Theo truyền thuyết, khi họa sĩ Benjamin West nói với Vua George III của Anh rằng Tổng thống George Washington quyết định từ chức, nhà vua đã ca ngợi vị tổng thống đầu tiên của Mỹ là người vĩ đại nhất trong lịch sử.
Theo Guardian, một số người đã kêu gọi ông Joe Biden, vị tổng thống thứ 46 của Mỹ, nối bước tổng thống Washington và không tái tranh cử khi đã ở ngoài độ tuổi 80. Tuy nhiên, điều trong truyền thuyết đã không diễn ra.
Tuyên bố tái tranh cử ngày 25/4 của Tổng thống Biden, tuy đáng chú ý nhưng không khiến nhiều người bất ngờ. Ông Biden đã mong muốn có được Nhà Trắng trong hàng thập kỷ qua với những chiến dịch tranh cử bất thành vào năm 1988 và năm 2008 trước khi giành thắng lợi trong cuộc bầu cử năm 2020.
Chiến dịch tranh cử năm đó của ông Biden được thúc đẩy bởi làn sóng ủng hộ từ các cử tri đảng Dân chủ, muốn "giải cứu linh hồn nước Mỹ" khỏi cựu Tổng thống Donald Trump.
Nhưng liệu chiến dịch tranh cử lần này của vị tổng thống thứ 46 có phải là một điều tốt cho chính đảng của ông hay nước Mỹ.
Hành trình gian nan hơn năm 2020
Nếu nhìn theo hướng tiêu cực, Tổng thống Biden hiện là nhà lãnh đạo lớn tuổi nhất trong lịch sử Mỹ. Ông sẽ bước sang tuổi 86 ở cuối nhiệm kỳ thứ 2 của mình.
Vào năm 2020, các lệnh phong tỏa nhằm ngăn chặn đại dịch Covid-19 đã giúp ông Biden có thể vận động tranh cử mà không cần xuất hiện nhiều lần trước công chúng. Tuy nhiên, trong chiến dịch lần này, vị tổng thống Mỹ sẽ phải đối mặt với lịch trình sự kiện dày đặc.
Trong trường hợp Tổng thống Biden gặp vấn đề về sức khỏe hay không hoàn tất được nhiệm kỳ, các hãng truyền thông cánh hữu sẽ tận dụng cơ hội này để tấn công người kế nhiệm ông là bà Kamala Harris.
Trong quá khứ, đảng Cộng hòa đã gặp nhiều khó khăn khi cố gắng biến ông Biden trở thành một "ông ba bị" trong mắt công chúng Mỹ, tương tự cách mà đảng này đã làm đối với bà Hillary Clinton vào năm 2016. Tuy nhiên, với Phó tổng thống Harris, đảng Cộng hòa có thể đạt được thành công.
Phó tổng thống Kamala Harris được nhận định không có đủ sự ủng hộ để thay thế ông Biden. Ảnh: Reuters.
Một vấn đề khác chính là khoảng cách đáng lo ngại giữa các quan chức đảng Dân chủ và tâm lý của công chúng Mỹ. Đảng này không thể đưa ra một lựa chọn đáng tin cậy để thay thế cho Tổng thống Biden.
Bà Harris không nhận được sự ủng hộ lớn còn Bộ trưởng Giao thông Vận tải Pete Buttigieg thì quá trẻ. Trong khi đó, Thượng nghị sĩ Bernie Sanders tuy có những ý tưởng cấp tiến nhưng cũng đã lớn tuổi.
Những ứng viên còn lại như Robert Kennedy Jr hay Marianne Williamson lại có những ý tưởng không được phần lớn cử tri đảng Dân chủ ủng hộ.
"Động lực giúp ông Biden trở thành ứng viên tổng thống vẫn còn đó. Ông được khắc họa là một chính trị gia trung dung có quan điểm thiên tả vừa đủ để không bị công kích bởi cả 2 đảng. Ảnh hưởng của cựu Tổng thống Trump cũng giúp ông được hưởng lợi từ sự thống nhất cao hơn của các cử tri đảng Dân chủ", nhà phân tích Ross Douthat viết trên tờ New York Times.
Quá già để tranh cử tổng thống?
Tuy nhiên, theo một cuộc khảo sát của đài NBC vào tháng 4, có khoảng 7 người trên 10 người dân Mỹ, bao gồm 51% những người ủng hộ đảng Dân chủ, không muốn ông Biden tham gia tranh cử nhiệm kỳ 2. Gần một nửa trong số này cho biết tuổi tác của vị tổng thống Mỹ là lý do cho ý kiến của họ.
Cũng trong cuộc khảo sát này, tỷ lệ tín nhiệm của ông Biden đã tụt xuống còn 41%, thấp hơn một lãnh đạo Cộng hòa không cụ thể khoảng 6 điểm.
Tỷ lệ ủng hộ thấp có thể dẫn tới việc suy giảm số người đi bỏ phiếu. Những người ủng hộ của đảng Dân chủ trong thời gian gần đây đã tỏ ra thất vọng về cách ứng phó của chính quyền với các vấn đề như quyền phá thai, kiểm soát súng đạn, cải cách nhập cư, bình đẳng sắc tộc và quyền bầu cử. Một số nhóm cử tri cấp tiến có thể cảm thấy quá mệt mỏi và không đi bỏ phiếu.
Các cử tri tại Mỹ tỏ ra lo lắng về độ tuổi của Tổng thống Biden khi ông quyết định tái tranh cử. Ảnh: Reuters.
Norman Solomon, giám đốc tổ chức RootsAction - nhóm đứng sau chiến dịch "Đừng tranh cử Joe", cho biết một kết quả "thảm họa" có thể được dự báo trước nếu ông Biden là ứng viên của đảng Dân chủ.
"Vào năm 2024, ông Biden sẽ đại diện cho sự cũ kỹ và không chịu thay đổi của hiện tại, ở thời điểm tình trạng bất bình trong công chúng Mỹ đang lan rộng nhất trong nhiều thập kỷ qua. Tỷ lệ ủng hộ của ông Biden thấp hơn 10 điểm so với mức trung bình. Vậy nhưng sự kiêu hãnh trong Nhà Trắng lại rất cao", Solomon nhận định.
"Các quyết định chính sách gần đây của Tổng thống Biden, gây tác động tiêu cực trong vấn đề về biến đổi khí hậu, dường như có mục đích giúp ông có được sự ủng hộ của các tập đoàn tại Mỹ trong khi làm giảm làn sóng đòi hỏi thay đổi của những người ủng hộ đảng Dân chủ, đặc biệt là các cử tri trẻ", ông bổ sung.
Những điểm tích cực
Ngoài những điểm tiêu cực, người ủng hộ của Tổng thống Biden khẳng định rằng ông đã làm được nhiều việc kể từ khi nắm quyền điều hành đất nước.
Vào năm 2020, khi nước Mỹ đối mặt với sự tang thương từ làn sóng chết chóc của đại dịch Covid-19, những trải nghiệm trong quá khứ đã giúp ông Biden có được sự đồng cảm với người dân mà cựu Tổng thống Trump còn thiếu.
Sau khi trở thành tổng thống, với lợi thế mong manh tại Quốc hội, Tổng thống Biden đã đạt được những thắng lợi lớn về mặt lập pháp, bao gồm thông qua các gói cứu trợ sau đại dịch Covid-19. Ông cũng thông qua đạo luật về cơ sở hạ tầng được sự ủng hộ của lưỡng đảng cùng các đạo luật khác về nâng cao khả năng sản xuất chip, chống biến đổi khí hậu và chăm sóc sức khỏe.
Những thắng lợi của ông Biden tuy chưa có tác động đến tỷ lệ ủng hộ của vị tổng thống này nhưng đã giúp đảng Dân chủ giành được lợi thế trong cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2022 khi giữ lại quyền kiểm soát Thượng viện và chỉ chịu thua sít sao tại Hạ viện.
Tổng thống Joe Biden có thể sẽ lại đối đầu với cựu Tổng thống Donald Trump vào năm 2024. Ảnh: Hill.
Đây là dấu hiệu cho thấy Tổng thống Biden có thể đem lại thành công trong các chu kỳ bầu cử.
Vào năm 2020, nhà lãnh đạo Mỹ đã đánh bại ông Trump, ứng viên hàng đầu của đảng Cộng hòa ở thời điểm hiện tại, với khoảng cách 7 triệu phiếu.
"Đừng so sánh tôi với thượng đế, hãy so sánh tôi với sự lựa chọn còn lại", Tổng thống Biden cho biết.
Cuộc khảo sát của NBC cho thấy chỉ có 35% số người được hỏi muốn cựu Tổng thống Trump, người đang đối mặt hàng loạt rắc rối pháp lý, tranh cử vào năm 2024.
Tuy nhiên, Tổng thống Biden sẽ khó đạt được thành công nếu chỉ dựa vào đối thủ của mình. Việc đảng Cộng hòa từ chối thỏa hiệp về vấn đề trần nợ công có thể khiến nền kinh tế Mỹ gặp khó khăn.
Ngoài ra, tình hình xung đột tại Ukraine có thể tạo ra ảnh hưởng tiêu cực đến chính quyền của ông Biden, tương tự cuộc rút quân hỗn loạn của Mỹ khỏi Afghanistan.
Để "giữ lại linh hồn của nước Mỹ", Tổng thống Biden cần phải làm nhiều hơn là chứng minh bản thân tốt hơn lựa chọn còn lại.
