Tại một hội thảo vào hôm thứ Ba, ông Powell nói tiến trình giảm lạm phát về mục tiêu 2% của Fed đang “thiếu bước tiến”, đồng nghĩa “có thể mất nhiều thời gian hơn dự kiến” để ngân hàng trung ương của Mỹ có đủ tự tin để bắt đầu nới lỏng chính sách tiền tệ.
“Họ đã giữ được nền kinh tế đi đúng hướng họ muốn. Bây giờ họ chỉ còn tập trung vào các con số lạm phát. Câu hỏi đặt ra ở đây là ngưỡng nào sẽ cho phép họ hạ lãi suất”, nhà kinh tế trưởng Mark Zandi của công ty phân tích Moody’s Analytics nhận định với hãng tin CNBC.
“Tôi có cảm giác là họ cần 2-3 tháng dữ liệu lạm phát phù hợp với mục tiêu 2%. Nếu đó là ngưỡng để họ giảm lãi suất, thì họ có thể đạt được ngưỡng đó sớm nhất vào tháng 9. Bởi thế, tôi không cho rằng họ sẽ giảm lãi suất trước tháng 9”, ông Zandi nói.
Các số liệu lạm phát của Mỹ vẫn đang dao động quanh ngưỡng 3% và không có nhiều chuyển biến tích cực trong mấy tháng trở lại đây. Với tình trạng này, Fed nhận thấy rằng chặng cuối cùng để đạt tới mục tiêu lạm phát là không hề dễ dàng.
Kỳ vọng lãi suất biến động
Kỳ vọng của thị trường về việc Fed giảm lãi suất đã biến động mạnh trong những tuần gần đây, khi thị trường dõi theo từng phát biểu của các quan chức Fed. Cuối phiên giao dịch ngày 17/4, các nhà giao dịch đặt cược khả năng khoảng 71% Fed đợi đến tháng 9 mới bắt đầu cắt giảm lãi suất, và khả năng Fed hành động vào tháng 7 chỉ ở mức 44% - theo dữ liệu từ công cụ FedWatch Tool của sàn CME.
Về một đợt cắt giảm lãi suất thứ hai của Fed trong năm nay, thị trường đang trông chờ vào tháng 12, nhưng khả năng đó cũng đang rất bấp bênh.
“Hiện tại, kịch bản chính của tôi là Fed sẽ giảm lãi suất 2 lần trong năm nay, một vào tháng 9 và một vào tháng 12. Nhưng cũng rất có khả năng Fed chỉ giảm lãi suất có 1 lần, vào tháng 11”, ông Zandi nói, cho rằng cuộc bầu cử tổng thống Mỹ sắp tới cũng là một nhân tố ảnh hưởng tới tính toán của các quan chức Fed - những người luôn khẳng định họ không bị chi phối bởi vấn đề chính trị.
Tâm trạng mơ hồ và bấp bênh về triển vọng lãi suất của Fed là điều dễ dàng nhận thấy ở Phố Wall ở thời điểm hiện nay - theo hãng tin CNBC. Các đặt cược trên thị trường ở thời điểm ngày 17/4 phản ánh khả năng 11% Fed không giảm lãi suất trong năm nay, nhưng đó là một khả năng mà nhà đầu tư không thể xem nhẹ.
Chẳng hạn, các nhà kinh tế học của ngân hàng Bank of America nhận định có một “rủi ro thực sự” rằng Fed phải đến tháng 3/2025 mới bắt đầu giảm lãi suất, dù hiện tại họ cho rằng Fed sẽ có đợt hạ lãi suất đầu tiên vào tháng 12 và duy nhất một lần giảm trong năm nay. Ở thời điểm đầu năm nay, thị trường còn kỳ vọng Fed sẽ có 6 lần hạ lãi suất trong cả năm.
“Chúng tôi cho rằng các nhà hoạch định chính sách sẽ không cảm thấy thoải mái với việc khởi động chu kỳ nới lỏng vào tháng 7 hay thậm chí là tháng 9. Nói tóm lại, đây là thực tế về một Fed hành động dựa vào các dữ liệu kinh tế. Với số liệu lạm phát từ đầu năm đến nay cao hơn kỳ vọng, không có gì đáng ngạc nhiên khi Fed trì hoãn việc cắt giảm lãi suất, nhất là khi dữ liệu về các hoạt động kinh tế Mỹ cũng còn mạnh”, nhà kinh tế Stephen Juneau của Bank of America nhận định trong một báo cáo.
Tuy nhiên, vẫn có những tia hy vọng rằng số liệu lạm phát sẽ suy yếu trong vài tháng tới, mở ra dư địa để Fed giảm lãi suất.
Chẳng hạn, ngân hàng Citigroup vẫn kỳ vọng Fed bắt đầu giảm lãi suất vào tháng 6 hoặc tháng 7 và có vài đợt giảm lãi suất trong năm nay. Nhà kinh tế Andrew Hollenhorst của Citigroup nhận định ông Powell và đồng nghiệp “sẽ ngạc nhiên dễ chịu” trước các số liệu lạm phát trong những tháng sắp tới và Fed “sẽ cắt giảm lãi suất trên cơ sở dữ liệu lạm phát lõi giảm tốc so với cùng kỳ năm trước hoặc bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy sự suy yếu của các hoạt động kinh tế”.
Rủi ro sai lầm chính sách của Fed
Trong khi đó, ngân hàng Goldman Sachs lùi thời điểm kỳ vọng về đợt giảm lãi suất đầu tiên của Fed từ tháng 6 sang tháng 7, với nhà kinh tế trưởng Jan Hatzius cho rằng “câu chuyện giảm lạm phát trên diện rộng vẫn duy trì”.
Nếu nhận định như của Goldman Sachs là đúng, “việc tạm hoãn giảm lãi suất sẽ nhanh chóng kết thúc và Fed sẽ hành động” - theo chiến lược gia trưởng Krishna Guha của công ty Evercore ISI. Tuy nhiên, ông Guha cũng lưu ý về biên độ rộng của các khả năng chính sách mà ông Powell đã mở ra trong phát biểu hôm thứ Ba.
“Tôi cho rằng Fed sẽ tiếp tục tuỳ thuộc nhiều vào các dữ liệu kinh tế và dễ dàng chuyển từ khả năng giảm lãi suất 3 lần sang chỉ giảm 1-2 lần nếu các số liệu lạm phát trong ngắn hạn không hợp tác”, ông Guha nói thêm.
Khả năng về Fed cứng rắn đang dẫn tới rủi ro ngân hàng trung ương này phạm phải một sai lầm chính sách. Dù cho nền kinh tế có vững vàng, lãi suất cao hơn lâu hơn vẫn có thể đe doạ ổn định thị trường việc làm, chưa kể đến những bộ phận của hệ tài chính như các ngân hàng khu vực có mức độ dễ tổn thương cao trước rủi ro biến động lãi suất liên quan đến danh mục đầu tư thu nhập cố định.
Theo ông Zandi, Fed lẽ ra đã phải bắt đầu cắt giảm lãi suất rồi vì lạm phát đã giảm sâu từ mức đỉnh thiết lập vào giữa năm 2022. Ông nói thêm rằng về cơ bản, các yếu tố liên quan đến nhóm nhà ở là thứ duy nhất cản trở Fed đạt tới mục tiêu lạm phát 2%.
Một sai lầm chính sách của Fed “là rủi ro lớn nhất đối với nền kinh tế ở thời điểm này. Fed đã đạt mục tiêu tạo việc làm toàn dụng. Fed cũng gần như đã đạt mục tiêu về lạm phát”, ông Zandi nói. “Fed đang đặt ra rủi ro có thứ gì đó phải đứt gãy. Và làm như thế để làm gì? Nếu tôi làm trong Fed, tôi đã lập luận mạnh mẽ rằng lẽ ra Fed phải giảm lãi suất rồi”.
