Những quyết sách sai lầm của Elon Musk có thể khiến vị tỷ phú này đánh mất mãi mãi ngôi vị người giàu nhất thế giới. Ảnh: Reuters.
Theo Bloomberg, tỷ phú Elon Musk có thể sẽ không bao giờ lấy lại được ngôi vị người giàu nhất thế giới. Nhận định này không chỉ đơn thuần xuất phát từ việc tài sản của người đứng đầu Tesla “bốc hơi” 200 tỷ USD hay ông đã tiêu tốn quá nhiều thời gian cho Twitter.
Thờ ơ với Tesla
Nguồn cơn được cho là bắt đầu từ những khoản thưởng cổ phiếu của Tesla dành cho nhà sáng lập. Liên tiếp những khoản thưởng vào năm 2009 và 2012 làm tài sản của Elon Musk không ngừng tăng tiến. Đặc biệt, khoản thưởng cổ phiếu khổng lồ năm 2018 đã giúp Elon Musk trở thành người đàn ông giàu nhất hành tinh vào cuối năm 2020.
Giá trị vốn hóa của Tesla so với các thương hiệu xe hơi khác. Ảnh: Bloomberg.
Elon Musk nhận được khoản thưởng khổng lồ này vì ông đã “chèo lái” Tesla chạm mốc giá trị vốn hóa 650 tỷ USD, ngang hàng với những tập đoàn công nghệ lớn như Amazon, Alphabet hay Microsoft vào năm 2018. Ngoài ra, khoản cổ phiếu thưởng hậu hĩnh này như một sự cam kết trong việc Elon Musk phải tập trung phát triển và điều hành Tesla.
Cuối năm 2020, cổ phiếu Tesla được đưa vào nhóm S&P 500. Điều này đã đẩy giá cổ phiếu hãng xe tăng cao và giúp Elon Musk kiếm về bộn tiền.
Khoản thưởng năm 2018 có vẻ chưa đủ để khiến Elon Musk tập trung vào Tesla. Tôi rất muốn biết vai trò cụ thể của ông ấy tại công ty xe điện là gì? Điều này đang khá mơ hồ trong thời điểm hiện nay
Bà Kristin Hull, nhà sáng lập của Nia Impact Capital
Với mức giá 23,34 USD/cổ phiếu tại thời điểm đó, Elon Musk dễ dàng kiếm được 304 triệu USD nhờ cổ phiếu thưởng từ Tesla. Tuy nhiên, tham vọng của ông chủ hãng xe vẫn chưa dừng lại ở đó.
“Khoản thưởng năm 2018 có vẻ chưa đủ để khiến Elon Musk tập trung vào Tesla. Tôi rất muốn biết vai trò cụ thể của ông ấy tại công ty xe điện là gì? Điều này đang khá mơ hồ trong thời điểm hiện nay”, bà Kristin Hull, nhà sáng lập của Nia Impact Capital, nhận định.
Hậu quả của sự xao nhãng này là việc Elon Musk đang phải hầu tòa tại Delaware, nơi các cổ đông đâm đơn kiện vị tỷ phú này khi họ cho rằng số cổ phiếu thưởng mà ông nhận được không tương xứng với công sức vị tỷ phú này bỏ ra.
Bên cạnh đó, việc Elon Musk bỏ bê Tesla và bị cuốn vào vào thương vụ mua lại Twitter đã đi ngược lại mục đích của gói thưởng năm 2018. Điều này khiến các nhà đầu tư cảm thấy bất bình.
Hối hận khi cầm cố cổ phiếu
Tính đến tháng 3/2022, vị tỷ phú này đã thế chấp khoảng 52% số cổ phần của mình để vay vốn. Tuy nhiên, các báo cáo không nêu rõ các điều khoản cũng như các giá trị khoản vay của Elon Musk.
Dẫu vậy, các nhà đầu tư vẫn có thể căn cứ giá trị thương vụ mua lại Twitter để dự đoán phần nào những khó khăn hiện tại của Elon Musk.
Cụ thể, Elon Musk có thể đã vay 12,5 tỷ USD từ ngân hàng với tỷ lệ cho vay so với giá trị (LTV) đạt 20%. Nếu con số đó nâng lên thành 35% trở lên, CEO của Tesla sẽ phải cầm cố thêm cổ phiếu của hãng xe hoặc cố gắng làm giảm quy mô khoản nợ, thậm chí là làm cả hai việc cùng lúc.
Thương vụ mua lại Twitter chưa mang lại lợi ích cho vị tỷ phú. Ảnh: Reuters.
Theo các điều khoản từ hợp đồng mua lại Twitter cũng như mức giá 359,2 USD/cổ phiếu Tesla tính từ phiên giao dịch ngày 31/3/2022, Elon Musk có thể đã cầm cố 96 tỷ USD cổ phiếu của hãng xe điện để vay khoản vốn 19,2 tỷ USD.
Trong bối cảnh giá cổ phiếu Tesla liên tục giảm, ngưỡng 35% trong LTV được cho là đã đạt vào phiên giao dịch ngày 14/10/2022 khi giá cổ phiếu của Tesla đã giảm xuống dưới 205 USD/cổ phiếu. Elon Musk sẽ buộc phải cầm cố thêm 22 tỷ USD cổ phiếu Tesla cho ngân hàng hoặc chấp nhận thanh toán một phần khoản vay, tương đương 5,5 tỷ USD, để LTV có thể quay về mức 25%.
Chỉ vài tuần sau phiên giao dịch ngày 14/10, nhà sáng lập Tesla đã bán 3,95 tỷ USD cổ phiếu Tesla dù trước đó vào tháng 4 và tháng 8/2022, vị tỷ phú này đã cam kết không bán thêm cổ phiếu của hãng xe điện nữa. Hiện chưa rõ đến khi nào đợt siết nợ của ngân hàng sẽ đến khi giá cổ phiếu Tesla được Musk đem đi cầm cố tiếp tục giảm.
Sau khi Elon Musk bán cổ phiếu trả nợ, giá cổ phiếu của Tesla lại tiếp tục giảm 19% tính đến phiên giao dịch ngày 12/12/2022. Đây cũng là thời điểm Elon Musk bán thêm 3,6 tỷ USD cổ phiếu hãng xe điện.
Vài ngày sau, Elon Musk đã đăng trên Twitter rằng bản thân cảm thấy hối hận khi dùng cổ phiếu công ty để cầm cố vay nợ trong bối cảnh nền kinh tế vĩ mô có nhiều chuyển biến tiêu cực.
Về lý thuyết, khoản vay của Elon Musk vẫn có dư nợ khoảng 11,7 tỷ USD. Nếu giá trị vốn hóa hãng xe tiếp tục đi xuống, vị tỷ phú này sẽ phải bán ra nhiều cổ phiếu hơn nữa nếu không còn nguồn tiền nào khác để huy động.
Tính đến đầu tháng 1/2023, giá cổ phiếu Tesla đã chạm mức 101,81 USD/cổ phiếu, giảm gần 50% trong vòng 5 tuần.
Thương vụ sai lầm
Kể từ phiên giao dịch ngày 1/12/2022, giá cổ phiếu Tesla đã giảm 39%, mức giảm nhiều hơn gấp 5 lần so với đà đi xuống của Nasdaq 100. Nguyên nhân chính của việc này xuất phát từ sự cạnh tranh gay gắt của hàng loạt thương hiệu xe điện mới cũng như sự sa sút của chính Tesla.
Qua kết quả trên, Elon Musk, người đã dùng cổ phiếu Tesla để đầu tư, đã mất ngôi vị người giàu nhất thế giới khi tài sản bị sụt giảm lên đến hơn 210 tỷ USD từ mức đỉnh.
Bảng phân bố tài sản của Elon Musk. Ảnh: Bloomberg.
Theo giáo sư Stephen Diamond của trường ĐH Santa Clara, điều mà các cổ đông không ngờ tới là Elon Musk dùng hơn 40 tỷ USD để mua một công ty không có lợi nhuận.
Công ty Fidelity Investment nhận định giá trị thực của Twitter còn chưa bằng một nửa so với số tiền mà Elon Musk bỏ ra. Doanh thu quảng cáo của trang mạng xã hội này suy giảm khi các doanh nghiệp lo ngại những động thái bốc đồng của nhà sáng lập Tesla có thể ảnh hưởng đến hình ảnh công ty.
Ngoài ra, việc nền kinh tế có những biến chuyển tiêu cực khiến nhiều doanh nghiệp phải thắt chặt ngân sách marketing, hạn chế quảng cáo trên Twitter.
Điều này đồng nghĩa với việc 79% cổ phần mà Elon Musk nắm giữ, tương đương với số tiền 22 tỷ USD tại thời điểm Elon Musk mua lại Twitter, hiện chỉ còn giá trị 11,6 tỷ USD.
Hiện Elon Musk vẫn còn hy vọng với hàng loạt dự án tiềm năng như SpaceX và Starlink. Nhiều dự đoán cho thấy có thể vị tỷ phú này sẽ cho phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) với SpaceX trong năm 2023, sớm hơn nhiều so với kế hoạch mà Elon Musk đề ra.
Đối với Twitter, trang mạng xã hội này vẫn chưa thể tìm được một vị CEO đúng ý Elon Musk và tương lai phát triển của công ty vẫn là một dấu hỏi lớn.
