Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa công bố 2 quyết định liên quan việc điều chỉnh một loạt mức lãi suất điều hành từ ngày 25/5.
Một là, Quyết định số 950/QĐ-NHNN ngày 23/5/2023 về lãi suất tái cấp vốn, lãi suất tái chiết khấu, lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng và cho vay bù đắp thiếu hụt vốn trong thanh toán bù trừ của NHNN đối với TCTD.
Theo đó, lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng và cho vay bù đắp thiếu hụt vốn trong thanh toán bù trừ của NHNN đối với TCTD giảm từ mức 6,0%/năm xuống 5,5%/năm; lãi suất tái cấp vốn giảm từ mức 5,5%/năm xuống 5,0%/năm; lãi suất tái chiết khấu giữ nguyên ở mức 3,5%/năm.
Hai là, Quyết định số 951/QĐ-NHNN ngày 23/5/2023 về mức lãi suất tối đa đối với tiền gửi bằng đồng Việt Nam (VND) của tổ chức, cá nhân tại TCTD theo quy định tại Thông tư số 07/2014/TT-NHNN ngày 17 tháng 3 năm 2014.
Theo đó, lãi suất tối đa áp dụng đối với tiền gửi không kỳ hạn và có kỳ hạn dưới 1 tháng giữ nguyên ở mức 0,5%/năm; lãi suất tối đa áp dụng đối với tiền gửi có kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 6 tháng giảm từ mức 5,5%/năm xuống 5,0%/năm, riêng lãi suất tối đa đối với tiền gửi bằng VND tại Quỹ tín dụng nhân dân, Tổ chức tài chính vi mô giảm từ mức 6,0%/năm xuống 5,5%/năm; lãi suất tiền gửi có kỳ hạn từ 6 tháng trở lên do TCTD ấn định trên cơ sở cung - cầu vốn thị trường.
Như vậy đây là lần thứ 3 liên tiếp kể từ trung tuần tháng 3 tới nay, NHNN điều chỉnh giảm các lãi suất điều hành, hai lần trước là ngày 14/3 và 31/3/2023.
“Chính sách tốt, nhưng chưa đủ để kích thích tín dụng tăng trưởng trở lại”
Bình luận về thông tin trên, ông Nguyễn Thế Minh – Giám đốc Chứng khoán Yuanta Việt Nam cho biết động thái giảm lãi suất của NHNN sẽ góp phần giảm nhu cầu gửi tiền tại ngân hàng. Điều này gián tiếp kích thích dòng tiền tìm đến một số kênh đầu tư khác, trong đó có chứng khoán và BĐS. Mặt khác, lãi suất cho vay ra sẽ có xu hướng giảm nhiệt, nhưng điều này còn tuỳ thuộc vào chất lượng tài sản của từng ngân hàng mà mức giảm khác nhau.
Ông Minh cho rằng, dù biện pháp nới lỏng lãi suất là cần thiết, song vẫn chưa giải quyết được vấn đề căn cơ dài hạn, đó là (1) Điều kiện cho vay của các ngân hàng. Khi NHNN áp dụng hệ số K cao khiến việc điều kiện cho vay của các NHTM không mấy “dễ thở”.
(2) Mức giảm lãi suất chưa đủ kích thích nhu cầu vay tín dụng tăng trưởng trở lại. Trong bối cảnh tình hình kinh tế toàn cầu gặp khó, việc giảm lãi suất chưa đủ hấp dẫn khiến doanh nghiệp chưa sẵn sàng tiếp cận nguồn vốn vay khi hoạt động sản xuất gặp khó khăn. Minh chứng là tại ĐHĐCĐ vừa qua, nhiều doanh nghiệp vẫn sẵn sàng chi trả cổ tức bằng tiền, điều này cho thấy vấn đề của doanh nghiệp là khả năng sản xuất chứ không phải thiếu tiền.
“Do đó, lãi suất giảm là tích cực trong ngắn hạn, nhưng chưa đủ hấp dẫn để tín dụng tăng trưởng trở lại. Về dài hạn, NHNN cần quan sát động thái của Fed và các NHTW trên thế giới. Do đó, phải từ sau tháng 6, NHNN mới có những động thái nới lỏng mạnh tay hơn”, ông Nguyễn thế Minh nhận định.
Việc giảm lãi suất chỉ tác động ngắn hạn đến thị trường
Bàn về tác động cụ thể của việc giảm lãi suất đến TTCK, ông Nguyễn Thế Minh cho rằng thông tin này đã được đa số nhà đầu tư dự báo trước. Do đó, khả năng cao chỉ tâm lý tích cực là có nhưng sẽ nhanh chóng “nguội”, thậm chí tin ra là bán. Bởi thực chất, nhà đầu tư cũng nhìn nhận vấn đề giảm lãi suất phải tác động từ từ chứ không thể một sớm một chiều.
Theo phân tích của ông Minh, khi giảm lãi suất thì nhóm ngành nào cũng được hưởng lợi. Tuy nhiên hai nhóm cổ phiếu sẽ hưởng ứng “nhiệt tình” nhất trước thông tin giảm lãi suất và chứng khoán và ngân hàng.
Đối với nhóm chứng khoán, chuyên gia Yuanta cho rằng đây là nhóm cổ phiếu hưởng lợi nhất. Bởi hoạt động kinh doanh các CTCK phụ thuộc lớn vào biến động lãi suất, vì liên quan mật thiết đến hoạt động cho vay margin. Do đó, chi phí đầu giảm sẽ ảnh hưởng đến NIM các CTCK.
Đối với nhóm ngân hàng, ông Minh cho rằng cũng sẽ phản ứng tích cực, song chỉ những ngân hàng có tỷ lệ case tốt.
Theo dự báo của chuyên gia, từ đây đến hết tháng 5 thị trường sẽ chịu áp lực điều chỉnh. Nhóm bị ảnh hưởng nhiều là penny và midcap, vốn hoá lớn sẽ có xu hướng điều chỉnh ít hơn. Tuy nhiên, mức điều chỉnh VN-Index không quá mạnh chỉ dao 1.050 -1.055.
“Tôi cho rằng thị trường từ đây đến hết tháng 6 vẫn lình xình đi ngang, thanh khoản thấp. Tuy nhiên, sau tháng 6 thị trường sẽ bước vào trend rõ ràng hơn trước những động thái mới của NHNN. Khi chỉ số thoát khỏi biên độ hẹp 1.020 - 1.080 điểm, dòng tiền gia tăng mạnh hơn”, ông Minh dự báo.
