Tại Việt Nam, trứng gà là mặt hàng “của nhà trồng được” và được bán tràn lan tại các chợ, siêu thị với giá dao động từ 3.000 – 5.000 đồng/quả. Tuy nhiên tại Mỹ, mặt hàng trứng gà chứng kiến bão giá khủng khiếp trong năm vừa qua.
Một đợt bùng phát dịch cúm gia cầm tại Mỹ và giá thức ăn chăn nuôi tăng cao đã khiến giá trứng gà tăng cao kỉ lục trong thời gian vừa qua. Giá trứng được đo bằng CPI đã tăng khoảng 59% so với năm ngoái, thậm chí giá bán buôn đã tăng hơn 300% kể từ đầu năm 2022.
Giá trứng gà tăng cao đã kéo theo lạm phát trong nhiều mặt hàng khác – sốt mayonnaise. Maiyonnaise là một loại nước sốt đặc nguội được làm từ hỗn hợp dầu đậu nành, lòng đỏ trứng và axit làm tăng hương vị cho bánh sandwich, bánh mì kẹp thịt, salad trộn, khoai tây chiên. Đây là những món không thể thiếu trong bữa ăn của người phương Tây. Chỉ số giá tiêu dùng của các loại dầu và chất béo khác bao gồm cả bơ đậu phộng – những nguyên liệu chính của sốt đã tăng lên mức đáng kinh ngạc 18,2% so với cùng kỳ năm ngoái. Điều đó trái ngược với CPI chung đã giảm 0,1% trên cơ sở hàng tháng trong tháng 12, với tỷ lệ lạm phát hàng năm hiện ở mức 5,7%.
Giá trứng gà tăng mạnh tại Mỹ trong năm vừa qua. Nguồn: Tradingeconomics.com
Giá đậu tương dao động dữ dội kể từ khi bắt đầu đại dịch vào đầu năm 2020. Đây là kết quả của thời tiết khó lường và sự bùng phát của dịch tả lợn châu Phi ở Trung Quốc đã phá hủy tới 1/3 nguồn cung lợn của nước này. Khi nông dân Trung Quốc gấp rút xây dựng lại đàn lợn, các nhà sản xuất đậu tương phải vật lộn để theo kịp nhu cầu nguyên liệu tăng đột biến, điều này đã gây áp lực lên giá đậu tương.
Trong khi đó, đại dịch Covid và các đơn đặt hàng ở nhà đã giúp thúc đẩy nhu cầu về bánh mì sandwich lan rộng ở Mỹ, với việc Giám đốc điều hành Unilever Plc vào tháng 7 năm 2020 đã nhấn mạnh mayo như một “viên ngọc ẩn” của công ty khi người tiêu dùng ở nhà nhiều hơn kèm theo bữa ăn của họ với sốt mayonnaise.
Maiyonnaise bày bán tại các siêu thị Mỹ. Ảnh: FT
Các nhà sản xuất mayonnaise lớn đã gọi giá trứng cao hơn là một trở ngại lớn kể từ năm ngoái. Lấy ví dụ, Kewpie Corp, công ty Nhật Bản sản xuất những gói sốt mayonnaise hình búp bê đã tăng giá mayo gần đây, tuy nhiên công ty vẫn công bố lợi nhuận thấp hơn dự kiến trong tuần này do giá nguyên liệu thô tăng vọt. Trong bản tóm tắt năm tài chính của mình, Kewpie cho biết giá trứng cao hơn là một lực cản 1,7 tỷ yên (13 triệu USD) đối với kết quả kinh doanh.
Giá sốt mayonnaise cao hơn hiện nay phản ánh sự tác động của 3 yếu tố: Dịch tả lợn châu Phi làm giá đậu tương biến động mạnh, dịch cúm gia cầm đẩy giá trứng lên cao và dịch tả đang tiếp diễn. Đại dịch Covid-19, ban đầu đã thúc đẩy nhu cầu bánh sandwich lan rộng và cũng đặt ra một chuỗi các vấn đề liên quan đến lao động và nguồn cung.
Tin tốt là giá trứng tiêu chuẩn đang có một số dấu hiệu ổn định sau khi tăng hơn 300% kể từ đầu năm ngoái. Lạm phát trong mayonnaise cho thấy rằng ngay cả những đợt tăng giá ngắn hạn cũng có thể có tác động trong một thời gian dài.
