Những thông tin tiêu cực đã phản ánh toàn bộ vào giá khiến cổ phiếu nhóm thép đang ở vùng mức thấp so với quá khứ. Định giá rẻ với PE dự phóng của một số doanh nghiệp lớn chỉ ở mức 3.0x – 5.5x. Trong khi đó, những thông tin tích cực đang hiện diện nhiều hơn, điều này kỳ vọng đây là thời điểm tốt để tích lũy cổ phiếu thép cho năm 2023-2024.
Tin xấu đã chiết khấu đủ vào giá?
Nhu cầu tiêu thụ giảm mạnh là rủi ro lớn nhất đối với ngành thép. Sản lượng tiêu thụ thép giảm mạnh kể từ tháng 3/2022, khiến tổng sản lượng tiêu thụ 6 tháng đầu năm giảm 7,3%, trong đó giảm mạnh nhất ở nhóm sản phẩm thép cuộn cán nóng/cán nguội tương ứng giảm 22,2% do sự sụt giảm nhu cầu của 2 nhóm sản phẩm hạ nguồn: tôn mạ (-7,9%), và ống thép (-8,4%). Thép xây dựng là nhóm duy nhất còn ghi nhận tăng trưởng dương trong 6 tháng đầu năm với mức tăng 6,1%.
Sản lượng tiêu thụ giảm ở cả thị trường nội địa và xuất khẩu lần lượt -9,0% và -2,2% do thị trường bất động sản trong nước chững lại sau động thái kiểm soát chặt dòng vốn chảy vào lĩnh vực này của cơ quan quản lý, và nhu cầu thép tại các thị trường xuất khẩu giảm do chính sách Zerocovid của Trung Quốc và cuộc chiến tranh Nga – Ukraine.
Giá bán giảm mạnh đã khiến lợi nhuận các doanh nghiệp ngành thép rớt mạnh, các công ty sản xuất thép đã công bố mức tăng trưởng lợi nhuận ròng quý 2/2022 giảm mạnh 67%, kéo tăng trưởng lợi nhuận ròng toàn thị trường giảm 8,6%. Riêng ông lớn Hòa Phát (HPG) ghi nhận mức lợi nhuận ròng giảm gần 60% trong quý 2 vừa qua, đúng với dự báo mà Chủ tịch Trần Đình Long đã nói với cổ đông từ quý 1 về triển vọng u ám của doanh nghiệp này trong một, hai quý tới.
Sản lượng tiêu thụ thép trong Quý 3 vẫn bị đánh giá ở mức thấp do quý 3 là mùa mưa, mùa thấp điểm xây dựng dẫn tới nhu cầu về ngành thép không cao. Bên cạnh đó, Hoạt động sản xuất tại các nhà máy thép cầm chừng do tồn kho lớn. Lượng hàng tồn kho còn lớn trong bối cảnh giá thép liên tục giảm sẽ khiến giá vốn ở mức cao trong Q3/2022.
Trên thị trường, cổ phiếu nhóm thép đã rớt mạnh trong suốt thời gian qua bên cạnh triển vọng kém về ngành còn do chu kỳ điều chỉnh chung của thị trường chứng khoán. Hầu hết cổ phiếu ngành thép đã chiết khấu sâu với mức giảm khoảng 50% từ mức đỉnh.
Theo đánh giá của BSC, định giá nhiều doanh nghiệp đã hạ xuống mức thấp so với quá khứ. Mặc dù triển vọng kinh doanh của ngành nhìn chung khó khăn trong năm 2022, mức định giá hiện tại là hấp dẫn đối với một số cổ phiếu đầu ngành, và có triển vọng tăng trưởng công suất trong tương lai và phù hợp để mua tích lũy như HPG, NKG.
Thời điểm tốt để tích lũy cổ phiếu thép?
Giá cổ phiếu ngành thép đã điều chỉnh giảm trước khi giá thép suy giảm, điều đó hàm ý rằng thị trường luôn phản ứng trước triển vọng ngành. Do đó, khi những thông tin tiêu cực gần như đã hết, có nhiều lý do để kỳ vọng đây là thời điểm vàng để tích lũy cổ phiếu ngành thép.
Thứ nhất, theo đánh giá của BSC, tình hình tiêu thụ sẽ khả quan hơn trong Q4/2022 nhờ (1) hoạt động xây dựng thường đẩy mạnh trong quý cuối năm và (2) chi phí xây dựng giảm do giá thép đã giảm mạnh.
Thứ hai, giá các nguyên liệu đầu vào đã giảm sâu là hỗ trợ lớn đối với doanh nghiệp thép trong nửa sau năm 2022. Giá quặng sắt, than luyện cốc và thép phế giảm mạnh, lần lượt -28%, -53% và -45% kể từ đỉnh. Giá HRC (nguyên liệu đầu vào của ngành tôn mạ) cũng giảm sâu, -35% kể từ đỉnh. Do vòng quay hàng tồn kho của ngành thép thường ở mức 2-3 tháng, chi phí sản xuất sẽ giảm tương đối, giúp biên lợi nhuận của các doanh nghiệp trong ngành cải thiện trong Q4/2022.
Trong khi đó, theo đánh giá của Chứng khoán Rồng Việt, nhu cầu thép xây dựng sẽ sớm phục hồi. Giải ngân đầu tư công của Việt Nam sẽ tăng tốc từ cuối năm 2022 sau khi kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021-2025 hoàn thành giai đoạn phê duyệt thủ tục.
Worldsteel dự báo chính sách khuyến khích đầu tư cơ sở hạ tầng của các nước ASEAN 5 sẽ củng cố sự phục hồi của nhu cầu thép xây dựng của khu vực này, với mức tăng 4,8% trong năm 2022 và 6,1% trong năm 2023, cao hơn các mức tăng tương ứng của nhu cầu thép thế giới là 0,4% năm 2022 và 2,2% năm 2023.
Mặt khác, theo các chuyên gia phân tích của Agriseco, giá thép thế giới có dấu hiệu phục hồi trong khi nguyên liệu than cốc giảm giá. Giá giao ngay hai sản phẩm HRC và thép cây tại Trung Quốc đã tăng trên 7,5% và 10,5% kể từ cuối tháng 7. Giá thép tăng khi khi nhu cầu tích trữ tăng lên và một số nhà máy thép tại Trung Quốc đang có dấu hiệu dần khôi phục lại hoạt động sản xuất sau một thời gian dài.
Kì vọng giá bán thép trong nước sẽ phản ánh đà phục hồi này trong thời gian tới, cùng với việc giá than cốc có xu hướng quay đầu giảm nhanh từ Quý 2 sẽ giúp cải thiện doanh thu và biên lợi nhuận của doanh nghiệp trong nửa cuối năm nay. Dài hạn hơn, việc Trung Quốc dừng gia hạn chính sách Zero Covid sẽ không chỉ kéo dài đà hồi phục của giá thép mà còn giúp cải thiện nhu cầu thép trên toàn cầu, từ đó rút ngắn chu kì giảm của ngành.
