Cơ quan quản lý khẳng định, pháp luật bảo hiểm đã quy định rất rõ việc nghiêm cấm lợi dụng chức vụ, quyền hạn nhằm ép buộc khách hàng giao kết hợp đồng bảo hiểm khi vay tiền tại ngân hàng thương mại.
“Ép” mua bảo hiểm khi giao dịch ngân hàng là hành vi cấm
Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước cũng đã khẳng định, pháp luật về kinh doanh bảo hiểm quy định việc tham gia bảo hiểm là tự nguyện, dựa trên nhu cầu và khả năng tài chính của khách hàng, không được bắt buộc khách mua bảo hiểm. Các hợp đồng đại lý bảo hiểm ký với ngân hàng không yêu cầu bảo hiểm phải được bán kèm hay gắn với các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng. Việc ký kết và thực hiện hợp đồng đại lý bảo hiểm theo thỏa thuận giữa hãng bảo hiểm với ngân hàng phải đảm bảo tuân thủ quy định.
Thông tin thêm về vấn đề này, Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm (Bộ Tài chính) cho biết, pháp luật quy định nhân viên của các tổ chức tín dụng tham gia tư vấn, chào bán bảo hiểm phải được đào tạo kiến thức về bảo hiểm và thị trường bảo hiểm nhằm hiểu đúng và rõ về sản phẩm tư vấn cho khách hàng.
Quy định pháp luật cũng yêu cầu tăng cường minh bạch thông tin, đảm bảo khách hàng được cung cấp đầy đủ thông tin khi tham gia bảo hiểm để lựa chọn được sản phẩm phù hợp với nhu cầu bảo hiểm và khả năng tài chính của mình.
Với hoạt động phân phối bảo hiểm qua ngân hàng, vị này cho biết Thông tư liên tịch số 86 đã có quy định tổ chức tín dụng có nghĩa vụ “Giải thích cho khách hàng các sản phẩm bảo hiểm được phân phối thông qua tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài không phải là sản phẩm của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài và không mang tính bắt buộc” do đặc thù riêng của kênh phân phối này.
Thậm chí, đã có những quy định pháp luật yêu cầu doanh nghiệp bảo hiểm phải chịu toàn bộ trách nhiệm với các hoạt động của đại lý tổ chức trong các giao dịch bảo hiểm với mục tiêu ràng buộc và đề cao trách nhiệm của doanh nghiệp bảo hiểm trong hoạt động với đại lý tổ chức, pháp luật quy định.
Vì vậy, trường hợp nhân viên ngân hàng tư vấn sai hoặc không đầy đủ, vi phạm hợp đồng đại lý bảo hiểm, gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người được bảo hiểm, thì doanh nghiệp bảo hiểm vẫn là bên chịu trách nhiệm về hợp đồng bảo hiểm do ngân hàng thu xếp giao kết.
Chuyên gia trong ngành bảo hiểm chia sẻ, sự phát triển rất nhanh của kênh bán bảo hiểm thông qua các ngân hàng đã dẫn tới tình trạng nhân viên ngân hàng tư vấn không đầy đủ, gây hiểu nhầm về sản phẩm bảo hiểm với sản phẩm ngân hàng, đặc biệt đối với các sản phẩm bảo hiểm liên kết đầu tư. Một số nhân viên tín dụng thì “gợi ý” khách hàng tham gia hợp đồng bảo hiểm nhân thọ khi có nhu cầu vay vốn ngân hàng.
“Theo quy định pháp lý hiện hành, mọi hành vi sai phạm của các đại lý bảo hiểm thì doanh nghiệp bảo hiểm đều phải chịu trách nhiệm và sẽ bị xử lý theo quy định. Tuy nhiên, để chứng minh được là hành vi sai phạm của việc ‘gợi ý’ khách hàng trong trường hợp này sẽ rất khó. Mặc dù, rõ ràng sự ‘gợi ý’ đó đã làm mất đi tính tự nguyện tham gia hợp đồng của khách hàng.
Ngoài ra, một số ngân hàng sau khi chấm dứt hợp đồng thỏa thuận với doanh nghiệp bảo hiểm cũ để ký kết thỏa thuận với doanh nghiệp mới đã có hiện tượng nhân viên ngân hàng tư vấn khách hàng chấm dứt hợp đồng với doanh nghiệp cũ để tham gia doanh nghiệp mới, gây thiệt hại đến quyền lợi khách hàng”, - vị chuyên gia này nói và cho biết những hiện tượng này làm sai lệch và có tác động không tốt tới hoạt động phân phối bảo hiểm qua kênh ngân hàng.
Vị này cũng cũng nhấn mạnh, việc lợi dụng chức vụ, quyền hạn nhằm ép buộc khách hàng giao kết hợp đồng bảo hiểm là hành vi bị pháp luật nghiêm cấm.
Quy định pháp lý mới sẽ hạn chế ngân hàng “bán bia kèm lạc”
Để thị trường bảo hiểm phát triển bền vững, NHNN cho biết sẽ phối hợp với Bộ Tài chính trong việc hoàn thiện các quy định pháp luật có liên quan đến đại lý bảo hiểm với cơ sở là các quy định của Luật Kinh doanh Bảo hiểm 2022. Đồng thời, tiến hành thanh tra, kiểm tra hoạt động đại lý bảo hiểm của ngân hàng nhằm đảm bảo tuân thủ nghiêm túc quyền tự do lựa chọn doanh nghiệp bảo hiểm, sản phẩm bảo hiểm phù hợp với nhu cầu của khách hàng.
Thông tin từ Cục Quản lý, Giám sát bảo hiểm cho biết, Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi) có hiệu lực từ ngày 1/1/2023 đã bổ sung một số quy định đối với hoạt động của đại lý bảo hiểm tổ chức nhằm đảm bảo quyền lợi của bên mua bảo hiểm.
Ngoài ra, Bộ Tài chính dự kiến trình Chính phủ xem xét ban hành một quy định tại các văn bản hướng dẫn Luật Kinh doanh bảo hiểm.
Với nhóm quy định liên quan đến trình độ, năng lực của cán bộ phụ trách hoạt động đại lý bảo hiểm, sẽ có các điều kiện về hệ thống thông tin kết nối giữa doanh nghiệp bảo hiểm và đại lý tổ chức, điều kiện về việc thiết lập quy trình giám sát hoạt động đại lý tổ chức, đảm bảo các đại lý tổ chức bố trí các nguồn lực tương xứng với yêu cầu của hoạt động tư vấn, chào bán bảo hiểm.
Để nhằm nâng cao tính minh bạch, nhận thức của khách hàng đối với các sản phẩm bảo hiểm, Bộ Tài chính dự kiến bổ sung nhóm quy định về các tài liệu minh họa bán hàng phải do doanh nghiệp thực hiện và quản lý, đại lý tổ chức không được tự ý in hay thay đổi nội dung.
“Các tài liệu minh họa bán hàng phải miêu tả các sản phẩm một cách đầy đủ và chính xác theo điều khoản bảo hiểm, cung cấp đầy đủ các thông tin như đối tượng, trách nhiệm bảo hiểm, loại trừ bảo hiểm, giá trị hoàn lại”, lãnh đạo Cục quản lý, giám sát bảo hiểm nói và cho biết doanh nghiệp, đại lý không được hứa hẹn những khoản lợi nhuận không chắc chắn hoặc trình bày sản phẩm sai lệch.
Để tăng cường trách nhiệm của tổ chức đại lý trong việc tư vấn sản phẩm, cơ quan này dự kiến bổ sung nhóm quy định liên quan đến trách nhiệm cung cấp đầy đủ, chính xác, thông tin cho bên mua bảo hiểm, quản lý chất lượng của nhân viên tư vấn trong tổ chức đại lý. Đồng thời, bổ sung trách nhiệm của doanh nghiệp bảo hiểm trong việc kiểm tra, đánh giá và đảm bảo chất lượng dịch vụ đại lý bảo hiểm, đặc biệt là đối với kênh ngân hàng.
