Tài khoản thanh toán có thể bị phong tỏa khi có quyết định hoặc yêu cầu bằng văn bản của cơ quan có thẩm quyền. Ảnh: Báo Chính phủ.
Chính phủ vừa ban hành Nghị định 52 quy định việc mở và sử dụng tài khoản thanh toán của khách hàng tại tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán theo quy định của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) và quy định của pháp luật liên quan.
Về phía chủ tài khoản thanh toán, các quyền lợi được quy định gồm được sử dụng tài khoản thanh toán để nộp, rút tiền mặt và thực hiện các giao dịch hợp lệ; có quyền yêu cầu tổ chức cung ứng dịch vụ cung cấp thông tin về giao dịch và số dư.
Về nghĩa vụ thực hiện, chủ tài khoản cần cung cấp thông tin đầy đủ, trung thực, tuân thủ các quy định và phải đảm bảo có đủ tiền (số dư) để thực hiện lệnh thanh toán đã lập; trừ trường hợp có thỏa thuận cho vay thấu chi với tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán.
Ngược lại, đối với bên tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán phải có nghĩa vụ thực hiện đầy đủ, kịp thời lệnh thanh toán hợp lệ của chủ tài khoản; có quyền từ chối thực hiện lệnh thanh toán khi phát hiện lệnh không hợp lệ hoặc có cơ sở pháp lý xác định chủ tài khoản vi phạm các hành vi bị cấm theo quy định hoặc khi tài khoản không đủ tiền; trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
Trường hợp từ chối thực hiện lệnh thanh toán, tổ chức cung ứng dịch vụ phải thông báo lý do cho chủ tài khoản.
Đáng chú ý, Nghị định số 52 cũng quy định tài khoản thanh toán sẽ bị phong tỏa một phần hoặc toàn bộ số dư nếu rơi vào 4 trường hợp.
Thứ nhất, theo thỏa thuận trước giữa chủ tài khoản thanh toán và tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán hoặc theo yêu cầu của chủ tài khoản.
Thứ hai, khi có quyết định hoặc yêu cầu bằng văn bản của cơ quan có thẩm quyền theo quy định của pháp luật.
Thứ ba, khi tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán phát hiện có nhầm lẫn, sai sót. Trong trường hợp này, số tiền bị phong tỏa không được vượt quá số tiền bị nhầm lẫn, sai sót.
Thứ tư, khi có yêu cầu phong tỏa của một trong các chủ tài khoản thanh toán chung. Trừ trường hợp có thỏa thuận trước bằng văn bản giữa tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán và các chủ tài khoản thanh toán chung.
Cũng theo Nghị định 52, việc chấm dứt phong tỏa tài khoản thanh toán sẽ được thực hiện khi có thỏa thuận bằng văn bản giữa chủ tài khoản và tổ chức cung ứng dịch vụ.
Hoặc khi có quyết định chấm dứt phong tỏa của cơ quan có thẩm quyền theo quy định của pháp luật; 2 bên đã xử lý xong sai sót, nhầm lẫn trong thanh toán chuyển tiền (quy định tại điểm 3 ở trên).
Và cuối cùng là khi có yêu cầu chấm dứt phong tỏa của tất cả chủ tài khoản thanh toán chung hoặc theo thỏa thuận trước bằng văn bản giữa tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán và các chủ tài khoản thanh toán chung.
Ngoài ra, tổ chức cung ứng, chủ tài khoản và cơ quan có thẩm quyền nếu thực hiện hoặc yêu cầu thực hiện phong tỏa tài khoản thanh toán trái pháp luật gây thiệt hại cho chủ tài khoản thì chịu trách nhiệm bồi thường theo quy định của pháp luật.
Nghị định 52 quy định thêm việc đóng tài khoản thanh toán được thực hiện khi chủ tài khoản có yêu cầu và đã thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ; chủ tài khoản thanh toán bị chết, bị tuyên bố đã chết...
Các quy định kể trên sẽ bắt đầu có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7.
