Được mở bán chính thức tại Việt Nam từ ngày 14/10, đã qua đợt trả hàng thứ 2 nhưng lượng iPhone 14 chính hãng vẫn không đủ phục vụ nhu cầu của người tiêu dùng Việt.
Các đại lý ủy quyền của Apple (AAR) tại Việt Nam luôn nằm trong thế bị động khi không thể trả hàng cho khách đã đặt cọc đúng hẹn, cũng không thể điều tiết được lượng máy nhập về dù nắm rõ nhu cầu của người dùng.
Không có quyền tự quyết
Nguồn tin của Zing tại một chuỗi bán lẻ tại Việt Nam cho hay Apple đã đưa ra chính sách nhằm hạn chế việc đại lý chỉ nhập riêng một mẫu iPhone 14 nhất định.
Theo nguồn tin, hãng luôn tìm cách phân phối cả 4 mẫu máy thuộc iPhone 14 series theo tỷ lệ hài hòa để phù hợp với nguồn hàng từ chuỗi cung ứng.
Theo đại diện Thế Giới Di Động, nhà phân phối của Apple sẽ phân chia iPhone 14 về các chuỗi theo tỷ lệ đặt hàng từ người dùng.
Dựa trên số lượng đặt cọc từ khách hàng, chuỗi ghi nhận được lượng hàng phần lớn là iPhone 14 Pro Max, sau đó tới iPhone 14 Pro, kế tiếp là iPhone 14 Plus và cuối cùng là iPhone 14 thường.
Tuy nhiên chuỗi bán lẻ sẽ không được quyền chủ động nhập về chính xác lượng máy theo tỷ lệ mong muốn. Việc điều tiết lượng iPhone Pro/Pro Max về các chuỗi bán lẻ sẽ do nhà phân phối của Apple quyết định.
"Số lượng máy giao tới các hệ thống bán lẻ sẽ do nhà phân phối quyết định, không phải tỷ lệ ngẫu nhiên, cũng không hoàn toàn theo tỷ lệ mà nhà bán lẻ mong muốn", đại diện Thế Giới Di Động cho biết.
Tương tự, ông Nguyễn Thế Kha, Giám đốc khối Viễn thông Di động của FPT Shop và F.Studio, chia sẻ số lượng máy mà chuỗi nhận được sẽ phần nào tương đồng với tỷ lệ nhu cầu thị trường.
Thông qua lượng khách hàng đăng ký và đặt cọc, iPhone 14 Pro Max chiếm tỷ lệ lên tới 70%. Tuy nhiên do nguồn cung cần có thời gian chuyển đổi, mẫu máy này đang có tỷ lệ trả hàng thấp hơn so với các model khác.
"Lô hàng đợt 2 từ nhà phân phối được phân chia theo tỷ lệ 70:30. Trong đó, dòng iPhone 14 Pro chiếm 70% và 30% là 2 mẫu iPhone 14, iPhone 14 Plus", bà Phùng Phương, đại diện chuỗi cửa hàng Di Động Việt, cho biết.
Trao đổi thêm với Zing, đại diện Thế Giới Di Động cho biết lượng hàng iPhone 14 Pro Max không đủ để trả cho khách đã đặt trước. Theo thống kê, phải tới hết tháng 11 người dùng mới có thể mua sẵn mẫu máy.
Tuy nhiên Apple vẫn không có động thái tăng lượng hàng phân phối tới cho các hệ thống.
"Nhu cầu của người dùng đối với mẫu iPhone 14 Pro Max phiên bản màu tím vượt quá cung ứng của Apple. Tình trạng thiếu hàng xảy ra mang tính thời điểm", ông Kha, Giám đốc khối Viễn thông Di động của FPT Shop và F.Studio, tiết lộ.
Khác với 2 chuỗi bán lẻ trên, Viettel Store cho biết nhờ lợi thế là nhà mạng viễn thông, doanh nghiệp có thể trực tiếp nhập hàng từ Apple, không cần thông qua nhà phân phối. Lượng hàng mà doanh nghiệp nhập về dựa trên tỷ lệ đặt cọc của người dùng.
"Lường trước được việc khan hàng diễn ra trong nhiều năm trở lại đây, chuỗi đã làm việc với Apple để nhập lượng hàng cao gấp 3 lần năm ngoái", đại diện Viettel Store cho hay.
Theo báo cáo của các chuỗi bán lẻ, lượng khách hàng quan tâm mẫu iPhone 14 Pro Max chiếm trên 80% đơn hàng đặt cọc. Dù Apple đã dự đoán trước nhu cầu của người dùng Việt về mẫu cao cấp nhất và cung ứng lượng iPhone 14 cao gấp đôi so với iPhone 13 nhưng vẫn không đủ đáp ứng thị trường.
Sự bị động của các chuỗi bán lẻ tại Việt Nam còn thể hiện qua việc phụ thuộc hoàn toàn vào Apple và nhà phân phối trong việc lên lịch mở bán. Năm nay, tuy được dự đoán sẽ mở bán sớm hơn iPhone 13 series nhưng người dùng Việt vẫn phải chờ 28 ngày mới có thể sở hữu iPhone 14.
Nhu cầu chênh lệch từ người dùng
Trái ngược với nhu cầu cao đối với mẫu iPhone 14 Pro Max trên thị trường, các mẫu iPhone 14 và iPhone 14 Plus không nhận được nhiều sự quan tâm tại thị trường Việt Nam. Lượng máy tồn kho mà hệ thống bán lẻ phải giải quyết dự kiến sẽ rất lớn.
Bên cạnh đó, Apple dùng chỉ số velocity (lượng kích hoạt trên tổng số hàng hãng cung ứng đến đại lý) để đánh giá năng lực đối tác.
Nếu chuỗi có lượng bán ra iPhone 14 ít, tồn kho nhiều, hãng sẽ không cung ứng hoặc hạn chế lượng sản phẩm ở các đợt hàng kế tiếp.
Vì vậy, chỉ sau gần 2 tuần ra mắt, iPhone 14 và iPhone 14 Plus đã được các chuỗi bán lẻ giảm giá trực tiếp 1,5-4,5 triệu đồng so với giá niêm yết nhằm kích cầu mua sắm từ người dùng.
Cũng theo báo cáo từ các chuỗi bán lẻ, lượng khách hàng đặt cọc mẫu iPhone 14 và iPhone 14 Plus chỉ chiếm 1-5% trên tổng số máy.
Dù không trực tiếp đưa ra chỉ tiêu doanh số, Apple dùng cách phân bổ hàng nhằm tạo áp lực lên các nhà bán lẻ. Điều này buộc đối tác của hãng phải xoay xở để có lượng máy bán ra và kích hoạt cao nhất.
Trong khi iPhone 14 Pro Max chính hãng cháy hàng, phải chờ tới tháng 12 mới có thể mua sẵn mẫu máy này thì iPhone 14, iPhone 14 Plus luôn sẵn hàng bán lẻ.
Với tình trạng hiện tại, người dùng chỉ có 2 lựa chọn nếu như muốn sở hữu iPhone 14 Pro Max là chờ tới tháng 12 hoặc mua lại máy từ lái buôn với mức giá cao hơn 2-5 triệu đồng so với mức giá khuyến mãi được các đại lý đưa ra.