Tại phiên họp Chính phủ thường kỳ chiều 3/6, liên quan đến vấn đề cung ứng điện trong bối cảnh nắng nóng gay gắt ở miền Bắc, nhiều hồ thủy điện đã về mực nước chết, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho biết thực tế hiện nay, một số nơi đang xuất hiện tình trạng thiếu điện kể cả cho sản xuất cũng như đời sống người dân.
"Thay mặt Bộ Công Thương, tôi bày tỏ sự đồng cảm, chia sẻ sự khó khăn của doanh nghiệp, cũng như sự bất tiện, nỗi khổ của người dân trong sinh hoạt do tình trạng thiếu điện hiện nay", ông Hải bày tỏ và cho rằng tình trạng này chỉ xảy ra ở một số thời gian nhất định, một số vùng như ở Hà Nội là khu vực ngoại thành.
Nhiều giải pháp không để thiếu điện
Chia sẻ về vấn đề cung ứng điện trong thời gian qua, ông Hải cho biết trong 4 tháng đầu năm, việc cung cấp điện ổn định, tuy nhiên từ đầu tháng 5 đến nay do tình trạng nắng nóng kỷ lục diễn biến khó lường đã làm tăng nhu cầu tiêu thụ điện sinh hoạt của người dân trong khi đó lưu lượng nước ở các hồ thủy điện, khu vực phía Bắc về mức thấp đã gây ảnh hưởng đến cung ứng điện. Hơn nữa, nguồn than nhập khẩu cho sản xuất điện cũng về chậm.
"Dự báo trước tình hình, ngay từ đầu năm, Chính phủ, Thủ tướng và Bộ Công Thương đã có chỉ đạo Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN), Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN), Tập đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) chủ động theo dõi sát tình hình để đảm bảo nguồn cung, nhiên liệu cho phát điện", ông nói.
Theo Thứ trưởng, khó khăn trong việc cung ứng điện đã bộc lộ ở một số thời điểm nắng nóng và diễn biến khó lường, Chính phủ, Thủ tướng đã chỉ đạo quyết liệt để đảm bảo cung ứng điện trong thời gian ngắn nhất. Bộ Công Thương đã triển khai các giải pháp nhằm cung ứng điện trong các tháng cao điểm nắng nóng.
Theo đó, có 3 giải pháp quan trọng trong thời gian tới là đảm bảo tăng cường vận hành hệ thống điện sẵn có và đảm bảo cung cấp đủ nhiên liệu để sản xuất điện. Bộ đã nhiều lần trực tiếp chỉ đạo EVN để thực hiện nhiệm vụ được giao. Đồng thời rà soát vận hành hệ thống điện điện, thực hành tiết kiệm điện ngay trong đơn vị nội bộ.
"Bộ cũng yêu cầu tăng sản lượng than cho cấp điện điều tiết cung cấp than, khoảng 300.000 tấn cho tháng 5 và khoảng 100.000 tấn cho các tháng tiếp theo; tăng 18% lượng khí cấp cho khu vực Đông Nam Bộ và 8% khí cấp cho khu vực Tây Nam Bộ", ông nói.
Theo Thứ trưởng, giải pháp thứ 2 là khẩn trương đưa nhà máy điện tái tạo phát điện lên lưới để cung cấp điện. Đến ngày 31/5 đã có 7 dự án tổng công suất 432 MW được phát điện thương mại lên lưới và có hơn 40 dự án được đàm phán giá tạm, 59/85 dự án với tổng công suất 3.389 MW đã gửi hồ sơ để đàm phán giá điện. Tuy nhiên còn 26 nhà máy điện với tổng công suất lắp đặt khoảng 1.300 MW chưa gửi hồ sơ.
"Giải pháp thứ 3 là giải pháp tiết kiệm điện, không phải khi thiếu điện mới phải tiết kiệm điện mà đây là chính sách xuyên suốt từ trước đến nay, đặc biệt việc này có ý nghĩa trong bối cảnh hiện nay", Thứ trưởng nhấn mạnh.
Theo ông Hải, hiện nay đã có 55/63 UBND các tỉnh, thành ban hành văn bản chỉ đạo tiết kiệm điện trên địa bàn. Kết quả sản lượng điện tiết kiệm điện hàng ngày khoảng 20 triệu kWh/ngày, tương đương 2,5% sản lượng điện tiêu thụ hàng ngày.
Xử lý sao với dự án điện gió, điện mặt trời không nằm trong quy hoạch
Về việc giải quyết đối với dự án điện tái tạo không nằm trong quy hoạch, Thứ trưởng cho biết vừa qua Thủ tướng đã phê duyệt Quy hoạch điện VIII trong đó chỉ nêu tổng công suất các nguồn điện tái tạo dự kiến và không có dự án cụ thể nào.
Hiện, Bộ Công Thương đang triển khai thực hiện kế hoạch sẽ cụ thể hóa quy mô công suất, tiến độ các dự án theo từng địa phương để báo cáo Thủ tướng phê duyệt.
Tuy nhiên, theo lãnh đạo Bộ Công Thương, những dự án không nằm trong quy hoạch là dự án gặp một số vấn đề, Bộ Công Thương đã có văn bản hướng dẫn giải quyết vấn đề này. Căn cứ Luật giá, Luật Điện lực làm cơ sở cho EVN và chủ dự án đàm phán giá điện.
"Bộ cũng ban hành 10 văn bản thúc EVN đàm phán giá điện, thống nhất giá điện với lợi nhuận hợp lý. Tuy nhiên, ngoài vấn đề cơ chế giá, các dự án phải tuân thủ các thủ tục... với sự thiện chí hài hòa lợi ích chia sẻ, hỗ trợ các dự án để sớm đưa vào lưới điện để đảm bảo cung ứng điện cho sản xuất và sinh hoạt", ông Hải nói.
Chia sẻ thêm, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Trần Văn Sơn cho biết Thủ tướng ngay từ đầu tháng 5 đã khẳng định không được để thiếu điện. Hiện nay, tổng nguồn các nhà máy điện khoảng 81.000 MW, sử dụng thời điểm cao nhất chỉ 44.000 MW, theo đó ông cho rằng chúng ta có thể hoàn toàn yên tâm. Vấn đề là sử dụng và vận hành hệ thống.
Đến ngày 2/6, đã có 65/85 dự án năng lượng tái tạo chuyển tiếp với tổng công suất 3.643 MW gửi hồ sơ cho công ty mua bán điện để đàm phán giá điện, hợp đồng mua bán điện; trong đó có 56 dự án (tổng công suất 3.087 MW) đã đề nghị giá tạm bằng 50% giá trần của khung giá.
EVN và chủ đầu tư đã hoàn thành đàm phán giá và ký tắt hợp đồng PPA với 51/56 dự án; trong đó Bộ Công Thương đã phê duyệt giá tạm cho 40 dự án. Có 10 dự án gửi hồ sơ công nhận ngày vận hành thương mại (COD), trong đó có 9 dự án/phần dự án với tổng công suất 472 MW đã hoàn thành thủ tục COD, chính thức được phát điện thương mại lên lưới.