TTCK đang trong giai đoạn hồi phục khá tốt, dù số liệu kinh tế chưa hoàn toàn hồi phục như kỳ vọng. Vậy xu hướng tăng của thị trường còn tiếp diễn trong nửa cuối năm hay không là câu hỏi nhiều nhà đầu tư đang băn khoăn lúc này. Tại Talkshow Phố Tài chính trên VTV8, ông Hoàng Công Tuấn, Kinh tế trưởng, Công ty CP Chứng khoán MB (MBS) đã chia sẻ quan điểm về nền kinh tế cũng như cơ hội đầu tư trên thị trường chứng khoán.
BTV Mùi Khánh Ly: Số liệu kinh tế quý II/2023 đã có sự cải thiện so với quý I nhưng vẫn thấp hơn so kỳ vọng và mục tiêu của năm là 6,5%, ông đánh giá như thế nào về điều này?
Ông Hoàng Công Tuấn, Kinh tế trưởng, Công ty CP Chứng khoán MB (MBS)
Với các con số vĩ mô hiện tại, chúng tôi đánh giá rằng nền kinh tế của Việt Nam năm 2023 đang phải đối diện với hai yếu tố tác động. Thứ nhất, đó là nền kinh tế thế giới nói chung hiện nay đang trong giai đoạn tương đối khó khăn, khi tăng trưởng kinh tế toàn cầu dự kiến năm nay chỉ đạt 2,1%, thấp hơn đáng kể so với mức trên 3% của năm ngoái. Nguyên nhân là các đầu tàu kinh tế lớn, ví dụ như Mỹ, EU, Trung Quốc đều tăng trưởng khá khiêm tốn và họ đang đối mặt với những khó khăn nhất định của riêng họ. Còn Việt Nam là một nền kinh tế mở và chúng ta cũng thấy rằng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam luôn ở mức độ trên 200% GDP nên nền kinh tế cũng chịu ảnh hưởng từ diễn biến của nền kinh tế toàn cầu.
Chúng ta nhìn vào các công ty liên quan đến xuất khẩu như thủy sản, dệt may hoặc xuất khẩu đồ gỗ đều thấy kết quả kinh doanh suy giảm. Nguyên nhân thứ hai khiến nền kinh tế của chúng ta gặp những khó khăn, không chỉ là hai quý đầu năm mà có thể có những quý tới, đó là sự trầm lắng của thị trường bất động sản, đã tác động lên sức khỏe tài chính khiến các bên đều khó khăn hay gây áp lực lên các khoản vay của ngân hàng, chúng ta biết rằng 21% tổng dư nợ tín dụng của toàn bộ nền kinh tế nằm trong lĩnh vực bất động sản. Chính vì vậy mà trong quý I vừa qua, mức độ suy giảm về lợi nhuận của các doanh nghiệp niêm yết trên sàn là khoảng 18%, so với quý II thì chúng ta chưa có con số cụ thể. Tuy nhiên, theo đánh giá của chúng tôi thì quý II sẽ có những tiến bộ và khởi sắc hơn so với quý I.
Vậy trong hai quý còn lại của năm 2023 sẽ cần những chính sách như thế nào để thúc đẩy nền kinh đạt được mục tiêu đã đề ra?
Các giải pháp của Chính phủ, ngân hàng Nhà nước trong thời gian vừa qua hết sức kịp thời, đúng, trúng và có khả năng sẽ hỗ trợ đáng kể cho thị trường chứng khoán nói riêng và nền kinh tế nói chung. Thứ nhất từ góc độ tài khóa, trong những tháng đầu năm tăng trưởng đầu tư từ khu vực nhà nước ở mức cao hơn đáng kể so với cùng kỳ. Chúng tôi đánh giá trong bối cảnh nền kinh tế khó khăn và nguồn thu hạn hẹp thì đây là một nỗ lực rất lớn của Chính phủ. Nếu nhìn trên phương diện chính sách tiền tệ, thì tỷ giá đã ổn định trở lại và lạm phát duy trì ở mức tương đối thấp, Ngân hàng Nhà nước cũng đã hết sức quyết liệt trong việc giảm mạnh mặt bằng lãi suất điều hành, qua đó giảm mạnh mặt bằng lãi suất huy động. Chúng ta kỳ vọng rằng, trong thời gian tới, mặt bằng lãi suất cho vay cho toàn bộ nền kinh tế sẽ có sự giảm mạnh đáng kể đi kèm với sự giảm của mặt bằng lãi suất huy động. Trong những tháng đầu năm, nhiều ngân hàng vẫn tiếp tục duy trì mặt bằng lãi suất huy động kỳ hạn trên một năm ở mức 8-9%. Còn bây giờ, các ngân hàng thương mại lớn và trụ cột đã duy trì mặt bằng lãi suất huy động ở mức 6,3%. Nếu so sánh mặt bằng lãi suất này sẽ thấy đã quay về mức thấp hơn cả mức của năm 2019, tức là năm trước Covid. Như vậy, với mặt bằng lãi suất như này thì nền kinh tế sẽ có rất nhiều yếu tố thuận lợi để tiếp tục cải thiện và phục hồi trong những tháng cuối năm.
Tuy nhiên, các yếu tố khách quan, như triển vọng tăng trưởng kinh tế toàn cầu tương đối thấp và khiêm tốn trong năm nay thì khó để Việt Nam có thể tạo nên những bước tăng trưởng mạnh mẽ và đột phá trong hai quý cuối năm, chúng ta kỳ vọng rằng nền kinh tế sẽ ấm dần lên và tạo nên những bước tiến vững chắc cho đà phục hồi của năm sau.
Thị trường chứng khoán thì đã có những phản ứng tích cực khi có nhiều giải pháp thúc đẩy nền kinh tế được đưa ra trước đó. Tuy nhiên trước bối cảnh kinh tế quý II như vậy thì theo ông diễn biến thị trường trong phần còn lại của năm 2023 sẽ như thế nào?
Thị trường chứng khoán Việt Nam trong hai quý đầu năm đã có những thành tích tương đối ấn tượng. Chỉ số VN-Index đã tăng trở lại khoảng trên 11%. Tôi cho rằng nếu như trong hai quý cuối năm, diễn biến của nền kinh tế vĩ mô đúng như những gì chúng tôi đánh giá, thì thị trường chứng khoán Việt Nam đã chính thức tạo đáy và sẽ đi lên, mặc dù mức độ đi lên của thị trường chứng khoán trong năm 2023 sẽ không quá nhiều và quá mạnh.
Về động lực thuận lợi là mặt bằng lãi suất đã giảm đi đáng kể, khi mặt bằng lãi suất giảm thì các nhà đầu tư nhận thấy rủi ro trên thị trường chứng khoán sẽ giảm và mức độ sẵn sàng tham gia thị trường sẽ cao hơn, dòng tiền sẽ đổ vào thị trường nhiều hơn. Các dòng tiền từ các kênh đầu tư khác như tiết kiệm hoặc bất động sản, nhận thấy rằng thị trường chứng khoán có những triển vọng tốt thì dòng tiền từ các kênh này cũng sẽ chảy ngược trở lại thị trường chứng khoán. Tuy nhiên, chúng ta cũng phải đối diện với một cơn gió ngược của thị trường chứng khoán, đó là triển vọng tăng trưởng lợi nhuận khá khiêm tốn của các công ty niêm yết trong năm nay. Đây là một trong những thời điểm rất hiếm hoi mà các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam đã báo cáo lợi nhuận suy giảm. Chỉ có những năm mà kinh tế vĩ mô đặc biệt khó khăn như 2011, khi chúng ta đối diện với mặt bằng lãi suất cao và tỷ giá biến động rất mạnh, hoặc năm 2020 có những quý mà chúng ta phải đối diện với tình trạng giãn cách bởi Covid 19 thì các doanh nghiệp mới diễn ra tình trạng như thế này.
Đến quý II và quý III/2023, chúng tôi đánh giá sẽ có những điểm sáng hơn. Tuy nhiên theo góc nhìn của tôi, cũng khó để các công ty niêm yết có thể thông báo lợi nhuận có sự cải thiện mạnh mẽ trong năm 2023, đặc biệt là các lĩnh vực liên quan đến xuất khẩu, tiêu dùng…lợi nhuận của các doanh nghiệp thuộc nhóm này sẽ có xu hướng suy giảm đáng kể so với năm ngoái, mặc dù có cải thiện trong hai quý cuối năm.
Hiện có ý kiến cho rằng thị trường đang có nhiều nhà đầu tư cá nhân tham gia, điều này có thể giúp thị trường có sự tăng trưởng mạnh mẽ nhưng cũng có thể là nguyên nhân khiến thị trường quay đầu nhanh và giảm sâu…khi có yếu tố bất ngờ. Ông đánh giá sao về điều này?
Tôi đánh giá chúng ta cần phải thích ứng với câu chuyện này. Nhìn theo xu hướng chung của các các thị trường đi trước trên thế giới thì ít nhất trong 5-7 năm tới các nhà đầu tư cá nhân vẫn sẽ đóng vai trò và vẫn chiếm tỷ trọng lớn trong các giao dịch trên thị trường chứng khoán. Các nhà đầu tư cá nhân có đặc điểm, đó là tính biến động và yếu tố ảnh hưởng bởi cảm xúc tâm lý khá cao. Do đó, khi thị trường chứng khoán gặp những khó khăn thì áp lực gây ra cho thị trường sẽ khá mạnh. Tuy nhiên, cũng có thuận lợi, đó là khi thị trường cũng như nền kinh tế đang có những diễn biến tích cực, thuận lợi thì dòng tiền của các nhà đầu tư cá nhân lại sẵn sàng tham gia thị trường hết sức dồi dào. Với bối cảnh hiện nay, chúng tôi nghĩ rằng đang có các yếu tố thuận lợi, lạm phát của chúng ta thấp, lãi suất đã hạ nhiều, tỉ giá hối đoái ổn định và chúng ta có thặng dư cán cân thanh toán. Đồng thời, mặc dù tăng trưởng GDP ở mức độ khiêm tốn nhưng lại có triển vọng phục hồi mạnh mẽ và rõ ràng hơn trong những quý tới.
BTV Mùi Khánh Ly: Vậy các nhà đầu tư nên làm gì vào thời điểm này?
Đối với các nhà đầu tư nên có một chiến lược xuyên suốt trong quá trình đầu tư. Như trong hai quý còn lại của năm 2023, chúng tôi đánh giá rằng thị trường vẫn sẽ là một pha đi lên nhưng sẽ tương đối chậm chạp và có thể xen lẫn những nhịp điều chỉnh. Với những nhà đầu tư có xu hướng trading nhanh trên thị trường có thể tận dụng những nhịp điều chỉnh này để cơ cấu lại danh mục với mức giá vốn hợp lý qua đó thu được lợi nhuận. Còn đối với những nhà đầu tư có xu hướng dài hạn hơn thì có thể tập trung vào nhóm cổ phiếu được hưởng lợi từ môi trường vĩ mô trong thời gian tới. chúng tôi đánh giá một số nhóm có xu hướng tạo đáy về mặt lợi nhuận và sẽ đi lên. Thứ nhất đó là nhóm chứng khoán, với môi trường thị trường chứng khoán ấm lên thì khả năng cao nhóm chứng khoán vẫn tiếp tục sẽ duy trì kết quả kinh doanh tốt hơn, ấn tượng hơn trong quý II và quý III, quý IV. Nhóm thứ hai là ngân hàng với mặt bằng lãi suất giảm thì nhóm ngân hàng sẽ tương đối tốt và cuối cùng là nhóm những công ty mà họ sẽ phục hồi sau khoảng thời gian khó khăn, bởi vì nền kinh tế vĩ mô gặp khó khăn. Ví dụ như nhóm sắt, thép hay nhóm bán lẻ… Nhưng chúng tôi cho rằng việc đón nhận một con sóng lớn của thị trường chứng khoán tương tự như 2021 có lẽ là không lặp lại vào năm 2023, nên các nhà đầu tư cá nhân cần có một chiến lược cụ thể và bám sát đi theo chiến lược đó, như vậy thì mới có thể có lợi nhuận trong thị trường chứng khoán với những diễn biến của năm nay.
