Buổi sáng tháng 12 đầy nắng gần cảng Amsterdam, một container vận chuyển dài 40 feet được nhấc bổng lên cao, xoay nhẹ trên không trung và hạ xuống gần một cần cẩu điện dài 20 feet. Bên trong chiếc container là cục pin nặng 3,75 tấn - thứ được cho là có thể cung cấp đủ năng lượng cho khoảng một chục ngôi nhà. Jeroen Droog, Giám đốc điều hành Albeton Algemene Betonmaatschappij BV, chủ sở hữu nhà máy, cho biết: “Nếu không có điện, chúng tôi sẽ không thể sản xuất".
Albeton, nhà sản xuất bê tông lớn nhất Hà Lan, đang phải đối mặt với tình trạng thiếu điện trầm trọng. Tình trạng trên thúc đẩy công ty này “bắt tay” với startup Zenon Energy Europe BV của Hà Lan tạo ra một hệ thống pin mới có kích thước lớn gấp đôi bình thường. Lệnh cấm động cơ diesel được Amsterdam đặt ra từ năm 2030 khiến điện trở thành nguồn năng lượng quan trọng.
Dù Hà Lan dẫn đầu bảng xếp hạng cơ sở hạ tầng của Diễn đàn Kinh tế Thế giới, lưới điện quốc gia vẫn phải hoạt động hết công suất, trong khi giá cả dao động mạnh suốt cả ngày. Điều này thúc đẩy Zenon, được thành lập vào năm 2020 bởi hai chuyên gia ngành dầu mỏ, thiết kế một sản phẩm chuyên biệt cho phép người dân sạc pin qua đêm khi giá xuống thấp và sử dụng năng lượng dự trữ khi giá tăng cao.
Hướng tới sự đơn giản, Zenon sử dụng một hệ thống mô-đun có thể xếp chồng và mở rộng dễ dàng. Các hộp chứa được lấy cảm hứng từ…thùng bia, có lỗ nhỏ các bên để làm mát, đồng thời tự điều chỉnh tốc độ sạc sao cho phù hợp. Khung nhôm tái chế sản xuất tại châu Âu được sử dụng bởi chúng tiết kiệm tài nguyên và dễ kiếm.
Ngày chiếc container 40 feet được giao, các công nhân tại nhà máy của Zenon trong khu thương mại Arnhem đang chế tạo pin phục vụ một nhà hàng. Quy trình sản xuất tối giản để ngay cả Giannini, người chưa thực sự có nhiều kinh nghiệm, cũng có thể tiếp cận dây chuyền khi một trong số khoảng hơn 10 công nhân lắp ráp cần nghỉ ngơi.
Doanh thu Zenon trong năm tài khoá kết thúc vào tháng 3 lên tới hơn 14 triệu USD
Ashok Jhunjhunwala, giáo sư kỹ thuật tại Viện Công nghệ Ấn Độ Madras, cho biết hệ thống pin này có thể được sử dụng ở hầu hết mọi nơi. Thay vì dùng hóa chất lithium-iron-photphat và niken-magan-coban như những nhà sản xuất sản phẩm tiêu dùng, Zenon sử dụng cực dương titanate, cho phép sạc và xả pin nhanh hơn bình thường. Tuy nhiên, do nặng hơn gấp đôi các thiết kế lithium-ion khác, titanate không được sử dụng trên ô tô - thứ được coi trọng tâm của hầu hết các công cuộc phát triển pin.
Zenon cho biết pin của hãng có tuổi thọ 20 năm; sạc và xả 20.000 lần, tức gấp gần 10 so với loại pin EV tiên tiến nhất. “Khi cung-cầu đạt đỉnh vào những thời điểm khác nhau, pin công nghệ titan hoạt động rất hiệu quả vì chúng sạc và xả rất nhanh”, Jhunjhunwala cho biết.
Theo Bloomberg, các quốc gia Biển Bắc đã cam kết sản xuất 260 gigawatt điện gió ngoài khơi vào năm 2050. Bản thân Hà Lan cũng đang có kế hoạch tăng gấp bốn sản lượng vào năm 2040, và do đó, một số công nghệ lưu trữ điện rất cần thiết.
“Lưu trữ tại chỗ là chiến lược quan trọng giúp đẩy nhanh việc triển khai năng lượng tái tạo và giảm sự phụ thuộc vào khí đốt tự nhiên”, Dharik Mallapragada, chuyên gia nghiên cứu tại Sáng kiến Năng lượng của MIT cho biết.
Theo các chuyên gia, việc thị trường dự kiến đạt khoảng 28 tỷ USD trong thập kỷ đã thúc đẩy hàng chục công ty mới tiếp cận thị phần, ngay cả khi những tập đoàn kỳ cựu như General Electric, SunPower hay Toshiba đang không ngừng tăng tốc xây dựng các công ty lưu trữ năng lượng.
Với doanh thu lên tới 13 triệu euro (14,1 triệu USD) cho năm tài chính kết thúc vào tháng 3 - tăng gấp bốn lần so với dự đoán ban đầu, Zenon dự kiến tăng gấp đôi quy mô nhà máy, đồng thời tận dụng không gian một công ty dịch vụ dầu mỏ kế bên.
“Chúng tôi đang bán pin với mức giá ngoài mong đợi. Khách hàng của chúng tôi bao gồm Kees Greeve BV - công ty hàng đầu về nông nghiệp trong nhà, canh tác thẳng đứng, và Jumbo Supermarkten BV - công ty sở hữu hơn 700 cửa hàng tạp hóa ở Hà Lan và Bỉ”, Giannini nói.
Theo nhà điều hành mạng Hà Lan Liander NV, giá điện sẽ giảm nếu các công ty lớn có thể giảm công suất sử dụng pin. Tiềm năng này khiến Giannini phấn khích.
“Nếu 100 công ty Hà Lan có 100 megawatt lưu trữ, chi phí năng lượng cho người dân sẽ giảm 15%. Đó là cách chính phủ nên làm nhằm xây dựng tương lai và điều này có thể được thực hiện trong vòng một năm”, Giannini nói.
