Sự giảm tốc của kinh tế Trung Quốc, một thoả thuận thương mại Mỹ-Trung có từ thời Tổng thống Donald Trump, và cuộc săn lùng khí đốt của châu Âu đã mang lại cơ hội kiếm lời hiếm có cho một số công ty năng lượng Trung Quốc. Tuy nhiên, cũng nhờ đó mà châu Âu có thêm một nguồn khí đốt để tích trữ cho mùa đông, trong bối cảnh nguồn cung khí đốt Nga gần cạn.
Theo tờ Wall Street Journal, do nhu cầu trong nước giảm, các công ty Trung Quốc có hợp đồng dài hạn mua khí đốt hoá lỏng (LNG) từ Mỹ đang bán số LNG dư thừa và “bỏ túi” hàng trăm triệu USD mỗi lô hàng. Khách mua những lô LNG này là các nước châu Nhật, Nhật Bản và Hàn Quốc. Trong 8 tháng đầu năm nay, chỉ có 19 tàu chở LNG từ Mỹ cập cảng Trung Quốc, so với con số 133 tàu cùng kỳ năm ngoái.
Khoản lãi hàng trăm triệu USD mỗi lô LNG
Dữ liệu hải quan Trung Quốc cho thấy năm nay, nhập khẩu khí đốt Nga của nước này tăng thêm gần 30%. Sự tăng trưởng này có được là nhờ công suất tăng lên theo kế hoạch của đường ống dẫn khí Power of Siberia nối giữa Nga với Trung Quốc, cộng thêm việc Trung Quốc tăng cường nhập khẩu LNG Nga - với mức giá giảm sâu so với giá thị trường, theo dữ liệu vận tải biển.
Lượng khí đốt mà Trung Quốc bán cho châu Âu được cho là quá ít ỏi để giúp khu vực này tránh được tình trạng khan hiếm khí đốt trong mùa đông năm nay, nhưng có vẫn hơn không. Ngoài ra, việc này cũng cho thấy một điều rằng mối quan hệ giữa Nga với Trung Quốc đang trở nên khăng khít hơn, và Trung Quốc đang hưởng lợi từ thoả thuận thương mại với Mỹ.
Mỹ và Trung Quốc đã ký một số thoả thuận LNG dài hạn, dưới sức ép mà phía Mỹ đặt ra với Trung Quốc trong thoả thuận thương mại mà hai bên đã ký thời ông Trump, trong đó Washington yêu cầu Bắc Kinh tăng cường nhập khẩu hàng hoá Mỹ. Không như hợp đồng LNG ký với các quốc gia khác, các hợp đồng dài hạn mua LNG Mỹ thường cho phép linh hoạt về điểm đến, còn giá cả dựa trên giá LNG ở cảng Henry Hub - giá tiêu chuẩn của thị trường LNG Mỹ. Giá này hiện chỉ bằng một phần nhỏ so với giá LNG giao ngay tại thị trường châu Âu và châu Á.
“Đây là một mối quan hệ đôi bên cùng có lợi đối với cả Trung Quốc và Mỹ”, nhà phân tích cấp cao Wei Xiong thuộc công ty tư vấn Rystad Energy nhận định. Các hợp đồng LNG Mỹ-Trung có thời hạn lên tới 25 năm đã mang lại cho các nhà cung cấp Mỹ sự tự tin để xây thêm những cảng LNG trị giá nhiều tỷ USD nằm dọc bờ Vịnh Mexico nhằm đẩy cao năng lực xuất khẩu khí đốt của Mỹ.
Công ty khí đốt ENN Natural Gas Co. của Trung Quốc được cho là sẽ lãi lớn với một lô LNG mà công ty này đã điều con tàu Diamond Gas Victoria vận chuyển từ nhà máy của công ty năng lượng Mỹ Cheniere Energy ở Sabine Pass, bên bờ Vịnh Mexico ở bang Louisiana. Nguồn thạo tin tiết lộ với Wall Street Journal rằng lô LNG này sẽ được bốc lên tàu vào ngày 18/10 tới.
Thay vì chở số LNG nói trên tới bến cảng ở phía Đông Trung Quốc, con tàu dự kiến sẽ di chuyển tới châu Âu và giao hàng ở đó. Theo ước tính dựa trên giá thị trường, ENN sẽ lãi từ 110-130 triệu USD từ lô LNG này.
Các thoả thuận mà Cheniere ký với ENN và một doanh nghiệp Trung Quốc khác là Sinochem International Corp. dự kiến cung cấp 0,9 triệu tấn LNG mỗi năm và có hiệu lực từ tháng 7. Năm nay, toàn bộ số khí đốt cung cấp theo các hợp đồng này đã được phía Trung Quốc bán lại, theo tiết lộ của nguồn thạo tin. Mỗi lô LNG thường dao động từ 60.000-80.000 tấn.
Sự chuyển hướng của dòng chảy LNG
“Chúng tôi bán lại LNG mua từ Mỹ. Việc này là được phép và mức giá là có lợi”, chuyên gia kinh tế trưởng Wu Qiunam của PetroChina International, công ty con chuyên về giao dịch của Tập đoàn Xăng dầu Quốc gia Trung Quốc (CNPC), phát biểu.
Năm 2018, Cheniere và CNPC ký kết một thoả thuận LNG, theo đó lượng khí đốt mà công ty Mỹ cung cấp cho công ty Trung Quốc sẽ tăng dần lên mức 1,2 triệu tấn/năm sau 5 năm.
Từ năm 2021, các công ty Mỹ và khách mua Trung Quốc đã công bố tổng cộng 17 thoả thuận LNG, với tổng khối lượng 19 triệu tấn mỗi năm, bắt đầu có hiệu lực trong vòng 5 năm.
Trong tháng 8 vừa qua, Trung Quốc tiếp nhận 3 lô LNG từ Sakhalin-2, một dự án dầu khí ở vùng Viễn đông của Nga - theo dữ liệu vận tải biển từ S&P Global. Nguồn tin từ thị trường nói rằng các lô khí đốt này đã được các công ty năng lượng quốc doanh của Trung Quốc mua với giá rẻ.
Nhập khẩu LNG Mỹ của Trung Quốc đã giảm 84% kể từ khi nổ ra chiến tranh Nga-Ukraine, do nhu cầu ở Trung Quốc giảm sút vì các đợt phong toả chống Covid-19 trong khi nhu cầu khí đốt của châu Âu khiến giá khí đốt trên thị trường giao ngay tăng vọt, dẫn tới sự chuyển hướng của dòng chảy LNG. Bên cạnh đó, do tăng mạnh nhập khẩu khí đốt Nga, nhu cầu nhập LNG từ Mỹ cũng Trung Quốc cũng giảm bớt.
Việc tính toán lợi nhuận mà các công ty Trung Quốc thu được từ việc bán lại khí đốt là khó, bởi các thoả thuận thường bí mật. Tuy nhiên, các dữ liệu sẵn có cũng hé lộ một phần câu chuyện. Cả năm nay, Trung Quốc có 72 triệu tấn LNG dự kiến được cung cấp cho nước này theo các hợp đồng dài hạn, nhưng nước này có thể chỉ cần 66 triệu tấn, đồng nghĩa dư 6 triệu tấn – theo dữ liệu từ công ty ICIS.
Trung Quốc có thể bán lại số LNG dôi dư đó trên thị trường giao ngay. Dữ liệu hải quan Trung Quốc cho thấy trong 8 tháng đầu năm, Trung Quốc xuất khẩu khoảng 1/4 triệu tấn LNG, trị giá 449 triệu USD sang châu Âu và châu Á, tăng từ mức 7,3 triệu USD cùng kỳ năm ngoái. Số liệu này có khả năng chưa phản ánh đầy đủ thực tế, vì giá LNG năm nay cao hơn nhiều và các công ty giao dịch không nhất thiết đặt ở nơi LNG được bốc lên tàu hoặc dỡ xuống tàu.
Hiện chưa rõ liệu các công ty Trung Quốc có thể tiếp tục hưởng lợi từ tình hình hiện nay. Việc dự báo nhu cầu LNG của nước này trong mùa đông năm nay là khó, vì chưa rõ liệu Bắc Kinh có nới lỏng các hạn chế chống Covid và liệu Trung Quốc có tăng sản lượng khí đốt trong nước hay không.
Theo nhà phân tích Alex Siow của ICIS, cơ hội hiện nay của các công ty Trung Quốc có thể suy giảm trong những năm tới, khi nguồn cung LNG mới đến từ châu Phi, Mỹ Latin và Trung Đông. “Chúng ta nên luôn cảnh giác với những chu kỳ lên rồi xuống”, ông Siow nói.
