Theo đó, kế hoạch ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động của cơ quan hải quan đến năm 2025 hướng đến ba mục tiêu tổng quát.
Cụ thể, một là,cơ bản hoàn thành hải quan số; hoàn thành tái thiết kế tổng thể hệ thống công nghệ thông tin trên cơ sở ứng dụng những thành tựu mới nhất về công nghệ của cách mạng công nghiệp lần thứ 4, có mức độ tích hợp cao, có tính mở, phù hợp với chuẩn mực quốc tế.
Từ đó, đáp ứng toàn diện nhu cầu xử lý tự động tất cả các khâu nghiệp vụ hải quan từ khâu đầu đến khâu cuối, thực hiện thủ tục hải quan mọi lúc - mọi nơi - trên mọi phương tiện và nhu cầu khai thác thông tin, sử dụng thông tin.
Hai là, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong hoạt động nghiệp vụ hải quan một cách toàn diện, đồng bộ với chuyển đổi số phục vụ doanh nghiệp xuất nhập khẩu và các bộ, ngành trong triển khai Cơ chế một cửa quốc gia và Cơ chế một cửa ASEAN nhằm hoàn thành mục tiêu 100% thủ tục hải quan được thực hiện hoàn toàn trên môi trường mạng (phi giấy tờ).
Có 90% hồ sơ công việc tại Tổng cục Hải quan được xử lý trên môi trường mạng, trừ hồ sơ công việc thuộc phạm vi bí mật nhà nước; 80% hoạt động kiểm tra của cơ quan hải quan được thực hiện thông qua môi trường số và hệ thống công nghệ thông tin của Tổng cục Hải quan.
(Quyết định số 1035/QĐ-BTC )
Ba là, hoàn thiện môi trường làm việc số trong ngành hải quan; hướng tới môi trường phi giấy tờ trong quản lý nhà nước về hải quan; kết nối, tích hợp, chia sẻ dữ liệu số với cơ sở dữ liệu quốc gia về tài chính, hệ thống chỉ đạo, điều hành của Bộ Tài chính và hệ thống thông tin báo cáo Chính phủ.
Kế hoạch cũng nêu rõ các mục tiêu cụ thể theo từng nội dung để triển khai.
Đáng chú ý, "đối với ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ công tác nghiệp vụ, ngành hải quan xác định đến năm 2025, tất cả các lĩnh vực nghiệp vụ hải quan như: giám sát quản lý, thu thuế xuất nhập khẩu, kiểm tra sau thông quan, quản lý rủi ro, điều tra chống buôn lậu, kiểm định hải quan, pháp chế, cải cách hải quan, kiểm định hải quan..., được tin học hóa và tự động hóa thông qua việc tái thiết kế tổng thể hệ thống công nghệ thông tin ngành hải quan", Tổng cục Hải quan thông tin.
Hệ thống công nghệ thông tin mới cũng ứng dụng những thành tựu mới về công nghệ, phù hợp với chuẩn mực quốc tế, đáp ứng yêu cầu quản trị thông minh; quản lý doanh nghiệp, hàng hóa xuất nhập khẩu, quá cảnh; phương tiện vận tải xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh toàn diện từ khâu đầu đến khâu cuối; có khả năng tích hợp, kết nối, chia sẻ thông tin với các bộ, ngành, doanh nghiệp thông qua Cơ chế một cửa quốc gia và sẵn sàng trao đổi dữ liệu hải quan với các nước trong khu vực và trên thế giới.
Ngành hải quan cũng xác định đến 2025, hoàn thành việc triển khai kết nối với các cơ quan Chính phủ và các bên trong chuỗi cung ứng bao gồm: các ngân hàng thương mại, bảo hiểm, doanh nghiệp xuất nhập khẩu và logistics..., liên quan đến các hoạt động thương mại điện tử đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu qua biên giới trên nền Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN.
Đối với hoạt động nội ngành, kế hoạch cũng đặt ra các chỉ tiêu cụ thể.
Theo đó, "90% hồ sơ công việc tại Tổng cục Hải quan được xử lý trên môi trường mạng, trừ hồ sơ công việc thuộc phạm vi bí mật nhà nước; 80% hoạt động kiểm tra của cơ quan hải quan được thực hiện thông qua môi trường số và hệ thống công nghệ thông tin của Tổng cục Hải quan", kế hoạch nêu rõ.
Kế hoạch đặt mục tiêu tập trung hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan đến Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN, phát triển hệ thống công nghệ thông tin đáp ứng yêu cầu kết nối, trao đổi, chia sẻ thông tin thực hiện các cam kết quốc tế theo quy định tại các hiệp định thương mại tự do và các hiệp định mà Việt Nam ký kết theo đúng lộ trình.
Đồng thời cung cấp nền tảng cung cấp dịch vụ trao đổi thông tin giữa doanh nghiệp và doanh nghiệp (B2B) trong dây chuyền cung ứng thương mại quốc tế và các dịch vụ khác như thanh toán, nộp lệ phí...
Về xây dựng cơ sở dữ liệu tập trung của ngành hải quan, kế hoạch đặt mục tiêu sẽ xây dựng cơ sở dữ liệu tập trung thống nhất, phù hợp với chuẩn mực quốc tế, đáp ứng yêu cầu thông quan và thực hiện thủ tục hải quan đối với tất cả các lĩnh vực quản lý nhà nước về hải quan.
Kho dữ liệu tập trung được xây dựng trên các công nghệ tiên tiến đảm bảo toàn bộ dữ liệu từ hệ thống hiện tại và hệ thống công nghệ thông tin mới được lưu trữ tập trung, thống nhất và xử lý thông minh, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về hải quan.
Ngoài ra, kế hoạch cũng đặt ra các mục tiêu cụ thể về: phần cứng, hạ tầng kỹ thuật; an ninh, an toàn thông tin; quản lý, vận hành hệ thống công nghệ thông tin; ứng dụng công nghệ của cách mạng công nghiệp lần thứ 4 và chuyển đổi số trong lĩnh vực hải quan; hoàn thiện cơ chế, chính sách liên quan đến ứng dụng công nghệ thông tin; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.
Trên cơ sở các mục tiêu đặt ra, kế hoạch đặt ra 8 nhóm nhiệm vụ chính và 7 nhóm giải pháp để triển khai Kế hoạch ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động của Tổng cục Hải quan, phát triển Chính phủ số và bảo đảm an toàn thông tin mạng đến năm 2025.
Trên cơ sở Kế hoạch 1035/QĐ-BTC, Tổng cục Hải quan sẽ chỉ đạo các cục hải quan tỉnh, thành phố xây dựng kế hoạch ứng dụng công nghệ thông tin cụ thể của đơn vị mình để triển khai thực hiện thống nhất trong toàn ngành.
Việc ban hành kế hoạch với mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp và lộ trình cụ thể cho từng hoạt động sẽ là cơ sở để ngành hải quan tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, phát triển hải quan số; nâng cao năng lực, hiệu quả quản lý của cơ quan hải quan, phục vụ tốt hơn cho người dân và doanh nghiệp.
