn Kiệt, Phạm Văn Đồng, Phạm Hùng, Khuất Duy Tiến, Nguyễn Xiển, Nghiêm Xuân Yêm, cầu cạn Pháp Vân, cầu Thanh Trì, quốc lộ 1A mới đoạn từ cầu Thanh Trì đến Ninh Hiệp và có ba cây cầu lớn là cầu Thăng Long như trong ảnh, cầu Thanh Trì và cầu Phù Đổng. Trong đó, đoạn đường Vành đai 3 trên cao đoạn từ cầu Thanh Trì đến cầu Thăng Long có ký hiệu là CT.20; có treo biển báo số IE.452 theo Quy chuẩn quốc gia số 41/2019/BGTVT có tác dụng chỉ dẫn bắt đầu đường cao tốc, có tên đường, chữ Expressway (đường cao tốc) và tốc độ di chuyển cho phép.
Theo thống kê của Sở Giao thông Vận tải Hà Nội, lượng xe cộ trên Vành đai 3 trên cao hiện cao gấp 8 lần so với thiết kế, thường xuyên xảy ra ùn tắc vào giờ cao điểm và ùn ứ cả ngày. Trong ảnh, đường Vành đai 3 nằm lọt thỏm trong "rừng cao ốc" dòng phương tiện ùn ứ dài cả chục km.
Theo thiết kế ban đầu, tuyến Vành đai 3 trên cao chỉ đáp ứng 15.000 lượt xe/ngày đêm nhưng đang gồng gánh khoảng 125.000 lượt xe, khiến tuyến đường thường xuyên ùn tắc vào giờ cao điểm và ùn ứ vào các thời điểm khác trong ngày.
Tuyến đường Vành đai 3 trên cao là đường cao tốc nhưng hiện có quá nhiều lối ra vào, vượt quá theo tiêu chuẩn về đường ô tô cao tốc. Cụ thể theo Tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN 5729 ban hành năm 2012) nên bố trí khoảng cách giữa các chỗ giao khác mức liên thông (tức là khoảng cách chỗ ra, vào đường cao tốc) từ 15 km đến 25 km, riêng đối với đường cao tốc trong phạm vi xung quanh các thành phố lớn và các khu công nghiệp quan trọng thì khoảng cách này có thể bố trí từ 5 km đến 10 km.
Có vai trò kết nối rất quan trọng, đường vành đai 3 hiện kết nối với nhiều đường quốc lộ và nhiều tuyến đường cao tốc qua thủ đô Hà Nội. Tại hai đầu đoạn cao tốc trên cao có cầu Thăng Long là cửa ngõ huyết mạch nối trung tâm Hà Nội với các tỉnh phía Bắc; cầu Thanh Trì kết nối với hướng đi cao tốc Hà Nội - Hải Phòng và nhiều khu đô thị mới ở quận Long Biên, huyện Gia Lâm, Hưng Yên...
Ba bến xe lớn nhất Hà Nội cũng nằm cạnh đường Vành đai 3, trong đó bến xe Mỹ Đình và bến xe Nước Ngầm nằm ngay trên trục đường còn bến xe Giáp Bát cũng chỉ cách đó 2 km.
Đoạn đường Vành đai 3 dưới thấp đoạn từ cầu Thanh Trì đến cầu Thăng Long dài hơn 20 km nhưng có hàng chục nút giao khác nhau; trong đó có một số nút giao đã trở thành điểm nóng về ùn tắc như: Nút giao Mai Dịch (đường Hồ Tùng Mậu - Xuân Thủy - Vành đai 3); nút giao giữa Trung Hòa (đường Trần Duy Hưng - Đại Lộ Thăng Long-Vành đai 3); nút giao Thanh Xuân (Nguyễn Trãi -Vành đai 3); Lê Văn Lương - Vành đai 3; Vành đai 3 - Giải Phóng, Vành đai 3 giao Cao tốc Pháp Vân - Cầu Giẽ...
Cảnh đường Vành đai 3 ùn tắc vào nhiều thời điểm trong ngày thường xuyên diễn ra, tốc độ thường chỉ đạt 50 - 60 km/h so với tốc độ cho phép là 80 km/h.
Việc di chuyển qua đây vào giờ cao điểm đã trở thành nỗi ám ảnh với người dân, nhất là vào mỗi dịp lễ, Tết.
Với mật độ dân cư dọc tuyến cao, nhiều điểm giao cắt và lối lên xuống, việc tuyến đường Vành đai 3 trên cao và dưới thấp thường xuyên ùn tắc là điều không thể tránh khỏi.
Các tuyến đường giao cắt với đường Vành đai 3 cũng rơi vào cảnh tương tự.
Tình trạng ùn tắc càng nghiêm trọng ở đoạn chạy qua các quận Thanh Xuân, Cầu Giấy... có mật độ dân cư cao.
Trước tình trạng này, Hà Nội đã áp dụng nhiều giải pháp như điều hướng phân luồng từ xa, xây dựng hệ thống cầu vượt, hầm chui để tránh xung đột nhưng vẫn không thể giải quyết triệt để. Trong ảnh, dòng phương tiện từ hướng cầu Thăng Long đổ về nút giao Mai Dịch nơi đang thi công (cầu vượt Mai Dịch mới) khiến tuyến đường trên cao và phía dưới ùn tắc cả km.
Bản đồ tuyến đường Vành đai 3 trên cao đi qua nội thành Hà Nội. Ảnh: Google Maps.