Trước khi thị trường ôtô Việt Nam chính thức khép lại với kỳ báo cáo doanh số cuối cùng trong năm, hãy cùng Zing nhìn lại những diễn biến đáng chú ý đã xảy ra sau 11 tháng đầu tiên của năm 2022.
Năm bùng nổ doanh số
Theo báo cáo do Hiệp hội các Nhà sản xuất Ôtô Việt Nam (VAMA) công bố, toàn thị trường Việt Nam đã tiêu thụ tổng cộng 369.334 ôtô trong giai đoạn 11 tháng đầu năm, bao gồm 289.678 xe du lịch, 74.953 xe thương mại cùng 4.703 xe chuyên dụng.
Với thành tích bán hàng nói trên, sức mua ôtô của toàn thị trường Việt Nam trong 11 tháng đã vượt qua doanh số của cả năm 2021 và chắc chắn xác lập kỷ lục doanh số mới trong khoảng 8 năm gần đây.
Trong giai đoạn nói trên, kỷ lục doanh số chính thức đang tạm thời thuộc về năm 2019 khi toàn thị trường Việt thời điểm ấy tiêu thụ tổng cộng 321.811 ôtô các loại, bao gồm 237.054 xe du lịch, 79.567 xe thương mại và 5.190 xe chuyên dụng.
Bằng phương pháp ước lượng, dễ thấy tổng doanh số toàn thị trường ôtô Việt nhiều khả năng sẽ vượt qua hoặc ít nhất cán mốc 400.000 xe sau khi kỳ báo cáo tháng 12 được công bố.
Mặc dù chắc chắn sẽ ghi nhận kỷ lục doanh số khi năm 2022 khép lại, thị trường ôtô Việt Nam trong năm vừa rồi vẫn phải đối diện với không ít khó khăn gây ra bởi nguồn cung hạn chế và các yếu tố khách quan như lãi suất cho vay của các ngân hàng.
Gián đoạn nguồn cung, khách hàng khó mua xe
Biểu đồ doanh số của toàn thị trường ôtô Việt từ đầu năm đến nay đã xuất hiện tổng cộng 3 đợt suy giảm.
Nếu trong đợt sụt giảm hồi tháng 2, thị trường ôtô rơi vào trầm lắng như thường niên do trùng dịp Tết Nguyên đán, thì tháng 6 đã chứng kiến sự sụt giảm nghiêm trọng về doanh số do những ảnh hưởng từ nguồn cung.
Cụ thể sau khi đạt doanh số 43.816 ôtô các loại trong tháng 5, sức mua ôtô trên toàn thị trường Việt đã sụt giảm gần một nửa ở kỳ báo cáo tiếp theo, xuống chỉ còn 25.159 xe.
Trong 2 tháng liền kề, doanh số thị trường ôtô mặc dù có sự cải thiện nhưng không quá đáng kể, với mức tăng lần lượt 5.095 xe ở tháng 7 và chỉ 592 xe được ghi nhận trong tháng Ngâu.
Ở giai đoạn đó, hầu hết ôtô nhập khẩu nguyên chiếc đều rơi vào tình trạng khan hàng, khiến giá bán đội lên cao nhưng vẫn không có nhiều xe để bán. Thậm chí khi tháng Ngâu bắt đầu, nhiều hãng xe tung ra hàng loạt chương trình ưu đãi hấp dẫn nhằm kích cầu nhưng khách hàng dẫu có sẵn tiền vẫn khó mua được xe.
Sang đến tháng 11, xu hướng tăng lãi suất huy động từ các ngân hàng đã ảnh hưởng phần nào đến lãi suất vay tiêu dùng, khiến nhóm khách hàng chọn mua xe thông qua hình thức trả góp bị ảnh hưởng đáng kể.
Dẫu vậy, doanh số cao trong các tháng còn lại đã giúp thị trường ôtô Việt Nam chắc chắn xác lập kỷ lục bán hàng mới khi năm 2022 khép lại. Điều này có được nhờ nguồn hàng nhập khẩu tăng mạnh ở giai đoạn cuối năm, kết hợp với những nỗ lực chuyển dịch sang lắp ráp trong nước từ nhiều hãng xe đã khiến nguồn cung dần trở nên ổn định hơn.
Nhập khẩu tăng, sản xuất nội địa phát triển
Tính từ đầu năm đến nay, thị trường Việt Nam đã đón nhận 163.333 ôtô nguyên chiếc các loại được nhập khẩu từ nhiều nước khác nhau, với tổng giá trị kim ngạch đạt hơn 3,6 tỷ USD. Ôtô chở khách từ 9 chỗ ngồi trở xuống chiếm tỷ trọng hơn 83%, với tổng lượng xe được nhập về đạt mức 135.932 xe cùng giá trị kim ngạch gần 2,6 tỷ USD.
Lượng ôtô nguyên chiếc các loại được nhập khẩu vào Việt Nam tăng mạnh trong giai đoạn cuối năm. Ảnh: T.T.
Trong khi đó theo số liệu mới nhất của Tổng cục Thống kê, Việt Nam đã hoàn tất sản xuất và lắp ráp 38.600 ôtô trong tháng 11, đồng thời ước đạt con số 39.700 xe nội địa trong tháng 12. Trong cả năm 2022, ước tính có khoảng 439.600 ôtô đã được sản xuất và lắp ráp trong nước, cao hơn 14,9% so với cùng kỳ năm ngoái.
Trong số đó, bộ đôi Toyota Veloz/Avanza, các dòng xe BMW hay nhiều khả năng là Hyundai Creta là những mẫu xe đáng chú ý thuộc nhóm “nội địa hóa” sẽ xuất hiện trên thị trường trong thời gian sắp tới.
Nếu xét riêng trong 10 tháng đầu năm, lượng ôtô sản xuất và lắp ráp nội địa của Việt Nam là 203.062 xe, xếp thứ tư trong khu vực Đông Nam Á sau Malaysia, Indonesia và Thái Lan.
Tuy nhiên với việc gia tăng lắp ráp trong nước, sản lượng ôtô nội địa của Việt Nam nhiều khả năng sẽ tăng trưởng mạnh trong các năm tiếp theo. Ngành sản xuất ôtô Việt Nam cũng vì vậy tiếp tục nuôi hy vọng đuổi kịp những cái tên khác trong khu vực trên con đường trở thành trung tâm sản xuất mới của ngành ôtô Đông Nam Á.
Mặt khác, lợi thế chủ động nguồn cung từ việc lắp ráp trong nước cũng được kỳ vọng sẽ giúp thị trường ôtô Việt Nam chứng kiến sự bùng nổ doanh số trong năm tiếp theo, cộng hưởng cùng sự góp mặt của hàng loạt mẫu xe đầy hứa hẹn vừa mới gia nhập.
Tấp nập kẻ đến, người đi
Tính từ đầu năm đến nay, thị trường ôtô Việt Nam đã chứng kiến nhiều cuộc chia tay gây tiếc nuối, đồng thời chào đón thêm nhiều tân binh đầy hứa hẹn.
Đáng chú ý nhất có lẽ là sự rời đi của VinFast Fadil cùng bộ đôi Lux A2.0 và Lux SA2.0. Sau khi giành ngôi đầu doanh số toàn thị trường hồi năm ngoái, VinFast Fadil bất ngờ bị khai tử bởi những thay đổi trong chiến lược phát triển của công ty.
Đây có lẽ là mẫu xe gây tiếc nuối lớn nhất bởi sức hút của VinFast Fadil trong các năm gần đây là rất lớn, không chỉ trong phân khúc xe hạng A mà còn trên bình diện toàn thị trường.
VinFast Fadil gây tiếc nuối khi chia tay thị trường Việt, dù đang là đương kim quán quân doanh số toàn thị trường. Ảnh: Vĩnh Phúc.
Theo đó dù đã ngưng dây chuyền sản xuất đồng thời dừng công bố doanh số từ tháng 8, VinFast Fadil vẫn ghi nhận doanh số gần 11.000 xe và đang tạm xếp thứ 11 trên bảng xếp hạng ôtô bán chạy toàn thị trường, xếp trên cả Hyundai Creta.
Về phần mình, “tân binh” Creta sau khi xuất hiện để thay thế vị trí của Hyundai Kona trong phân khúc SUV đô thị cũng cho thấy sức hút khá lớn. Ngoại trừ giai đoạn giữa năm bị ảnh hưởng bởi nguồn cung, Hyundai Creta luôn duy trì sức bán khá tốt và hứa hẹn sẽ trở thành đối trọng lớn dành cho Toyota Corolla Cross vào năm sau.
Bên cạnh bộ 3 xe xăng của VinFast, một số cái tên phải tạm chia tay thị trường ôtô Việt trong năm 2022 vì nhiều lý do khác nhau bao gồm Ford Ecosport, Toyota Wigo, Honda Bio, Hyundai Kona hay Toyota Hilux. Trong số này, chỉ Toyota Hilux là được xác nhận sẽ chính thức quay lại thị trường ôtô Việt từ năm tới. Riêng tương lai của Toyota Wigo, Honda Brio hay Hyundai Kona vẫn còn là một dấu hỏi lớn.
Giai đoạn cuối năm cũng chứng kiến sự góp mặt của nhiều tân binh như Ford Territory, Kia Carens, Hyundai Stargazer hay Suzuki Ertiga Hybrid. Trong số đó, Ford Territory trong tháng đầu tiên góp mặt đã ngay lập tức trở thành cái tên dẫn đầu bảng xếp hạng doanh số của phân khúc SUV hạng C, tương tự cách Kia Sportage từng làm được hồi tháng 7.
Ford Territory gây ấn tượng trong tháng đầu tiên mở bán. Ảnh: Bối Hạ.
Ở phân khúc MPV bình dân, sự góp mặt của những cái tên mới như Kia Carens, Hyundai Stargazer hay Suzuki Ertiga Hybrid được dự báo sẽ khiến nhóm xe gầm cao gia đình trở nên sôi động hơn. Thế cục một chiều do Mitsubishi Xpander và phần nào đó là Toyota Veloz Cross tạo ra cũng vì thế mà được kỳ vọng sẽ bị phá vỡ.
Ngoài ra, việc các mẫu xe hiệu suất cao như Honda Civic Type R hay Hyundai Elantra N được chính thức giới thiệu cũng hứa hẹn sẽ trở thành làn gió mới cho thị trường ôtô Việt, vốn đang bị áp đảo bởi nhóm xe đến từ phân khúc SUV.