Ngày 31/3, Sở Quy hoạch Kiến trúc phối hợp với UBND huyện Chương Mỹ và Viện Quy hoạch xây dựng Hà Nội tổ chức hội nghị công bố các quyết định phê duyệt, bàn giao hồ sơ ba đồ án quy hoạch phân khu đô thị Xuân Mai.
Theo đó, đô thị vệ tinh Xuân Mai được quy hoạch ba phân khu tỷ lệ 1/2.000, quy mô nghiên cứu gần 3.500 ha, dân số đến 2030 khoảng 260.000 người.
Khu 1 là trung tâm đô thị Xuân Mai
Dữ liệu từ Viện Quy hoạch xây dựng Hà Nội cho thấy, phân khu đô thị Xuân Mai (khu 1) có quy mô diện tích nghiên cứu gần 890 ha, dân số đến năm 2030 khoảng 74.300 người, trong đó số dân đô thị hơn 58.000 người.
Khu 1 có vai trò là trung tâm chính của một cực phát triển trong đô thị vệ tinh Xuân Mai, hình thành trên cơ sở thị trấn Xuân Mai hiện nay với các khu chức năng đô thị như đất ở, đất công trình công cộng, trường học, cây xanh, đất trung tâm nghiên cứu đào tạo (trường đại học cao đẳng hiện có), đất an ninh quốc phòng, cây xanh đô thị.
Theo Sở Quy hoạch Kiến trúc Hà Nội, định hướng trên nhằm nâng cấp, cải tạo và mở rộng trung tâm thị trấn Xuân Mai hiện hữu, xây dựng đồng bộ hệ thống giao thông, hạ tầng xã hội và hạ tầng kỹ thuật đảm bảo nhu cầu phục vụ đô thị. Các trung tâm thương mại sẽ phát triển theo mô hình TOD (đô thị gắn với giao thông công cộng) tại các tuyến giao cắt giữa quốc lộ 6 với trục trung tâm.
Cũng theo quy hoạch trên, sẽ có 02 tuyến đường sắt đô thị được quy hoạch kết nối với khu vực này gồm tuyến Hà Đông - Xuân Mai kéo dài từ tuyến số 2A (Cát Linh - Hà Đông) ga Yên Nghĩa đến hết đô thị vệ tinh Xuân Mai và tuyến Sơn Tây - Hòa Lạc - Xuân Mai.
Khu 2 bám theo sông Bùi
Phân khu đô thị Xuân Mai thuộc địa giới hành chính thị trấn Xuân Mai và các xã Tân Tiến, Thủy Xuân Tiên, huyện Chương Mỹ (khu 2) có diện tích nghiên cứu khoảng 820 ha, dân số đến 2030 khoảng 34.600 người.
Phân khu được hình thành trên cơ sở cảnh quan sông Bùi và các kênh, rạch thoát nước, ao hồ tự nhiên cùng các làng xóm hiện hữu, bổ sung công trình công cộng, trường học, cây xanh.
Theo Viện Viện Quy hoạch xây dựng Hà Nội, đơn vị chủ trì xây dựng quy hoạch nói trên cho biết ý tưởng chính của quy hoạch khu vực 2 là bảo vệ cảnh quan làng xóm hiện có, xây dựng đồng bộ hệ thống giao thông, hạ tầng xã hội và hạ tầng kỹ thuật, đảm bảo nhu cầu phục vụ đô thị. Khu 2 sẽ phát triển các khu công viên cây xanh, sinh thái, nghỉ dưỡng trên cơ sở hành lang xanh sông Bùi, các tuyến mương, kênh rạch và mặt nước hiện có, đảm bảo hành lang thoát lũ và tạo không gian xanh cho toàn đô thị.
Khu 3 là đô thị đại học, công nghiệp, dịch vụ với trung tâm là Núi Thoong
Phân khu đô thị Xuân Mai thuộc địa giới các xã Thủy Xuân Tiên, Tân Tiến, Nam Phương Tiến và Hoàng Văn Thụ (khu 3) có diện tích nghiên cứu hơn 1.740 ha, quy mô dân số đến 2030 gần 148.000 người (gồm cả hơn 67.000 học viên, sinh viên lưu trú).
Phân khu được hình thành trên cơ sở phát triển khu đô thị đại học - công nghiệp - dịch vụ, tạo thành trung tâm đô thị mới của đô thị vệ tinh Xuân Mai. Cụm trường đào tạo ở phía Đông Bắc và Tây Nam; cụm công nghiệp và các khu nhà ở mới hiện đại sẽ hỗ trợ hạ tầng xã hội cho khu vực làng xóm hiện có; khu cảnh quan kênh, rạch, ao hồ tự nhiên kết nối với công viên đô thị ở núi Thoong.
Công viên trung tâm của đô thị sẽ phát triển tại khu vực núi Thoong, hệ thống cây xanh mặt nước được tổ chức kết hợp với chức năng thoát lũ rừng ngang, lũ sông Bùi trên cơ sở mở rộng kênh Văn Sơn và sông Bến Gò.
Quy hoạch cũng hướng tới mục tiêu phát triển cụm trường đại học phục vụ định hướng chuyển các cơ sở giáo dục đào tạo ra khỏi đô thị trung tâm, hỗ trợ trung tâm đào tạo Hòa Lạc. Công nghiệp sẽ tập trung phát triển các ngành nghề sản xuất sạch, công nghệ cao, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Theo ông Trịnh Duy Oai, Phó chủ tịch UBND huyện Chương Mỹ, Quy hoạch chung đô thị vệ tinh Xuân Mai tỷ lệ 1/10.000 được phê duyệt năm 2015 nhưng do chậm có quy hoạch phân khu nên các dự án đầu tư trên địa bàn huyện đều gặp vướng mắc.
Theo định hướng tại Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô đến năm 2030 và tầm nhìn 2050, Thủ đô Hà Nội có 5 đô thị vệ tinh gồm Hòa Lạc, Sơn Tây, Xuân Mai, Phú Xuyên và Sóc Sơn. Trong đó, 4 đô thị vệ tinh Phú Xuyên, Xuân Mai, Sóc Sơn, Sơn Tây được TP Hà Nội phê duyệt quy hoạch chung từ năm 2015 với tổng diện tích khoảng 20.388 ha. Riêng đô thị Hòa Lạc có diện tích hơn 17.000 ha, được Thủ tướng phê duyệt quy hoạch chung tháng 5/2020.
Trong tổng số 31 quy hoạch phân khu thuộc 5 đô thị vệ tinh được tổ chức lập quy hoạch, đến nay, Hà Nội mới hoàn thành được 6 quy hoạch phân khu tại hai đô thị vệ tinh Phú Xuyên (công bố ngày 30/12/2022) và đô thị vệ tinh Xuân Mai. Quy hoạch phân khu đô thị vệ tinh Sơn Tây và Sóc Sơn vẫn đang được nghiên cứu, lập quy hoạch.