Báo cáo chỉ số giá tiêu dùng (CPI) - một thước đo lạm phát quan trọng của Mỹ - tháng 12 sẽ được công bố vào ngày thứ Năm (11/1). Trong một cuộc khảo sát của hãng tin Dow Jones, các nhà kinh tế học dự báo chỉ số này tăng 0,2% so với tháng trước và tăng 3,2% so với cùng kỳ năm trước.
Tháng 11, CPI của Mỹ giảm 0,2% so với tháng trước và tăng 3,1% so với cùng kỳ năm trước. Bởi vậy, nếu dự báo trên là đúng, lạm phát của Mỹ đã tăng tốc trở lại.
"Thị trường phải giảm bớt kỳ vọng"
Vào thời điểm mà thị trường đang hy vọng Fed sẽ sớm chuyển sang nới lỏng sau gần 2 năm thắt chặt chính sách tiền tệ để chống lạm phát, một báo cáo CPI cho thấy sự tăng tốc của giá cả có thể khiến tâm trạng của nhà đầu tư chuyển xấu. “Fed đã phát tín hiệu xoay trục, và các số liệu kinh tế phải ủng hộ sự xoay trục đó, nếu không sẽ có biến động. Thị trường có vẻ đã hưng phấn quá đà về việc Fed giảm lãi suất, so với kỳ vọng của Fed… Thị trường đã chạy trước chính mình”, nhà quản lý danh mục jack McIntyre của công ty Brandywine Global Investment Management nói với hãng tin CNBC.
Đang có một khoảng cách lớn giữa kỳ vọng của Fed và kỳ vọng của thị trường về giảm lãi suất.
Trong lần cập nhật dự báo hồi tháng 12/2023, giới chức Fed cho rằng sẽ có 3 đợt giảm lãi suất trong năm nay, với mức giảm mỗi đợt là 0,25 điểm phần trăm. Biên bản cuộc họp tháng 12 của Fed công bố vào tuần trước cho thấy ngân hàng trung ương này chưa hề thảo luận chủ đề khi nào bắt đầu giảm lãi suất.
Trong khi đó, thị trường lãi suất tương lai đang phản ánh khả năng cao hơn là Fed sẽ giảm lãi suất từ tháng 3, và sẽ có 6 đợt giảm trong cả năm, đưa lãi suất quỹ liên bang về mức 3,75-4% từ mức 5,25-5,5% hiện nay.
Nếu báo cáo CPI dự kiến công bố ngày thứ Năm, và tiếp đó là báo cáo chỉ số giá nhà sản xuất (PPI) dự kiến công bố ngày thứ Sáu, cho thấy lạm phát mạnh lên, thị trường tài chính có thể biến động mạnh vì nhà đầu tư sẽ phải điều chỉnh kỳ vọng về giảm lãi suất.
“Sẽ có sự biến động trên khắp các thị trường, bởi sự biến động đến từ khác biệt giữa những gì Fed dự tính sẽ làm và những gì thị trường kỳ vọng Fed sẽ làm. Rốt cục, kỳ vọng của hai bên sẽ phải trở nên đồng nhất. Điều đó có nghĩa là thị trường cần phải giảm bớt một số lần giảm lãi suất trong kỳ vọng của mình”, ông McIntyre nói.
Những tuyên bố của giới chức Fed kể từ sau cuộc họp tháng 12 chưa có dấu hiệu nào cho thấy các nhà hoạch định chính sách tiền tệ đã sẵn sàng từ bỏ sự cảnh giác.
Tuần này, Thống đốc Fed Michelle Bowman nói rằng dù bà nhận thấy việc tăng lãi suất có thể đã xong, nhưng chưa có cơ sở để sớm giảm lãi suất. Tương tự, Chủ tịch Fed chi nhánh Dallas, bà Lorie Logan, hôm thứ Bảy tuần trước nói sự nới lỏng của điều kiện tài chính - bao gồm sự tăng điểm mạnh mẽ của thị trường chứng khoán trong năm 2023 và xu hướng giảm gần đây của lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ - đặt ra khả năng lạm phát có thể trỗi dậy.
“Nếu chúng ta không duy trì điều kiện tài chính đủ thắt chặt, có khả năng lạm phát sẽ leo thang trở lại và đảo ngược tiến bộ mà chúng ta đã đạt được. Trong bối cảnh điều kiện tài chính nới lỏng trong những tháng gần đây, chúng tôi chưa thể loại trừ khả năng tăng thêm lãi suất”, bà Logan nói.
Fed sẽ tiếp tục thận trọng?
Nhiệm vụ chính của Fed bây giờ là căn chính sách sao cho không nới lỏng quá nhiều khiến lạm phát trở lại, và không thắt chặt quá mức đến nỗi gây ra suy thoái kinh tế.
“Chính sách của Fed bây giờ là thắt chặt quá mức nếu xét tới mức lạm phát hiện nay và xu hướng giảm của lạm phát. Fed rõ ràng đang chuẩn bị tư thế để tạo ra một tấm nệm đỡ cho nền kinh tế khi bước sang nửa sau của năm nay, bằng cách cắt giảm lãi suất, và tạo điều kiện để nền kinh tế tăng tốc trở lại vào cuối năm nay hoặc sang năm”, nhà kinh tế trưởng Joseph Brusuela của công ty tư vấn thuế RSM nói với CNBC.
Tuy nhiên, ông Brusuela cho rằng thị trường đang lạc quan quá mức khi cho rằng Fed sẽ giảm lãi suất 6 lần trong năm nay. Thay vào đó, ông dự báo Fed sẽ chỉ có 4 đợt giảm lãi suất trong năm 2024.
Về các báo cáo lạm phát sắp được công bố, ông Brusuela nói các con số có thể đa sắc thái, với số liệu toàn phần không có sự biến động lớn, nhưng số liệu thành phần có thể thu hút sự quan tâm nhiều hơn, chẳng hạn giá cả của các nhóm nhà ở và ô tô cũ. Về lạm phát lõi - thước đo không bao gồm giá thực phẩm và năng lượng - giới chuyên gia dự báo mức tăng 0,3% trong tháng và 3,8% cả năm, đánh dấu tháng đầu tiên tăng dưới 4% kể từ tháng 5/2021.
“Thị trường sẽ có một cuộc tranh luận gay gắt về việc lạm phát có giảm một cách bền vững về mục tiêu 2% hay không”, ông Brusuelas nói.
Cựu phó chủ tịch Fed Richard Clarida nói các nhà hoạch định chính sách nhiều khả năng sẽ giữ thận trọng. Ông dự báo Fed chỉ giảm lãi suất 3 lần trong năm nay.
“Tiến trình giảm lạm phát đã diễn ra trong 6 tháng qua. Tin tức thì luôn có cả tin tốt lẫn tin xấu. Thị trường có thể đang hơi thoải mái về rủi ro lạm phát giảm chậm lại. Nhưng dữ liệu đang đi theo hướng có lợi cho nền kinh tế và ủng hộ sự thận trọng của Fed”, ông Clarida nói với CNBC.
