Tại cuộc toạ đàm về gỡ khó cho nhà ở xã hội mới đây, nhiều ý kiến chuyên gia và doanh nghiệp đã đề cập đến một trong những khó khăn vướng mắc dẫn đến thiếu nhà ở xã hội (NƠXH) hiện nay là thủ tục hành chính phê duyệt chậm.
Ông Nguyễn Hữu Đường - Chủ tịch HĐQT Hoà Bình Group chia sẻ, doanh nghiệp có 2 khu đất sạch ở Q.Hoàng Mai (Hà Nội). Các khu đất này có quy hoạch của UBND TP.Hà Nội từ năm 2015, rất chi tiết về mật độ, chiều cao, dân số… Tuy nhiên, khi làm thủ tục làm NƠXH, Hòa Bình Group phải mất hơn 500 ngày mới được cấp chủ trương đầu tư dự án làm NƠXH cho 1 khu đất. Trong khi đó, thời điểm Hòa Bình Group quảng bá dự án, công bố căn hộ mẫu thì nhu cầu đăng ký mua của người dân, cán bộ rất lớn.
“Khu đất còn lại, tôi nghĩ cũng sẽ sớm được xem xét cấp chủ trương đầu tư vì tất cả đều đúng pháp luật. Tôi cho rằng, vấn đề làm NƠXH phụ thuộc rất nhiều vào ý chí của lãnh đạo thành phố. Rất mong được Quốc hội, Chính phủ, Bộ Xây dựng… quan tâm hơn nữa về thủ tục hành chính về NƠXH để thúc đẩy tăng nguồn cung, đáp ứng nhu cầu xã hội”, ông Đường nói.
Giáo sư Đặng Hùng Võ - nguyên thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cho rằng, trong câu chuyện của Hoà Bình Group, dự án đất của tư nhân, đáng nhẽ phải khuyến khích nhưng lại thủ tục phức tạp.
“Tôi đã từng nói chuyện với Phó Chủ tịch Hà Nội về dự án của anh Đường. Tại sao có dự án đúng quy hoạch, ủng hộ để phát triển NƠXH của tư nhân lại khó khăn thế? Anh ấy nói ý cũng như anh Đường nói: "Đất này là đất vàng thì lãng phí lắm".”, GS. Đặng Hùng Võ cho hay.
Theo GS. Đặng Hùng Võ, vướng mắc thủ tục hành chính là điểm chung hiện nay. Trong phê duyệt chủ trương đầu tư, các nhà đầu tư nước ngoài từng nói không cần ưu đãi về đất, về thuế… Tất cả những cái đó là vô nghĩa mà chỉ cần duy nhất một điều kiện là đơn giản thủ tục hành chính. Chủ trương cải cách hành chính được thực hiện từ rất lâu rồi nhưng hiện nay có biểu hiện phức tạp hơn.
GS. Đặng Hùng Võ đặt vấn đề “Tại sao lại như vậy?”. Theo vị Giáo sư này, bởi vì chênh lệch giá giữa nhà ở thương mại và NƠXH quá cao. Chính vì vậy dẫn đến tư duy, NƠXH phải cho cái gì đấy. Cho hiện nay thì ai cho, Nhà nước cho hay là doanh nghiệp cho, hay là cộng đồng xã hội nào đó muốn phát triển NƠXH cho mình thì xúm nhau lại mà cho?
Nhiều nước phát triển NƠXH theo kiểu, nhiều người đóng tiền vào một quỹ. Năm thứ nhất, nhóm 10 ông được 10 căn, sau đó, năm thứ hai 10 ông… Một trong những vấn đề phải tháo gỡ cho NƠXH bây giờ là thủ tục hành chính. Người ta có thể thay đổi thủ tục hành chính nhưng lại đẻ ra thủ tục con, nhiều nơi đã đẻ ra nhiều thủ tục con.
"Tôi nhớ khi làm ở Bộ TN-MT, chúng tôi gửi văn bản đi các nơi, sau 5 ngày, nếu không có ý kiến thì coi như đồng ý. Nhưng bây giờ, chúng ta cứ chịu trận thủ tục hành chính bôi bác ra dài dòng, phức tạp và ai trả chi phí cho cái đó? Nhà đầu tư phải trả chứ ai trả, vì dự án cứ nằm yên một ngày thì chi phí chuẩn bị đầu tư đọng lại, lãi suất tăng lên…
Tôi cho rằng thủ tục hành chính là vấn đề đặc biệt, rất đáng quan tâm cho những khu vực có NƠXH, bởi chúng ta phải tiết kiệm rất nhiều chi phí để tạo lập nó", ông Đặng Hùng Võ nhấn mạnh.
Trước các vấn đề về khó khăn chuẩn bị thủ tục hành chính cho NƠXH, ông Hà Quang Hưng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và Thị trường bất động sản chia sẻ, ngày 3/4 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 388 về Đề án đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ NƠXH trong giai đoạn 2021 - 2030.
Trong đó, Bộ Xây dựng kiến nghị và được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận đưa vào Quyết định 388 các giải pháp cụ thể cho các bộ, ngành triển khai để đạt được mục tiêu 1 triệu căn hộ. Theo đó, Thủ tướng nhấn mạnh, sự thành công hay không của đề án này sẽ nằm ở phía chính quyền địa phương.
Để thực hiện Quyết định 388, nhiệm vụ trước mắt và quan trọng là Bộ Xây dựng sẽ hoàn thiện cơ chế, chính sách. Hiện nay, Bộ Xây dựng đã hoàn thiện dự thảo luật Nhà ở sửa đổi trình Chính phủ và Chính phủ đồng ý trình ra Quốc hội. Dự kiến ngày 5/6, Quốc hội sẽ thảo luận về luật Nhà ở 2014 sửa đổi, dự kiến thông qua vào kỳ họp Quốc hội thứ 6 (tháng 10). Trong đó, Bộ Xây dựng đã đề xuất các quy định, giải pháp nhằm giải quyết những bất cập về thể chế chính sách đối với NƠXH.
Theo tờ tình Chính phủ đang trình Quốc hội, các quy định tại chương 6 của luật Nhà ở năm 2014 sẽ có hiệu lực sớm. Cụ thể, theo quy định, luật Nhà có hiệu lực từ ngày 1/7/2024, nhưng Chính phủ đang đề xuất với Quốc hội, các chính sách NƠXH sẽ vào hiệu lực vào ngày 1/1/2024.
