Sáng 1/6, Quốc hội thảo luận tại hội trường về thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách Nhà nước những tháng đầu năm, bàn giải pháp cho những tháng cuối năm 2022.
Đại biểu Nguyễn Thị Thủy (Bắc Kạn), Phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Quốc hội dành toàn bộ thời gian phát biểu để nói về vấn đề thực trạng và giải pháp ngăn chặn tình trạng lợi dụng chiêu trò trong các phiên đấu giá đất thời gian qua.
Bắt tay ngầm rút ruột của nhà nước
Nữ đại biểu cho rằng việc trả giá quá cao rồi bỏ cọc như vừa qua đã dẫn tới nhiều hệ lụy. Đơn cử, vụ việc đấu giá đất Khu đô thị Thủ Thiêm hồi tháng 12/2021, ngay sau cuộc đấu giá, nhiều nhà đầu tư đã lợi dụng giá trúng thầu, thực chất là giá ảo để đẩy giá nhà, đất tại TP.HCM lên cao nhằm kịp thời bán ra một số lượng lớn nhà đất mà họ đã mua gom trước đó.
"Có những nhà đầu tư còn lợi dụng để nâng giá trị cổ phiếu, trái phiếu của mình. Nguy hiểm hơn là lợi dụng để đánh võng giá trị tài sản bảo đảm cho các khoản vay ngân hàng. Nếu thực hiện trót lọt có thể rút ruột các ngân hàng này", đại biểu Thủy nói.
Vị đại biểu này cho rằng việc giá đất, nhà bị đẩy lên quá cao cùng với giá ảo khiến giấc mơ an cư của người có thu nhập thấp trở nên xa vời.
Không chỉ vậy, đại biểu Nguyễn Thị Thủy còn cho biết có tình trạng bắt tay ngầm rút ruột tài sản của Nhà nước. "Theo phản ánh của các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản, sẽ không thể tác động được vào cuộc đấu giá nếu không có tay trong cung cấp thông tin. Ở mức độ vi phạm nghiêm trọng hơn đó là sự cấu kết của những người có thẩm quyền để tạo thành nhóm lợi ích, rút ruột của Nhà nước từ các phiên đấu giá", bà nói.
Đến nay, 2 công ty trúng đấu giá đất Thủ Thiêm (TP Thủ Đức, TP.HCM) vẫn chưa đóng hơn 8.000 tỷ đồng tiền sử dụng đất. Ảnh: T.L.
Chẳng hạn, gần đây có vụ án tại Hà Nội, các đối tượng đã bắt tay với những người có trách nhiệm để điều chỉnh giá đất, từ 500 tỷ đồng xuống còn 300 tỷ đồng .
"Nếu như phi vụ này trót lọ, Nhà nước sẽ mất gần một nửa số tiền. Đến nay vụ án này đã có 8 bị can bị khởi tố, trong đó có 2 bị can là cán bộ quản lý dự án. Tuy nhiên, dư luận băn khoăn liệu rằng còn nhiều phi vụ tương tự chưa bị phát hiện hay không?", nữ đại biểu đặt vấn đề.
Thẩm định giá rất quan trọng
Bên cạnh đó bà cho biết còn có tình trạng quân xanh, quân đỏ thông đồng dìm giá đất. "Việc bắt tay nhau để dìm giá, mua rẻ tài sản của Nhà nước nhất là đất đai diễn ra tại nhiều phiên đấu giá để lót đường cho một nhà đầu tư đã định sẵn trúng với giá rẻ", đại biểu tỉnh Bắc Kạn nêu thực trạng.
Theo đại biểu này, việc dìm giá còn có thủ đoạn sử dụng xã hội đen đe dọa người tham gia đấu giá khiến họ sợ hãi, bỏ cuộc, rút hồ sơ. Giá lô đất do những đối tượng này thao túng, chỉ cao hơn giá khởi điểm không đáng kể. Những vi phạm này gây ra những thiệt hại rất lớn cho tài sản Nhà nước chứ không đơn thuần là vi phạm quy định trong đấu thầu, đấu giá.
Những vi phạm này gây ra những thiệt hại rất lớn cho tài sản nhà nước chứ không đơn thuần là vi phạm quy định trong đấu thầu, đấu giá.
Cuối cùng, Phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Quốc hội chỉ ra tình trạng móc ngoặc trong thẩm định giá. Có thể nói rằng thẩm định giá là rất quan trọng trong đấu giá đất, tuy nhiên nhiều ý kiến chuyên gia cho rằng pháp luật đã trao cho thẩm định viên chức năng quá lớn trong khi cơ chế kiểm soát thì lại lỏng lẻo.
"Đây là nguyên nhân dẫn đến sai phạm trong định giá nói chung và định giá đất nói riêng trong thời gian qua. Có thể nói, những chiêu trò quân xanh quân đỏ, thông đồng dìm giá, thắng thầu bỏ cọc, đánh võng, thổi giá đất... gây ra hệ lụy lớn đối với kinh tế - xã hội", bà nhấn mạnh.
Theo đó, nữ đại biểu kiến nghị Chính phủ tăng cường kiểm soát chặt chẽ, chỉ đạo thanh, kiểm tra thường xuyên hơn đối với hoạt động này. "Kiến nghị Bộ Công an chọn một số phiên đấu giá đất có nhiều dư luận để xác minh điều tra làm rõ nhằm tăng tính răn đe phòng ngừa vi phạm trong hoạt động này", bà đề xuất.
