Trao đổi với Zing, ông Nguyễn Tô An, Phó cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam, cho biết Thông tư 02/2023 vừa được Bộ GTVT ban hành có hiệu lực từ 0h ngày 22/3.
Thông tư này sửa đổi một số điều của Thông tư 16/2021 theo hướng miễn đăng kiểm lần đầu cho ôtô sản xuất mới và tăng thêm thời hạn đăng kiểm cho ôtô dưới 9 chỗ không kinh doanh vận tải.
3,2 triệu xe được giãn chu kỳ đăng kiểm
Cụ thể, Thông tư mới cho phép ôtô đến 9 chỗ không kinh doanh vận tải có tuổi thọ đến 7 năm (tính từ năm sản xuất) được áp dụng thời hạn đăng kiểm lần đầu là 36 tháng (quy định cũ là 30 tháng). Sau khi hết hạn đầu, xe được tiếp tục gia hạn theo chu kỳ 24 tháng (quy định cũ là 18 tháng).
Bảng chu kỳ kiểm định theo Thông tư mới của Bộ GTVT.
Xe có tuổi thọ từ trên 7 năm đến 20 năm thuộc nhóm này sẽ được áp dụng thời hạn kiểm định là 12 tháng. Sau 20 năm, cứ 6 tháng chủ xe sẽ phải đăng kiểm một lần.
Đây là thay đổi lớn trong chính sách đăng kiểm của Bộ GTVT theo hướng thuận lợi hơn cho người dân. Nhóm ôtô đến 9 chỗ không kinh doanh vận tải hiện chiếm gần 3 triệu trên tổng số 5 triệu xe đang hoạt động trên cả nước.
Bên cạnh đó, Thông tư 02 cũng bổ sung quy định ôtô trên 9 chỗ không cải tạo sẽ có chu kỳ đăng kiểm lần đầu là 24 tháng và được gia hạn 12 tháng trong các lần đăng kiểm tiếp theo (với xe sản xuất đến 5 năm). Xe sản xuất trên 5 năm thuộc loại này có chu kỳ đăng kiểm định kỳ là 6 tháng.
Với các loại xe còn lại, Cục Đăng kiểm giữ nguyên chu kỳ và thời hạn đăng kiểm như quy định tại Thông tư 16/2021. Cơ quan quản lý đăng kiểm không tăng thêm chu kỳ cho các loại xe này do chúng là xe kinh doanh vận tải có tần suất hoạt động lớn, mức độ hao mòn nhanh hơn các dòng xe chỉ phục vụ gia đình.
Theo ước tính của Cục Đăng kiểm, thông tư mới ngay khi ban hành sẽ giúp 3,2 triệu ôtô trên cả nước được giãn chu kỳ kiểm định.
Điều này trước mắt rất quan trọng khi giúp giải thoát tình trạng quá tải tại các trung tâm đăng kiểm trên cả nước. Về dài hạn, nó có thể khiến các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ đăng kiểm sụt giảm nguồn thu nhưng đổi lại là tiết kiệm chi phí cho chủ phương tiện.
Miễn đăng kiểm lần đầu cho xe mới sản xuất
Cũng tại Thông tư 02/2023, Bộ GTVT đã sửa quy định để cho phép người dân mua ôtô mới có thể được miễn đăng kiểm lần đầu.
Cụ thể, thông tư nêu rõ ôtô chưa qua sử dụng có năm sản xuất đến năm nộp hồ sơ đề nghị cấp chứng nhận kiểm định dưới 2 năm (năm sản xuất cộng 1 năm), có đủ hồ sơ hợp lệ theo quy định tại khoản 1 Điều 6 Thông tư này, thì được miễn kiểm định lần đầu.
Khi được miễn đăng kiểm lần đầu, chủ phương tiện vẫn phải đến trung tâm đăng kiểm để nộp hồ sơ và xin cấp tem đăng kiểm. Ảnh: Ngọc Tân.
Lấy ví dụ, một chiếc ôtô được xuất xưởng ngày 1/1/2023 thì từ đó cho đến ngày 31/12/2024, trong bất cứ thời điểm nào người dân mua xe cũng sẽ được miễn đăng kiểm lần đầu. Nếu bước sang ngày 1/1/2025 chiếc xe mới được bán, nó sẽ bị quá hạn "miễn đăng kiểm" và người mua xe khi đó phải mang xe đi đăng kiểm lần đầu như bình thường.
Trao đổi với Zing, lãnh đạo Cục Đăng kiểm cho biết chỉ "miễn đăng kiểm" cho xe lưu kho dưới 2 năm để đảm bảo chất lượng của phương tiện. Quy định này dựa trên nghiên cứu rằng ôtô mới khi lưu kho quá lâu có thể xuất hiện những hao hụt về chất lượng.
Khi xe đủ điều kiện miễn đăng kiểm lần đầu, chủ xe không phải đưa xe vào dây chuyền kiểm định và cũng không phải nộp tiền dịch vụ đăng kiểm. Tuy nhiên, chủ xe vẫn cần đến trung tâm đăng kiểm để nộp hồ sơ và xin cấp chứng nhận đăng kiểm, tem đăng kiểm. Chu kỳ đăng kiểm lần đầu được tính như bình thường.
Cục Đăng kiểm ước tính trong năm 2023, khoảng 574.000 ôtô mua mới được miễn đăng kiểm lần đầu (theo kịch bản kinh tế khả quan). Tổng số tiền người dân tiết kiệm được từ việc miễn đăng kiểm lần đầu trong năm nay là gần 130 tỷ đồng.
Theo lãnh đạo Cục Đăng kiểm, Thông tư 02/2023 có hiệu lực từ 0h ngày 22/3 và sẽ được các trung tâm đăng kiểm áp dụng ngay lập tức. Như vậy, trong sáng 22/3, sẽ có những chiếc xe đầu tiên được giãn chu kỳ đăng kiểm và miễn đăng kiểm lần đầu theo thông tư mới.
Tuy nhiên, lãnh đạo Cục Đăng kiểm cũng lưu ý thông tư mới này không có giá trị hồi tố. Những trường hợp phương tiện đang dùng tem đăng kiểm thời hạn cũ sẽ tiếp tục áp dụng theo thời hiệu cũ và chỉ được thụ hưởng chính sách mới trong lần gia hạn kiểm định tiếp theo.