Theo TS Lê Xuân Nghĩa, Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia, vấn đề khơi thông kênh phát hành trái phiếu doanh nghiệp ra công chúng trở nên cấp bách sau khi Nghị định 65 được ban hành. Nếu không, thị trường trái phiếu doanh nghiệp sẽ bị tê liệt nửa năm, thậm chí 1 năm.
Nhận xét về tình trạng các nhà đầu tư cá nhân trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp, ông Lê Xuân Nghĩa nói: "Tôi thấy rất nhiều người, kể cả nhà đầu tư cá nhân, bỏ ra vài chục tỷ để mua trái phiếu riêng lẻ là chuyện bình thường. Thế nhưng họ cần nhớ rằng họ phải chịu áp lực và trách nhiệm về chuyện đó. Không thể vì thế mà kéo các nhà đầu tư nhỏ lẻ vào các hội đầu tư, nhóm đầu tư… tạo ra một sự hỗn loạn như hiện nay".
"Các yêu cầu đối với nhà đầu tư cá nhân trong khu vực phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ càng chặt chẽ càng tốt. Thậm chí, chúng ta phải nêu cao tinh thần tự chịu trách nhiệm của nhà đầu tư", TS Lê Xuân Nghĩa.
Ông Nghĩa mong muốn rằng khu vực phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ sẽ ngày càng thu hẹp lại, chuyển sang khu vực phát hành công chúng. Bởi vì đó là khu vực mà doanh nghiệp có thể huy động vốn dễ dàng hơn và được giám sát chặt chẽ hơn. Đó cũng là nơi mà xếp hạng tín nhiệm phát huy được hiệu lực. Khi xếp hạng tín nhiệm phát huy được vai trò của nó thì mới có tiền đề để xây dựng thị trường thứ cấp. Nếu trái phiếu chỉ phát triển phía phát hành mà chưa phát triển thị trường thứ cấp thì nó không phải là công cụ vốn dài hạn tốt.
Ảnh: Chu Xuân Khoa.
TS. Lê Xuân Nghĩa chia sẻ rằng ông đã từng phỏng vấn Vụ Quản lý chào bán chứng khoán của Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước và được biết nhanh nhất là nửa năm, chậm nhất 1 năm thì họ mới xử lý xong một bộ hồ sơ phát hành trái phiếu ra công chúng: "Họ trả lời tôi là chúng em có quá nhiều hồ sơ, không thể xử lý nổi".
Việc ban hành Nghị định 65 về phát hành trái phiếu riêng lẻ là rất tốt nhưng nếu chỉ dừng lại ở đây mà không đẩy nhanh quá trình xử lý thủ tục bên phát hành ra công chúng thì ách tắc toàn bộ thị trường: "Tôi cũng phỏng vấn một số tập đoàn lớn phát hành riêng lẻ hiện nay, uy tín của họ tầm quốc tế chứ không phải thị trường này. Thì họ nói khổ cho bọn em ở chỗ phải phát hành riêng lẻ ở Việt Nam với lãi suất rất cao, phát hành ra quốc tế lãi suất cũng cao bởi vì bọn em chưa đủ đẳng cấp phát hành ra công chúng ở Việt Nam. Nhưng bây giờ bọn em nộp hồ sơ phát hành ra công chúng ở Việt Nam thì sẽ mất toàn bộ cơ hội kinh doanh".
Ông Nghĩa nhấn mạnh đây là điều mà các cơ quan quản lý phải suy nghĩ nghiêm túc, hành động thực sự.
Để giải quyết vấn đề ách tắc trong phê duyệt hồ sơ phát hành trái phiếu ra công chúng, ông Nguyễn Quang Thuân, Tổng giám đốc Fiin Ratings, khuyến nghị Việt Nam học hỏi một số mô hình trong khu vực.
Ông Nguyễn Quang Thuân, Tổng giám đốc Fiin Ratings/Ảnh: Chu Xuân Khoa.
Ví dụ ở Malaysia, nếu doanh nghiệp được xếp hạng tín nhiệm AAA thì được phát hành ra công chúng và duyệt hồ sơ sau.
"Đương nhiên, trách nhiệm của cơ quan xếp hạng tín nhiệm rất quan trọng. Chúng tôi cũng phải nhận trách nhiệm. AAA tức là hồ sơ phải chuẩn chỉnh, doanh nghiệp ngon, rủi ro thấp…Thì lúc đó nhà phát hành có thể được miễn nhiều thủ tục trong hoàn thiện hồ sơ, rà soát hồ sơ. Sau đó, đương nhiên cơ quan nhà nước vẫn hậu kiểm", ông Nguyễn Quang Thuân nói.
