Quả địa cầu mua trên TikTok Shop có chứa đường lưỡi bò phi pháp. Ảnh: Xuân Sang.
Quả địa cầu, bản đồ là mặt hàng nhạy cảm, các sàn TMĐT khó quản lý nên có ít sản phẩm được bán trực tuyến. TikTok Shop là ứng dụng hiếm hoi còn bán công khai mặt hàng này, chủ yếu từ các gian hàng quốc tế.
Tri thức - Znews thử đặt mua hai quả địa cầu, từ những gian hàng ngẫu nhiên trên TikTok Shop. Kết quả, nền tảng giao sản phẩm có chứa đường lưỡi bò phi pháp, vi phạm nghiêm trọng chủ quyền lãnh thổ Việt Nam.
Địa cầu bán trên TikTok Shop có đường lưỡi bò
Tìm kiếm từ khóa “quả địa cầu” trên TikTok Shop, kết quả trả về là hàng trăm sản phẩm, đa dạng về kiểu dáng, hình thức. Điều này trái ngược với Shopee hay Lazada, khi mặt hàng này hoàn toàn không xuất hiện. Trong các kết quả trên TikTok Shop, đa phần người bán Việt Nam chỉ kinh doanh loại địa cầu màu xanh truyền thống, hay xuất hiện tại các hiệu sách, tiệm văn phòng phẩm. Phần lớn sản phẩm có kiểu dáng, màu sắc nổi bật là của các shop Trung Quốc.
Hình ảnh mô tả sản phẩm có độ phân giải thấp, không thể phát hiện đường lưỡi bò. Ảnh: TikTok Shop.
Phóng viên thử đặt hai quả địa cầu trên nền tảng nói trên với giá lần lượt 89.000 và 210.000 đồng từ hai gian hàng quốc tế. Các sản phẩm có phần giới thiệu bằng tiếng Việt, nêu rõ đây là quả địa cầu dùng cho mục đích trang trí, giáo dục, có ngôn ngữ tiếng Anh.
Tuy nhiên, hình ảnh mô tả không sắc nét. Khi người dùng phóng to hình ảnh giới thiệu, khó xác định được sản phẩm có đường lưỡi bò hay không.
Sau khi đặt hàng 4-5 ngày, hai món hàng được giao đến tay người mua. Theo phía đơn vị vận chuyển, hàng từ TikTok Shop không có chính sách đồng kiểm, bóc xem trước khi lấy.
Kết quả, sản phẩm nhận được làm bằng nhựa, với ngôn ngữ tiếng Anh đúng như giới thiệu. Tuy nhiên, cả hai quả địa cầu đều được in hình đường lưỡi bò phi pháp. Đồng thời, trên Biển Đông cũng có hàng loạt địa danh do Trung Quốc tự nhận. Đây là những thông tin vi phạm nghiêm trọng chủ quyền lãnh thổ Việt Nam.
Không phải lần đầu
Thực tế, đây không phải lần đầu mặt hàng quả địa cầu có đường lưỡi bò được bán tại Việt Nam thông qua các trang thương mại điện tử.
Năm 2018, Shopee cũng từng dính vào vụ bán đồ chơi trẻ em có bản đồ Trung Quốc chứa đường lưỡi bò. Đến 2019, hàng loạt gian hàng bán quả địa cầu bay lơ lửng, chứa đường 9 đoạn phi pháp cũng được phát hiện trên các nền tảng Lazada, Sendo, Tiki.
Một quả địa cầu khác mua trên TikTok Shop, cũng có chứa hình ảnh đường lưỡi bò, các địa danh vi phạm chủ quyền Việt Nam. Ảnh: Xuân Sang.
Sau đó, các sàn TMĐT thông báo thu hồi sản phẩm, cấm toàn bộ các gian hàng bán sản phẩm vi phạm chủ quyền Việt Nam. Đồng thời, quả địa cầu cũng trở thành mặt hàng nhạy cảm mà người dùng không thể tìm thấy trên các nền tảng như Shopee, Lazada.
Đến tháng 11/2019, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) yêu cầu các đơn vị sở hữu website và ứng dụng thương mại điện tử kiểm tra, rà soát và có các biện pháp ngăn chặn các sản phẩm có đường lưỡi bò.
Cục cũng có công văn cung cấp danh sách doanh nghiệp bán vi phạm và đề nghị Tổng cục Quản lý thị trường chỉ đạo cục quản lý thị trường các địa phương kiểm tra và xử lý đối tượng nhằm ngăn chặn việc phát tán sản phẩm vi phạm tương tự.
Với những trường hợp vào năm 2019, quả địa cầu vi phạm được người bán trong nước nhập về bán. Trong khi đó, mặt hàng trên TikTok Shop được giao trực tiếp từ shop quốc tế, đặt tại Trung Quốc.
TikTok Shop ra mắt tại Việt Nam vào tháng 4/2022, và là một trong số ít sàn TMĐT có bán quả địa cầu. Vì mới xuất hiện gần đây, nền tảng này không nằm trong đợt rà soát sản phẩm của Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số.