Mới đây, theo thông tin từ Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc, Chính phủ nhất trí với kiến nghị giảm 50% lệ phí trước bạ với ô tô sản xuất trong nước.
Tuy nhiên, đối với việc giảm 2% thuế giá trị gia tăng theo Nghị quyết 43, Bộ trưởng chỉ rõ ô tô là mặt hàng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, không thuộc phạm vi của Nghị quyết 43 cho nên không đưa ô tô vào giảm thuế, bởi chính sách này chủ yếu áp dụng lĩnh vực thiết yếu.
Trước đó, đã có 2 lần Chính phủ đồng ý giảm 50% thuế trước bạ cho ô tô sản xuất trong nước là 28/6/2020 - 31/12/2020; và 1/12/2021 - 31/5/2022.
Nhiều triển vọng cho xe lắp ráp trong nước
Số liệu từ VAMA cho thấy doanh số ô tô lắp ráp trong nước hầu như tăng mạnh vượt trội so với xe ô tô nhập khẩu ngay sau khi áp dụng chính sách giảm 50% thuế trước bạ. Tính riêng đối với xe lắp ráp trong nước, doanh số trung bình tăng khoảng 30-60% so với các tháng không áp dụng chính sách giảm thuế trước bạ.
Trong báo cáo cập nhật triển vọng ngành ô tô, Chứng khoán Yuanta thống kê Tổ chức quốc tế các nhà sản xuất xe có động cơ (OICA), tốc độ tăng trưởng trung bình của doanh số bán ô tô của Việt Nam giai đoạn 2018- 2022 đạt 7,5%/năm, thuộc hàng cao nhất châu Á, thấp hơn Ả Rập Saudi (+8,8%/năm). Trong khi đó, ở nhiều nước, tốc động tăng trưởng này thậm chí còn ở mức âm như Thái Lan (-14%/năm), Pakistan (-2,8%/năm).
4 nước có doanh số ô tô 2022 vượt trội là Trung Quốc 23,6 triệu xe, CAGR -0,1%/năm; Ấn Độ 3,8 triệu xe, CAGR +2,2%/năm, Nhật 3,4 triệu xe, CAGR -4,7%/năm, Hàn Quốc 1,4 triệu xe, CAGR -1,4%/năm, tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng bình quân vẫn thấp hơn thị trường Việt Nam.
Tuy nhiên, do tác động từ kinh tế vĩ mô cũng như lãi suất vay tăng cao, tổng doanh số ô tô 4T/2023 chỉ đạt 92,8 nghìn chiếc giảm 30% so với cùng kỳ năm ngoái, trong đó, xe lắp ráp trong nước bị ảnh hưởng mạnh hơn, đạt 50 nghìn chiếc giảm 39%, xe nhập khẩu đạt 42,8 nghìn chiếc giảm 16%. Theo đó, kiến nghị giảm 50% lệ phí trước bạ lần này kỳ vọng vọng sau khi chính thức được thông qua sẽ tác động tích cực đến doanh số ô tô lắp ráp trong nước.
Bên cạnh đó, lãi suất liên ngân hàng tiếp tục xu hướng giảm từ đầu năm đến nay. Các Ngân hàng Thương mại cũng đã tiếp tục giảm lãi suất huy động các kỳ hạn trong tháng 5. Hiện tại mặt bằng chung lãi suất tiền gửi kỳ hạn 12 tháng niêm yết tại các NHTM đã rơi xuống mức dưới 8%/năm.
Lãi suất cho vay vẫn chưa giảm nhiều do có độ trễ. Tuy nhiên, Ngân hàng Nhà nước vừa qua cũng đã yêu cầu các NHTM giảm lãi suất cho vay bằng cách sử dụng room tín dụng để quản lý. Theo đó, Yuanta cho rằng lãi suất đang tiếp tục xu hướng giảm, tuy nhiên, lãi suất cho vay giảm có độ trễ do tăng trưởng tín dụng đang khá chậm (SBV cho biết 5T2023 ước tính tín dụng chỉ tăng khoảng 3.17% YTD).
Yuanta kỳ vọng đến Q3/2023 lãi suất có thể giảm đi đáng kể khi NHTW các nước dừng nâng lãi suất. Theo đó, lãi suất cho vay có thể giảm rõ hơn từ Q3/2023 sẽ hỗ trợ kích cầu ô tô đối với các khách hàng vay mua xe. Ngoài ra, theo khảo sát, các NHTM hiện tại cũng đã giảm mạnh lãi suất cho vay ưu đãi năm đầu (so với Q1/2023) đối với các khách hàng mua ô tô ở một số hãng nhất định.
Cổ phiếu nào tiềm năng?
Trên cơ sở phân tích đó, Yuanta khuyến nghị hai cổ phiếu tiềm năng gồm HAX và VEA. HAX là đại lý phân phối xe Mercedes-Benz số 1 thị phần tại Việt Nam, chiếm khoảng 40%. Kết quả kinh doanh Q1/2023 của HAX bị ảnh hưởng nặng khi nhu cầu ô tô toàn thị trường giảm mạnh và lãi suất vay cao.
Yuanta kỳ vọng kết quả kinh doanh HAX có thể hồi phục sau khi quy định giảm 50% thuế trước bạ được áp dụng do xe Mercedes chủ yếu là được lắp ráp trong nước nên sẽ được hưởng lợi từ quy định này. Ngoài ra, lãi suất cho vay đang giảm sẽ tạo động lực hồi phục cho HAX.
Cổ phiếu HAX đang giao dịch tại P/E thấp hơn TB 2 năm, tuy nhiên, P/B đang ở mức TB 2 năm -1SD nên khá hấp dẫn cho trung hạn. Nhà đầu tư có thể tích lũy trong các nhịp điều chỉnh. Kế hoạch cổ tức 2023 là 5% tiền mặt và 25% bằng cổ phiếu là khá hợp lý.
Với VEA, lợi nhuận VEA chủ yếu đến từ 2 công ty liên doanh/liên kết là Honda và Toyota Việt Nam. Yuanta kỳ vọng kết quả kinh doanh VEA có thể hưởng lợi theo quy định giảm 50% thuế trước bạ do xe ô tô Toyota và Honda chủ yếu là được lắp ráp trong nước. Tuy nhiên, do lợi nhuận Honda Việt Nam chủ yếu đến từ mảng xe máy nên sẽ không hưởng lợi nhiều như các hãng xe ô tô khác.
Điểm tích cực là doanh số xe máy của Honda Việt Nam bắt đầu phục hồi 33% theo tháng và 13% theo năm trong tháng 4. Ưu điểm đối với VEA là lợi thế về 2 thương hiệu Honda, Toyota đã quá quen thuộc với người Việt Nam nên kết quả kinh doanh không biến động nhiều lúc thị trường khó khăn. Hệ số vay nợ thấp. Theo đó, rủi ro khá thấp. Tỷ suất cổ tức tiền hàng năm khoảng 10-12%, hấp dẫn cho nhà đầu tư thích cổ tức. Cổ phiếu VEA đang giao dịch tại mức P/E và P/B đều tương đương TB 2 năm -2SD nên khá hợp lý để tích lũy cổ phiếu cho trung hạn.
