Trong văn bản mới nhất gửi Ngân hàng Nhà nước để chuẩn bị cho Hội nghị về công tác tín dụng đối với lĩnh vực bất động sản sáng 8/2, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) Lê Hoàng Châu gọi 2022 là "năm khó khăn khắc nghiệt nhất" và 2023 là "năm quyết định sống còn" đối với các doanh nghiệp bất động sản.
Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, gần 1.200 doanh nghiệp bất động sản đã giải thể trong năm 2022, tăng 38,7% so với năm trước đó. Trong khi đó, ông Châu nhấn mạnh lĩnh vực này là một trong 21 ngành kinh tế cấp 1 quan trọng nhất của nền kinh tế theo Quyết định 27/2018/QĐ-TTg.
Do đó, khó khăn của bất động sản sẽ tác động bất lợi dây chuyền sang nhiều lĩnh vực kinh tế và an sinh xã hội về nhà ở cho người yếu thế.
Năm 2023 sẽ là năm quyết định sống còn đối với các doanh nghiệp bất động sản. Ảnh: Quỳnh Danh.
Thiếu tiền mặt, âm dòng tiền, thiếu thanh khoản trầm trọng
Chủ tịch HoREA cho biết nhiều doanh nghiệp đã tái cấu trúc, tái cơ cấu đầu tư, thay đổi phương án kinh doanh, hoãn hoạt động đầu tư, thi công dự án hoặc dừng IPO. Các đơn vị đồng thời phải thu hẹp quy mô sản xuất, thậm chí muốn chuyển nhượng bớt dự án nhưng không tìm được nhà đầu tư.
Nhiều doanh nghiệp buộc phải cắt giảm nhân lực, có nơi giảm đến 50% số lao động, giảm lương 30-50%, không lo được lương tháng 13, thưởng Tết Quý Mão. Trong khi đó, nhiều người người dân có nhu cầu nhưng cũng khó tạo lập được nhà ở.
"Nhiều doanh nghiệp bất động sản tuy có tổng tài sản có giá trị lớn và đã thực hiện nhiều biện pháp giảm sâu giá bán, tăng chiết khấu đến 45-50% nhưng vẫn rất khó bán được hàng vì hầu như không có người mua. Doanh nghiệp thiếu tiền mặt, âm dòng tiền, thiếu thanh khoản nghiêm trọng, có thể dẫn đến tình trạng 'chết trên đống tài sản'", ông Châu phân tích.
Nhu cầu của tất cả doanh nghiệp bất động sản là được tiếp cận nguồn vốn vay tín dụng để vượt qua giai đoạn khó khăn.
Chủ tịch HoREA Lê Hoàng Châu
Do đó, HoREA đề nghị NHNN hỗ trợ giải quyết nút thắt về dòng tiền để đảm bảo tính thanh khoản. Trước hết nhu cầu của tất cả doanh nghiệp bất động sản là được tiếp cận nguồn vốn vay tín dụng để vượt qua giai đoạn khó khăn.
Qua tổng hợp ý kiến của các doanh nghiệp, HoREA cho hay bên cạnh khó khăn lớn nhất là vướng mắc pháp lý chiếm 70%, vấn đề trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đến hạn và các khoản vay tín dụng đến hạn cũng đang có rủi ro chuyển thành nợ xấu hoặc nhảy vào nhóm nợ xấu hơn.
Đặc biệt, HoREA cho rằng doanh nghiệp có nợ xấu thì dù có dự án khả thi, có tài sản bảo đảm vẫn không thể tiếp cận khoản vay tín dụng mới nếu NHNN không cho phép nới điều kiện vay vốn tín dụng.
Hàng loạt kiến nghị với NHNN
Trong văn bản lần này, HoREA kiến nghị NHNN xem xét ban hành Thông tư mới tương tự Thông tư 14/2021/TT-NHNN cho phép doanh nghiệp bất động sản tái cơ cấu khoản nợ vay tín dụng đến hạn trong thời hạn 12-24 tháng, giữ nguyên nhóm nợ và được vay vốn tín dụng mới có tài sản bảo đảm.
Hiệp hội đồng thời đề nghị NHNN chỉ đạo các tổ chức tín dụng không yêu cầu doanh nghiệp bất động sản phải có giấy phép xây dựng mới được vay vốn.
Đối với doanh nghiệp có khoản vay tín dụng quá hạn bị chuyển thành nợ xấu thuộc nhóm 2, nhóm 3 có nhu cầu vay vốn tín dụng để thực hiện dự án, HoREA đề nghị các tổ chức tín dụng xem xét giải quyết trong trường hợp dự án đã có chấp thuận chủ trương đầu tư và có tính khả thi, có tài sản bảo đảm và được tổ chức tín dụng đánh giá khách hàng có khả năng trả nợ đầy đủ nợ gốc và/hoặc lãi.
Bên cạnh đó, đại diện các doanh nghiệp bất động sản TP.HCM đề nghị NHNN xem xét sửa đổi, bổ sung Điều 1 Thông tư số 08/2020/TT-NHNN giãn lộ trình quy định các tổ chức tín dụng chỉ được sử dụng tối đa nguồn vốn huy động ngắn hạn, tiết kiệm để cho vay trung và dài hạn thêm 12 tháng.
HoREA cũng đề nghị NHNN bãi bỏ quy định tại Thông tư số 16/2021/TT-NHNN về việc tổ chức tín dụng không được mua trái phiếu doanh nghiệp trong trường hợp trái phiếu doanh nghiệp phát hành có mục đích để cơ cấu lại các khoản nợ của chính doanh nghiệp phát hành. Ông Châu cho rằng điều này nhằm phù hợp với Nghị định 65/2022/NĐ-CP.
Trao đổi với Zing, vị Chủ tịch HoREA cho biết những kiến nghị này sẽ được ông phát biểu trực tiếp tại Hội nghị về công tác tín dụng đối với lĩnh vực bất động sản sáng 8/2.
Đại diện một doanh nghiệp bất động sản lớn ở khu vực phía Nam bày tỏ kỳ vọng sự tham gia trực tiếp của NHNN lần này sẽ mang đến giải pháp cụ thể cho doanh nghiệp và thị trường.
Báo cáo của NHNN cho thấy đến 31/12/2022, dư nợ tín dụng đối với hoạt động kinh doanh bất động sản lên đến gần 800.000 tỷ đồng. Con số này tại thời điểm cuối năm 2021 là khoảng 700.000 tỷ đồng.
