"Yêu cầu các hãng bay dừng ngay việc triển khai dịch vụ ưu tiên làm thủ tục check-in nhanh có thu phí tại sân bay" - đó là yêu cầu được Cục Hàng không đưa ra hôm 20/7, sau khi dư luận có nhiều phản ứng trái chiều về việc này.
Theo lý giải của cơ quan quản lý, việc cung cấp dịch vụ làm thủ tục ưu tiên chưa phù hợp trong bối cảnh hạ tầng sân bay quá tải, có thể làm giảm chất lượng dịch vụ, ảnh hưởng tới quyền lợi của những hành khách khác.
Ủng hộ động thái này của Cục Hàng không, song chuyên gia đánh giá việc xử lý còn chậm trễ.
Trả tiền để "đi tắt" là chuyện vô lý
Trước thực tế một số hãng bay ở Tân Sơn Nhất bán vé check-in nhanh đã diễn ra từ lâu, PGS.TS Nguyễn Thiện Tống (nguyên Chủ nhiệm bộ môn Kỹ thuật hàng không, Đại học Bách Khoa TP.HCM), cho rằng cần làm rõ trách nhiệm quản lý thuộc của Cục Hàng không và các đơn vị liên quan.
“Chắc chắn có sự nhắm mắt làm ngơ, vì hay mọi hoạt động trong sân bay đều thông qua sự kiểm soát, giám sát của cơ quan quản lý Nhà nước”, vị chuyên gia khẳng định.
Theo ông, việc hành khách phải trả thêm từ 100.000 đồng đến gần 200.000 đồng tiền để đi “tắt”, tránh xếp hàng khi làm thủ tục check-in là chuyện rất vô lý. "Động cơ chính của hãng bay khi đưa ra loại dịch vụ này là nhằm thu thêm tiền. Điều này tạo ra bất công", theo lời PGS.TS Nguyễn Thiện Tống.
Vị chuyên gia phân tích bản chất khi check-in là người đến sớm check-in sớm, người đến sau sẽ check-in sau. Còn đối với những hành khách có chuyến bay sắp khởi hành nhưng đến muộn, còn đang xếp hàng, hãng bay sẽ phải ưu tiên check-in trước, không có chuyện khách phải trả phí.
"Những khách khác cũng sẽ sẵn sàng nhường chỗ cho người sắp trễ chuyến bay. Bày ra làm thủ tục nhanh để thu tiền là rất sai. Việc Cục Hàng không yêu cầu dừng ngay dịch vụ này là hợp lý và nên làm", chuyên gia Nguyễn Thiện Tống nói.
Tiền lệ xấu
Tại một số hãng bay, dịch vụ check-in ưu tiên có mức giá dao động từ 100.000 đến 140.000 đồng. Bamboo Airways có dịch vụ check-in ưu tiên với giá 100.000 đồng cho chuyến bay nội địa và 140.000 đồng cho chuyến bay quốc tế, không bao gồm VAT. Dịch vụ này được áp dụng tại tất cả đường bay và sân bay mà hãng này khai thác, trừ sân bay Quy Nhơn.
Vietjet Air cũng có dịch vụ này với mức giá tương tự. Với Vietravel Airlines, hãng yêu cầu hành khách phải đặt trước ít nhất 4 giờ trước khi bay. Vietnam Airlines không triển khai dịch vụ ưu tiên check-in. Thay vào đó, hãng có dịch vụ nâng hạng vé với các mức giá khác nhau để hưởng các dịch vụ như ưu tiên check-in, lối đi ưu tiên, phòng chờ hạng thương gia…
Chuyên gia Nguyễn Văn Mỹ, Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty TNHH Du lịch Lửa Việt, nhìn nhận việc hãng bay bán vé ưu tiên check-in đi ngược đạo đức kinh doanh.
Lý giải, ông Mỹ cho hay việc hãng bay ưu tiên làm thủ tục nhanh cho một số hành khách buộc số đông còn lại sẽ làm chậm hơn. Đồng thời, việc khách chấp nhận chi tiền để check-in nhanh sẽ khiến hãng bay cố tình làm chậm trễ để thu lợi nhiều hơn. Điều này tạo ra tiền lệ xấu cho không riêng ngành hàng không mà cả những ngành khác.
“Hàng không làm được thì ngành khác cũng làm được, ví dụ làm căn cước công dân nhanh, hộ chiếu nhanh… Khi đó, người dân sẽ như ‘chùm khế ngọt' để trèo hái mỗi ngày”, ông Mỹ ví von và cho rằng việc Cục Hàng không đưa ra chỉ đạo chấm dứt tình trạng mua bán vé check-in ưu tiên chứng tỏ phía nhà quản lý đã nhìn ra bất cập này để dẹp bỏ.
Chuyên gia cũng cho rằng câu chuyện vé check-in nhanh có thể chưa phải là cuối cùng, vì sau đó có thể còn có nhiều loại hình chưa có tên khác tiếp tục được “bày ra” để thu lợi. Điều này đòi hỏi nhà quản lý cần theo dõi sát sao và xử lý triệt để.
Thời gian qua, toàn ngành hàng không triển khai nhiều giải pháp để khắc phục tình trạng quá tải, chậm, hủy chuyến tại sân bay. Trong đó có việc nâng cao chất lượng hạ tầng cảng hàng không, sân bay, cải thiện dịch vụ phục vụ mặt đất… để đáp ứng quy định về chất lượng dịch vụ hành khách.
Theo ghi nhận của
Zing
, thời gian qua, một số hãng hàng không mở dịch vụ thu thêm 100.000-140.000 đồng tùy chuyến đối với khách muốn làm thủ tục nhanh ở sân bay Tân Sơn Nhất. Hành khách có nhu cầu sẽ đăng ký dịch vụ ưu tiên làm thủ tục khi đặt vé máy bay, hoặc mua bổ sung ba giờ trước khi máy bay khởi hành. Dịch vụ này áp dụng cho cả các chuyến bay nội địa và quốc tế, được triển khai tại khu vực làm thủ tục của hãng.
Dù được nhìn nhận cho khách hàng thêm sự lựa chọn, đáp ứng nhiều nhu cầu khác nhau của hành khách, dịch vụ này vẫn gây tranh cãi, bởi nhiều ý kiến cho rằng có sự phân biệt, tạo sự bất bình đẳng với các hành khách khác.