Trạm thu phí Túy Loan trên cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi. Ảnh: VEC.
Đề xuất này vừa được Bộ GTVT trình Chính phủ trong báo cáo giải pháp xử lý vướng mắc, bất cập tại một số dự án đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông theo hình thức hợp đồng BOT do Bộ quản lý.
Các dự án BOT được đề xuất mua lại, theo Bộ GTVT, đều là các dự án đã hoàn thành đưa vào khai thác nhưng chưa được thu phí hoặc không thể thu phí do mất an ninh, trật tự, phương án tài chính bị phá vỡ.
Ngoài ra, nhóm này còn có các dự án đã thu phí, doanh thu thực tế chỉ đạt 30% so với hợp đồng, nếu tiếp tục thu phí và áp dụng các biện pháp như tăng phí, kéo dài thời gian thu phí... phương án tài chính vẫn bị phá vỡ, dư nợ ngày càng tăng và dự án không thể tiếp tục thực hiện theo hợp đồng do hoàn cảnh thay đổi cơ bản.
Trong phương án trình Chính phủ, Bộ GTVT đưa ra 8 dự án BOT có bất cập để đề xuất. Việc này đã có sự thống nhất với nhà đầu tư.
Dự án đầu tiên được đề xuất mua lại là hầm đường bộ qua Đèo Cả. Theo Bộ GTVT, việc đặt trạm thu phí trên tuyến La Sơn - Túy Loan song hành để hoàn vốn cho dự án xây dựng hầm đường bộ qua Đèo Cả là bất cập, có thể gây phản ứng của người sử dụng dịch vụ, gây mất an ninh trật tự.
Do vậy, dù hầm Hải Vân và tuyến La Sơn - Túy Loan đã đưa vào khai thác, nhà đầu tư chưa được thu phí trên tuyến này.
Bất cập này được bàn hướng xử lý từ năm 2018. Khi đó, Bộ Tài chính sau khi tổng hợp ý kiến các cơ quan đã đề xuất giải pháp không sử dụng trạm La Sơn - Túy Loan để hoàn vốn cho dự án; bổ sung vốn ngân sách Nhà nước khoảng 2.280 tỷ đồng hỗ trợ nhằm bảo đảm phương án tài chính và xây dựng đề án thu phí cao tốc La Sơn - Túy Loan, nộp ngân sách nhà nước.
Dự án thứ hai được đề xuất mua lại là đầu tư xây dựng tuyến đường Thái Nguyên - Chợ Mới (Bắc Kạn) và cải tạo, nâng cấp QL3 đoạn Km75 - Km100. Sau khi dự án hoàn thành, nhà đầu tư đã tổ chức thu phí trên tuyến đường Thái Nguyên - Chợ Mới từ tháng 1/2018.
Nhưng ở trạm QL3, do bất cập, người dân tụ tập phản đối nên nhà đầu tư chưa được thu phí, dẫn đến doanh thu chỉ đạt khoảng 9,9% so với hợp đồng, gây phá vỡ phương án tài chính.
6 dự án khác được Bộ GTVT đề xuất xử lý bất cập bao gồm: Dự án hạng mục đường vành đai phía Tây thành phố Thanh Hóa đoạn Km0 - Km6; Dự án cải tạo, nâng cấp QL91 đoạn Km14 - Km50+889; Dự án đầu tư nâng cấp, mở rộng đường Hồ Chí Minh đoạn Km1738+148 - Km1763+610; Dự án đầu tư xây dựng công trình cầu Thái Hà vượt sông Hồng trên đường nối hai tỉnh Thái Bình và Hà Nam với đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình giai đoạn 1; Dự án cải tạo, nâng cấp luồng sông Sài Gòn đoạn từ cầu đường sắt Bình Lợi tới cảng Bến Súc; Dự án đầu tư xây dựng công trình cầu Việt Trì - Ba Vì nối QL32 với QL32C.
"Theo tính toán sơ bộ, nguồn vốn Nhà nước dự kiến cần bố trí để xử lý vướng mắc, bất cập khoảng 13.115 tỷ đồng", theo phương án của Bộ GTVT.
Bộ GTVT này cũng kiến nghị xem xét, bố trí từ vốn ngân sách Nhà nước hoặc các nguồn vốn hợp pháp khác để thanh toán cho nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án.
Cơ quan này cho rằng việc giải pháp xử lý các vướng mắc của 8 dự án BOT nêu trên là kết quả thực hiện theo yêu cầu của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, yêu cầu của Quốc hội về xử lý triệt để vướng mắc, bất cập các dự án BOT.
