Đa số người dân ít bị tác động
Bộ Công Thương vừa lấy ý kiến các đơn vị liên quan về phương án cải tiến giá điện bán lẻ theo đề án được bộ này chỉ đạo Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) thuê tư vấn là Công ty TNHH MTV Tư vấn và chuyển giao công nghệ Bách khoa (Trường đại học Bách khoa) thực hiện.
So với 6 bậc thang giá điện hiện nay, EVN và tư vấn đề xuất phương án 5 bậc thang, còn Bộ Công Thương đề xuất hai phương án 4 bậc và 5 bậc.
Cụ thể, theo phương án 5 bậc được EVN đề xuất thì bậc đầu tiên cho 100 kWh, bậc 2 từ 101 - 200 kWh, bậc 3 từ 201 - 400 kWh, bậc 4 từ 401 - 700 kWh, còn bậc 5 là từ 701 kWh trở lên.
Với phương án này, hộ gia đình sử dụng điện dưới 270 kWh/tháng thì tiền điện tăng thêm bình quân 2,32% so với tiền điện hiện hành. Các hộ sử dụng từ 280 - 1.100 kWh có mức giảm tiền điện bình quân khoảng 2,47%; các hộ có mức sử dụng từ 1.100 kWh trở lên tăng tiền điện bình quân 3,87%. Số tiền ngân sách hỗ trợ hộ nghèo và hộ chính sách xã hội tăng thêm 42 tỉ đồng/năm do giá điện của bậc 1 tăng.
Liên quan đến biểu giá điện mới của Bộ Công Thương, trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, ông Hà Đăng Sơn- Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu năng lượng và Tăng trưởng xanh nêu ý kiến, sau khi xem xét các phương án đề xuất của đơn vị tư vấn cũng như phương án 4 bậc và 5 bậc mà Bộ Công Thương đưa ra, có thể thấy phương án 4 bậc đề xuất đem lại nhiều lợi ích cho các hộ gia đình sử dụng điện ở mức độ tiêu dùng trung bình (chiếm đa số trong các nhóm khách hàng sinh hoạt).
Còn với phương án 5 bậc, những hộ gia đình sử dụng ít điện sẽ được hưởng lợi nhiều hơn, khi so sánh với biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt hiện nay. Những người sử dụng nhiều điện, từ 700 số trở lên, sẽ phải trả nhiều tiền hơn.
Phương án này đáp ứng được tiêu chí an sinh xã hội, bởi những người sử dụng ít điện, khả năng chi trả thấp được hưởng lợi; Đồng thời, góp phần tác động đến hành vi tiêu dùng theo hướng sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả, khi các hộ sử dụng điện từ 700 số trở lên phải chi trả nhiều hơn so với biểu giá điện đang áp dụng.
Nếu như EVN tập trung vào đối tượng tiêu dùng điện phổ biến dưới 270 kWh/tháng để tăng giá thì Bộ Công Thương lại tập trung vào các hộ tiêu dùng điện ở bậc thang cao, từ 711 kWh/tháng trở lên để tăng giá.
“Phương án 5 bậc của Bộ Công Thương có lợi hơn cho đại đa số người dùng, gồm những hộ nghèo, hộ chính sách trong khi ngân sách không phải tăng phần chi trả. Người dùng ít điện sẽ không bị tăng tiền điện, trong khi những hộ tiêu dùng nhiều điện sẽ phải chi trả nhiều hơn, phù hợp với nguyên tắc khuyến khích sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả”- ông Hà Đăng Sơn phân tích và cho rằng: “Hai phương án Bộ Công Thương đưa ra lấy ý kiến đều giúp đa số người dân ít bị tác động, thậm chí còn có lợi so với biểu giá hiện hành” - ông Hà Đăng Sơn nhận định.
Nói về phương án mới đưa ra có mức giá thấp nhất 1.678 đồng/kWh cho 100 kWh đầu tiên, đã phù hợp chưa, thay vì mức giá đó áp cho bậc thấp nhất là từ 0 - 50 kWh và mức từ 51 - 100 kWh có giá là 1.734 đồng/kWh như hiện hành, ông Hà Đăng Sơn nhìn nhận, với mức đề xuất mới, người sử dụng ít điện sẽ được lợi hơn so với biểu giá hiện hành.
Hoàn thiện hơn trong cách tính tiền điện phù hợp với đối tượng khách hàng
Trong hai đề xuất của Bộ Công Thương, cũng có ý kiến cho rằng cần hoàn thiện hơn trong cách tính tiền điện phù hợp với đối tượng khách hàng và mục đích sử dụng.
Ông Hà Đăng Sơn bày tỏ, cần có nhiều thông tin chi tiết hơn và các đánh giá tác động được phân tích rõ hơn trong dự thảo về biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt mới của Bộ Công Thương.
Ông Hà Đăng Sơn- Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu năng lượng và Tăng trưởng xanh
Cụ thể, tác động đến từng đối tượng khách hàng sử dụng điện, theo vị này, các góp ý vẫn chỉ là phỏng đoán và lấy lại dữ liệu từ đợt lấy ý kiến năm 2020. Đồng thời cho biết thêm, hiện chưa có con số nào khác để so sánh tác động cụ thể đến các đối tượng khách hàng. Nếu có thể đưa thêm các thông tin bổ sung khác như số lượng khách, đối tượng khách bị tác động, xem hiện nay họ tiêu dùng ở mức bao nhiêu thì việc góp ý sẽ được chi tiết hơn.
"Tôi cho rằng khi đưa ra lấy ý kiến, Bộ Công Thương chỉ nên đưa ra một phương án mà Bộ cảm thấy phù hợp nhất với các định hướng và ưu tiên của Chính phủ, thay vì đưa ra hai phương án như trong văn bản lấy ý kiến" - ông Hà Đăng Sơn đưa ra.
Ngoài ra, ông Sơn cho rằng việc chọn như vậy thì chuyên gia, nhà khoa học, người dân, cơ quan ban ngành khác khi góp ý sẽ tập trung hơn.
Bên cạnh đó, việc sửa biểu giá điện phải trên cơ sở thuận tiện, dễ áp dụng và tạo ra khoảng cách giữa các bậc để các mức giá cho phù hợp với từng đối tượng khách hàng.
Trước đó, Bộ Công Thương đã có Văn bản số 5923/BCT-ĐTĐL gửi các bộ ngành, địa phương lấy ý kiến các phương án cải tiến cơ cấu biểu giá biểu giá bán lẻ điện mới.
