Sau khi Mỹ công bố dữ liệu lạm phát không như mong đợi, các thị trường đã đồng loạt điều chỉnh dự báo về việc cắt giảm lãi suất của Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) và Ngân hàng Anh (BoE), cũng như của chính Fed.
James Knightley, nhà kinh tế quốc tế trưởng của ING (trụ sở ở New York), cho biết: “Vấn đề lạm phát của Fed có ảnh hưởng đến toàn cầu và các ngân hàng trung ương khác không thể bỏ qua”. “Đặc biệt, nếu Fed không thể sớm cắt giảm lãi suất, điều đó có thể làm tăng sức mạnh của đồng USD, gây căng thẳng cho nền kinh tế châu Âu và hạn chế khả năng cắt giảm lãi suất của các ngân hàng trung ương khác”. “Thêm vào đó, mọi người lo ngại rằng những gì đang xảy ra với lạm phát ở Mỹ cũng có thể xuất hiện ở châu Âu”.
Các quan chức cấp cao của ECB và BoE đều cho rằng họ không phải đối mặt với vấn đề lạm phát giống như ở Mỹ, ngụ ý rằng họ có nhiều cơ hội hơn để cắt giảm lãi suất sớm hơn. Nhưng những thay đổi trên thị trường kỳ hạn cho thấy vấn đề lạm phát dai dẳng ở Mỹ có tác động trên phạm vi toàn cầu.
Lãi suất của Fed, ECB và BoE.
Các nhà giao dịch hiện kỳ vọng ECB sẽ cắt giảm lãi suất trung bình khoảng 0,7 điểm phần trăm trong năm nay, bắt đầu từ cuộc họp chính sách tiếp theo vào ngày 6/6, trong khi hai tuần trước họ dự kiến mức cắt giảm tổng cộng là 0,88 điểm.
Hồi đầu năm, khi lạm phát ở Mỹ có dấu hiệu đi xuống đều đặn, họ dự kiến ECB sẽ sẽ cắt giảm tổng cộng 1,63 điểm.
Về BoE, các thị trường hiện dự đoán mức cắt giảm lãi suất sẽ là 0,44 điểm phần trăm trong năm nay, cũng thấp hơn mức 0,56 điểm dự đoán chỉ 2 tuần trước và 1,72 điểm dự đoán hồi vào đầu năm.
Bối cảnh của sự thay đổi này là do thị trường giảm bớt kỳ vọng đối với Fed, nhất là sau khi cơ quan này tuần qua đã quyết định giữ nguyên lãi suất ở mức cao nhất trong 23 năm. Hồi đầu năm, các nhà đầu tư kỳ vọng Fed sẽ giảm lãi suất tổng cộng 6 lần trong năm nay, mỗi lần 25 điểm, nhưng nay họ chỉ kỳ vọng Fed sẽ hạ lãi suất 1 hoặc 2 lần.
Các thị trường dự kiến Fed và BoE sẽ hạ lãi suất 1 hoặc 2 lần trong năm nay.
Trong quá khứ, lãi suất của Mỹ và các đối tác châu Âu đã có sự khác biệt. Nhưng nếu các khu vực khác cắt giảm lãi suất mạnh mẽ hơn Fed, điều đó có nguy cơ gây tổn hại cho nền kinh tế của chính họ vì ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái, chi phí nhập khẩu và lạm phát.
Nathan Sheets, nhà kinh tế trưởng của ngân hàng Citi, cho biết: “Môi trường vĩ mô thuận lợi cho việc các ngân hàng trung ương trên điều chỉnh lãi suất với tốc độ khác nhau. Nhưng điều đó cũng có giới hạn và không thể khác nhau quá xa”. Ông nói thêm rằng việc ECB “cắt giảm mạnh mẽ trong khi Fed vẫn đang chờ thời cơ để hạ sẽ là “thách thức lớn hơn”.
Chủ tịch Fed Jay Powell đã phải thừa nhận rằng để Mỹ đạt mục tiêu về lạm phát sẽ “mất nhiều thời gian hơn dự kiến”, báo hiệu rằng chi phí đi vay sẽ cần duy trì ở mức cao lâu hơn so với dự định trước đây.
Lạm phát tháng 3 của Mỹ đã cao hơn so với dự kiến, lên tới 2,7% so với cùng kỳ, khiến một số nhà giao dịch thậm chí còn dự kiến trong 12 tháng tới Fed mới hạ lãi suất.
Marcelo Carvalho, người phụ trách bộ phận kinh tế toàn cầu tại BNP Paribas, cho biết ECB không “phụ thuộc vào Fed” hay “không nhạy cảm với Fed”. Các ngân hàng trung ương hàng đầu châu Âu khẳng định vấn đề lạm phát của họ ít nghiêm trọng hơn, nhưng các thị trường thì cho rằng chi phí đi vay của Mỹ cao sẽ cản trở việc ECB điều chỉnh chính sách.
Áp lực giá cả đã giảm mạnh ở các nền kinh tế phát triển.
Sự khác biệt về môi trường ở hai khu vực kinh tế lớn này đã khiến các nhận định về xu hướng chính sách của châu Âu trở nên phức tạp.
Chủ tịch ECB Christine Lagarde cho biết “nguồn gốc và động lực” khiến giá cả tăng vọt ở hai khu vực là khác nhau - trong đó châu Âu bị ảnh hưởng nhiều hơn bởi chi phí năng lượng, còn Mỹ do thâm hụt tài chính lớn.
Thống đốc BoE Andrew Bailey cũng lập luận rằng động lực lạm phát ở châu Âu “hơi khác” so với Mỹ.
Các quan chức hàng đầu của ECB và BoE đã đưa ra tín hiệu rằng lãi suất sẽ vẫn được cắt giảm vào mùa hè này, trong khi dữ liệu lạm phát khiến các nhà đầu tư dự đoán phải đến tháng 11 Fed mới thực hiện về đợt giảm lãi suất đầu tiên.
Sự thay đổi này trái ngược rõ rệt so với đầu năm nay khi Fed được coi là nơi dẫn đầu xu hướng hạ lãi suất.
Mahmood Pradhan, người đứng đầu bộ phận kinh tế vĩ mô toàn cầu tại Amundi Asset Management, cho biết: “ECB và BoE đang hoạt động trong một môi trường tăng trưởng yếu hơn nhiều, vì vậy tôi nghi ngờ rằng họ sẽ không e ngại về việc cắt giảm lãi suất sớm hơn”.
Tuy nhiên, các nhà hoạch định chính sách của ECB đã đưa ra những dấu hiệu khác nhau về mức chênh lệch lãi suất với Fed mà họ có thể chấp nhận được.
Thống đốc ngân hàng Banque de France, François Villeroy de Galhau, nói với phóng viên tờ Les Echos rằng ông kỳ vọng sẽ tiếp tục cắt giảm lãi suất “với tốc độ thực tế” sau tháng Sáu. Tuy nhiên, người đứng đầu ngân hàng trung ương Áo Robert Holzmann cảnh báo: “Sẽ gặp khó khăn nếu chúng ta rời xa Fed quá xa”.
Đồng euro đã giảm 3% so với đồng đô la kể từ đầu năm xuống chỉ còn trên 1,07 USD, nhưng các nhà đầu tư đã tăng đặt cược rằng EUR có thể giảm xuống ngang bằng với đồng tiền Mỹ.
Theo nghiên cứu gần đây của ECB, mức giảm như vậy sẽ làm tăng thêm khoảng 0,3 điểm phần trăm vào lạm phát của khu vực đồng euro trong năm tới. Phó chủ tịch ngân hàng, Luis de Guindos, mới đây cho biết họ sẽ “cần tính đến tác động của biến động tỷ giá hối đoái”.
Tác động sâu rộng của chính sách tiền tệ Mỹ đã được thể hiện rõ ràng ở Nhật Bản, nơi các nhà đầu tư đang gia tăng đặt cược rằng Ngân hàng Trung ương Nhật Bản sẽ cần tiếp tục tăng chi phí đi vay do đồng yên quá yếu sẽ thúc đẩy lạm phát. Đồng Yên đã giảm xuống mức thấp nhất trong 34 năm so với đồng USD, đẩy giá hàng hóa nhập khẩu lên cao.
Tuy nhiên, một số nhà hoạch định chính sách EU lập luận rằng nếu Fed tiếp tục cứng rắn trong chính sách lãi suất dẫn đến các điều kiện tài chính toàn cầu thắt chặt hơn, thì điều đó có thể thúc đẩy khả năng nới lỏng tiền tệ ở khu vực đồng euro và các nơi khác.
“Việc thắt chặt ở Mỹ có tác động tiêu cực đến lạm phát và sản xuất ở khu vực đồng euro,” chủ tịch ngân hàng trung ương Ý Fabio Panetta cho biết, đồng thời nói thêm rằng điều này “củng cố khả năng cắt giảm lãi suất hơn là làm suy yếu đồng EUR”.
Tham khảo: Ft
