Hết quý I, tốc độ tăng trưởng GDP nước ta đạt 3,32%. Ảnh: Chí Hùng.
Tại tọa đàm "Ổn định kinh tế vĩ mô và phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp" do Cổng thông tin điện tử Chính phủ tổ chức chiều 28/5, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và đầu tư Trần Quốc Phương cho rằng tác động của yếu tố thế giới đang ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế Việt Nam, trong đó yếu tố lạm phát ảnh hưởng rất mạnh.
"Mặc dù trong bối cảnh khó khăn, nhưng kết quả điều hành kinh tế vĩ mô và tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn, kiểm soát lạm phát của nền kinh tế nước ta vẫn đạt được kết quả đáng khích lệ", Thứ trưởng đánh giá.
Theo ông, hết quý I, tốc độ tăng trưởng GDP nước ta đạt 3,32%, trong khi các đối tác chính, nền kinh tế lớn có tốc độ tăng trưởng thấp như Mỹ đạt chỉ 1,6%; EU, Nhật Bản đạt 1,3%, Hàn Quốc đạt 0,8%.
Cần hướng dòng vốn vào đúng đối tượng
"Khi tăng trưởng thấp, cầu tiêu dùng của những nền kinh tế lớn cũng giảm theo, dẫn tới đơn hàng của doanh nghiệp và sản phẩm đầu ra của Việt Nam bị ảnh hưởng. Trong quý I/2023, tăng trưởng của lĩnh vực chế biến, chế tạo giảm đáng kể", Thứ trưởng đánh giá.
Trước bối cảnh tình hình thế giới có nhiều biến động khó lường, nhiều ngân hàng rơi vào khủng hoảng và xung đột địa chính trị vẫn chưa có hồi kết, GS Hoàng Văn Cường, đại biểu Quốc hội, Phó hiệu trưởng ĐH Kinh tế Quốc dân nhận định nguy cơ suy thoái kinh tế thế giới là có cơ sở.
Vị chuyên gia cho rằng Việt Nam cần tiếp tục sử dụng chính sách tiền tệ linh hoạt, thận trọng, kiểm soát được dòng tiền. Về thuế VAT nên để mở, nếu đến ngày 31/12, tình hình kinh tế còn phức tạp thì Chính phủ có thể đề xuất ngay Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định thay vì chờ kỳ họp Quốc hội tới.
"Bên cạnh đó cần hỗ trợ lãi suất hướng đúng dòng vốn vào đối tượng cần được hỗ trợ. Đồng thời có chính sách hỗ trợ thuế, phí cho các doanh nghiệp. Hiện nay, do thiếu đơn hàng nên nhiều doanh nghiệp phải sa thải lao động thì phải tính đến các chính sách hỗ trợ xã hội, giãn hoãn đóng bảo hiểm xã hội...", ông Cường nói.
Doanh nghiệp đang gặp nhiều khó khăn về đơn hàng, tiếp cận vốn. Ảnh: Quỳnh Danh.
Theo vị chuyên gia, doanh nghiệp đang huy động vốn qua 2 nguồn lực là trái phiếu và ngân hàng. Tuy nhiên, trong bối cảnh này, cần cân bằng giữa các chính sách kiểm soát lạm phát và chuyển hướng đầu tư cung ứng vốn cho doanh nghiệp.
16 doanh nghiệp đã được gia hạn, hoán đổi nợ trái phiếu
GS Hoàng Văn Cường đánh giá trái phiếu doanh nghiệp kênh cung ứng vốn rất quan trọng cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, đầu năm 2022, khi sự cố một số doanh nghiệp rơi vào khủng hoảng pháp lý thì khi đó nhà đầu tư mới thấy rủi ro chứ không đơn giản như gửi tiết kiệm ngân hàng.
"Đây không phải thị trường mua bán hàng hóa thông thường theo đó đòi hỏi phải có khuôn khổ pháp lý và bản thân doanh nghiệp tham gia phải có năng lực và trách nhiệm. Đồng thời, nhà đầu tư cá nhân phải có hiểu biết kỹ về thị trường này, bởi lợi nhuận càng cao thì rủi ro càng lớn", ông nói.
Nhà đầu tư cá nhân phải có hiểu biết kỹ về thị trường trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, bởi lợi nhuận càng cao thì rủi ro càng lớn.
GS.TS Hoàng Văn Cường, đại biểu Quốc hội, Phó hiệu trưởng ĐH Kinh tế Quốc dân
Chia sẻ thêm, TS Vũ Minh Khương, Giảng viên Trường Chính sách công Lý Quang Diệu cho rằng có 3 loại phát hành trái phiếu doanh nghiệp, thứ nhất là phát hành trái phiếu có bảo hiểm. Thứ hai, phát hành trái phiếu có bảo lãnh. Thứ 3 là loại trái phiếu hoàn toàn không có bảo lãnh, bảo hiểm thì phải có ít nhất 2 công ty đánh giá tín nhiệm để người dân yên tâm.
"Lãi suất trái phiếu phát hành của doanh nghiệp Việt Nam đang rất cao so với thế giới, lên tới 13-15%. Theo đó, nếu có rủi ro hay sự cố thì rất khó trả nợ", ông nói và đề xuất 3 tuyến phòng vệ cho doanh nghiệp.
Về giải pháp gỡ khó cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho rằng Việt Nam đang trong bối cảnh thị trường, sản xuất khó khăn nên doanh nghiệp cũng gặp khó trong việc hoàn thành các nghĩa vụ với trái chủ.
"Theo đó, giải pháp quan trọng nhất là phải khẳng định ổn định kinh tế vĩ mô, điều hành linh hoạt chính sách tài khóa và tiền tệ. Đây chính là điểm tựa cho doanh nghiệp phục hồi và phát triển", ông nói.
Bên cạnh đó, lãnh đạo Bộ Tài chính cho rằng phải có quy định pháp luật liên quan đến thị trường trái phiếu, kịp thời giúp doanh nghiệp và nhà đầu tư có công cụ pháp lý để giải quyết vấn đề khó khăn trước mắt.
Theo Thứ trưởng, Nghị định 65 vừa ban hành đã có nhiều quy định đối với nhà đầu tư và doanh nghiệp. Đáng chú ý, Chính phủ đã có quy định rõ doanh nghiệp phát hành trái phiếu định kỳ 6 tháng phải có báo cáo kiểm toán bởi cơ quan kiểm toán độc lập.
"Đến nay đã có 15 doanh nghiệp phát hành trái phiếu, mặc dù giảm nhưng là một dấu hiệu tích cực của tác động chính sách. Nhà đầu tư, doanh nghiệp đã bắt đầu quay lại thị trường", Thứ trưởng đánh giá.
Sau Nghị định 08, nhiều doanh nghiệp cũng đã đàm phán với các nhà đầu tư trong bối cảnh khó trả được nợ trái phiếu. Ông Chi cho biết theo báo cáo đã có 16 doanh nghiệp đã đàm phán với các nhà đầu tư để giải quyết khối lượng trái phiếu tổng trị giá gần 8.000 tỷ đồng như Novaland, Hoàng Anh Gia Lai, Hưng Thịnh Land...
