Ấn Độ nổi lên là một giải pháp thay thế Trung Quốc. Ảnh: The Information.
Trong chuyến thăm đầu tiên tới New Delhi vào đầu tháng này, với tư cách là Bộ trưởng Tài chính Mỹ, Janet Yellen đã mô tả Ấn Độ là “đối tác không thể thiếu” trong nỗ lực đa dạng hóa chuỗi cung ứng của Mỹ.
Một ngày sau, Kevin Rudd, Cựu Thủ tướng Australia, bày tỏ quan điểm tương tự. “Là một người đã làm việc với Ấn Độ trong 20 năm qua, lần đầu tiên tôi tin rằng họ sắp có một sự thay đổi chính sách quan trọng”, ông Rudd nói trong một hội nghị kinh doanh ở Singapore.
Sadanand Dhume, nhân viên cao cấp tại Viện Doanh nghiệp Mỹ, cho biết: “Trong bối cảnh hiện nay, Ấn Độ sẽ được hưởng lợi về kinh tế, do phương Tây ngày càng lo ngại về vị thế ngày càng tăng của Trung Quốc”.
Ấn Độ ngày càng tiềm năng
Trong khi triển vọng tăng trưởng của Trung Quốc đã bị Quỹ Tiền tệ Quốc tế hạ xuống 4,4% trong năm tới, Morgan Stanley lại dự báo nền kinh tế Ấn Độ sẽ tăng trưởng ở mức 6,1%, và sẽ trở thành nền kinh tế lớn thứ ba thế giới vào năm 2027.
Đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Ấn Độ cũng tăng rất mạnh trong những năm gần đây, nhất là giai đoạn 2020-2021, dòng vốn đạt kỷ lục ở mức 81,97 tỷ USD. Cao hơn gấp đôi so với 39,9 tỷ USD năm 2017.
Đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Ấn Độ tăng rất mạnh. Ảnh: The Information.
Hiện tại, những cải cách của Chính phủ Ấn Độ đã khiến đất nước này trở nên hấp dẫn hơn đối với các công ty đa quốc gia. Morgan Stanley dự đoán tỷ trọng sản xuất trong tổng sản phẩm quốc nội của Ấn Độ, nền kinh tế lớn thứ năm thế giới, có thể tăng từ 15,6% hiện nay lên 21% vào năm 2031, trong đó thị phần xuất khẩu sẽ tăng gấp đôi.
Ridham Desai, Trưởng phòng chiến lược của Morgan Stanley tại Ấn Độ, cho biết: “Ấn Độ đang ngày càng có quyền lực trong trật tự thế giới mới”.
Gần đây, Ấn Độ cũng nhận được các khoản đầu tư đáng chú ý vào các lĩnh vực do Trung Quốc thống trị. Vào tháng 9, Vedanta Resources, tập đoàn khai thác mỏ của Ấn Độ và Foxconn đã công bố thành lập nhà máy bán dẫn đầu tiên của Ấn Độ tại Gujarat. Năm ngoái, First Solar tuyên bố sẽ thành lập một cơ sở sản xuất mô-đun năng lượng mặt trời ở Tamil Nadu.
“Ấn Độ đang được phương Tây hy vọng sẽ là một phần của chuỗi cung ứng đáng tin cậy hơn, chuỗi cung ứng dựa trên thế giới dân chủ”, Dhume nhận xét.
Trung Quốc vẫn rất mạnh
Tuy vậy, các công ty đa quốc gia cũng cần lưu ý một thực tế. Đơn cử như nhà cung cấp linh kiện và lắp ráp của Apple là Foxconn đang tăng công suất tại một nhà máy ở Chennai khi Covid-19 vẫn đang đe dọa việc sản xuất ở Trung Quốc. Một nhà sản xuất khác của Apple, Pegatron, cũng đã bắt đầu lắp ráp mẫu iPhone 14 mới nhất tại Ấn Độ.
Nhà máy của Foxconn tại Ấn Độ. Ảnh: Gadgets 360.
Ivan Lam, Phân tích viên cấp cao của Counterpoint Research nhận định: “Tuy nhiên, khoảng 70% linh kiện để sản xuất có nguồn gốc từ Trung Quốc, vì vậy sự phụ thuộc của Apple vào nền kinh tế số 2 thế giới khó có thể thay đổi trong thời gian sớm”.
Dù vậy, các lô hàng của Apple đến Ấn Độ vẫn đang tăng đều đặn và nhu cầu địa phương đối với các sản phẩm của Apple đang tăng lên. Khi thu nhập cá nhân được cải thiện, Ấn Độ có tiềm năng trở thành thị trường lớn nhất cho các mặt hàng điện tử tiêu dùng.
Những gã khổng lồ công nghệ Google và Samsung cũng đang có kế hoạch chuyển dịch sản xuất sang Ấn Độ, một phần để tận dụng chương trình khuyến khích liên kết sản xuất của Chính phủ, để hưởng trợ cấp cho việc bán hàng hóa.
Dhume cho biết: “Các nhà hoạch định chính sách Ấn Độ hy vọng sẽ đa dạng hóa để giảm thiểu rủi ro vì tình hình địa chính trị rất bất ổn. Vì vậy, các công ty cũng không muốn đặt tất cả trứng vào giỏ sản xuất của Trung Quốc”.
Vẫn còn những thách thức
Dù tiềm năng là vậy, Ấn Độ vẫn phải đối mặt với một loạt thách thức. Prasad chỉ ra rằng Ấn Độ vẫn cần phải làm trong sạch hệ thống ngân hàng và tăng cường hơn nữa về cơ sở hạ tầng và quản trị công.
Trong chỉ số hoạt động logistics năm 2018 của Ngân hàng Thế giới, Ấn Độ chỉ xếp thứ 44/160 quốc gia, dưới cả các nước trong khu vực châu Á như Việt Nam, Hàn Quốc và Malaysia.
Prasad cũng cho biết thêm rằng các đối thủ như Việt Nam, Mexico và Chile cũng sẵn sàng nắm bắt mọi cơ hội từ Mỹ và các công ty phương Tây, để trở thành một nơi thay thế Trung Quốc.
Sadanand Dhume nhận định: “Ấn Độ Không thiếu lao động nhưng lại thiếu lao động có kỹ năng”.
Ấn Độ Không thiếu lao động nhưng lại thiếu lao động có kỹ năng. Ảnh: AFP.
Việc bảo hộ lao động của Ấn Độ cũng là một trong những mối lo ngại thường được phương Tây chỉ ra. Mặc dù đã ký kết một loạt thỏa thuận song phương với các quốc gia như Australia, UAE, Canada và Anh, nhưng Ấn Độ vẫn thận trọng khi tham gia các hiệp định thương mại đa phương.
Năm 2019, nước này đã rút khỏi các cuộc đàm phán thương mại của Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực, do Trung Quốc dẫn đầu, vào phút cuối, với lý do lo ngại về sự cạnh tranh của các nhà sản xuất trong nước.
Ấn Độ cũng đứng ngoài hiệp định thương mại trong khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương do Mỹ tổ chức thời gian gần đây hơn.
Trong những tháng gần đây, New Delhi đã cấm xuất khẩu lúa mì và gạo, đồng thời tăng thuế hải quan đối với một số mặt hàng xuất khẩu mạnh nhất của nước này như thép và quặng sắt, dẫn đến rất nhiều khiếu nại.
“Ấn Độ đang cố gắng làm cho mình trở nên hấp dẫn để có được miếng bánh lớn hơn, nhưng họ cũng gây hoang mang cho các nhà đầu tư với một loạt các chính sách thương mại đi theo hướng ngược lại”, Dhume cho hay.
