Nội dung chính
- Niêm yết qua Công ty mua lại với mục đích đặc biệt (SPAC) là hoạt động phổ biến trên thị trường Mỹ, đặc biệt trong vài năm trở lại đây.
- Mục đích của niêm yết qua SPAC không chỉ mang lại tính thanh khoản cho cổ phiếu doanh nghiệp, mà còn giúp doanh nghiệp huy động vốn trên thị trường chứng khoán Mỹ - một trong những thị trường lớn và sôi động nhất thế giới.
- SPAC có nhiệm vụ giúp doanh nghiệp huy động vốn, việc định giá trước đó của doanh nghiệp do vậy không còn quá quan trọng
Tại cuộc họp Đại hội đồng cổ đông thường niên 2023, ông Phạm Nhật Vượng, Chủ tịch HĐQT Vingroup cho biết việc niêm yết VinFast trên sàn chứng khoán Mỹ đã đi được một nửa chặng đường.
Trước đó, ngày 12/5/2023, VinFast công bố sẽ niêm yết tại Mỹ thông qua việc sáp nhập với một SPAC (Công ty chuyên mua lại với mục đích đặc biệt) có tên Black Spade Acquisition Co. với mức định giá hơn 23 tỷ USD. Sau sáp nhập, các cổ đông hiện hữu của VinFast sẽ sở hữu 99% Black Spade.
Nhưng niêm yết trên thị trường Mỹ không phải là mục tiêu cuối cùng của VinFast. Mục tiêu của họ là huy động vốn phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh.
Một doanh nghiệp phải hoạt động trên 2 thị trường: thị trường kinh doanh và thị trường tài chính. “Ko có tiền thì không thể nói đến chất lượng sản phẩm, trải nghiệm khách hàng, dịch vụ hậu mãi… được” - Ông Phan Lê Thành Long - Tổng Giám đốc AFA Group nhận định. “Một doanh nghiệp phải đc đi bằng 2 chân, đặc biệt là các doanh nghiệp có quy mô lớn” - ông Long bổ sung.
Thương vụ được coi là thành công hay không là khả năng huy động vốn sắp tới sẽ như thế nào. "Thành công không thể hiện ở chỗ giá cổ phiếu lên hay xuống" - ông Long nhấn mạnh.
Với quy mô thị trường tài chính Việt Nam, việc huy động được 1- 2 tỷ USD là không dễ dàng. Nhưng với thị trường Mỹ, đó không phải là số tiền quá lớn. Khi cổ phiếu được niêm yết, khả năng huy động vốn cũng được nâng lên.
Việc lập một công ty SPAC không đơn giản.
Đứng sau mỗi SPAC là các tỷ phú, hay giám đốc các quỹ đầu tư lớn. Họ không chỉ lập nên một công ty “rỗng” - không có hoạt động kinh doanh cụ thể - mà còn tìm kiếm cơ hội đầu tư và giúp các công ty mục tiêu huy động vốn.
Hiểu đúng về SPAC
SPAC được viết tắt từ thuật ngữ Special Purpose Acquisition Company - được dịch là Công ty mua lại với mục đích đặc biệt. Về bản chất, đó là một công ty “rỗng”, được thành lập lên, niêm yết trên sàn chứng khoán với mục đích mua lại một công ty khác và đưa công ty mục tiêu lên sàn chứng khoán, từ đó huy động vốn từ thị trường. Theo quy định, trong thời gian 2 năm, nếu không tìm được đối tượng để mua lại, SPAC đó sẽ phải giải thể và trả lại vốn cho nhà đầu tư ban đầu.
SPAC không phải là mô hình mà bất kỳ ai cũng có thể lập nên. Việc của SPAC không chỉ là huy động số vốn ban đầu, còn phải quản lý và vận hành (mà không có doanh thu) trong suốt thời gian chưa tìm được công ty mục tiêu. Mỗi SPAC được lập nên với mục tiêu tìm kiếm công ty mục tiêu đủ tiềm lực huy động vốn.
SPAC là một mô hình quen thuộc đã phát triển mạnh mẽ trên thị trường chứng khoán Mỹ trong vài năm trở lại đây. Năm 2021, có tới 600 SPAC được niêm yết trên thị trường Mỹ.
Black Spade là một SPAC như vậy.
Black Spade được niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán New York (NYSE) vào tháng 7/2021 với số vốn ban đầu 168 triệu USD. Số tiền này được gửi trong một quỹ tín thác.
Chưa đến thời hạn 2 năm, vào tháng 5/2023, Black Spade và VinFast đã “gặp được nhau” với thương vụ sáp nhập được phía VinFast công bố.
Khi thương vụ sáp nhập hoàn tất, VinFast đương nhiên được niêm yết trên NYSE trên danh nghĩa Black Spade. Mức giá cổ phiếu VinFast khi đó có thể tăng hoặc giảm tùy diễn biến thị trường.
Việc định giá khi sáp nhập không có quá nhiều ý nghĩa. Trên góc độ doanh nghiệp, “tiền huy động về mới là điều ý nghĩa” - ông Long nhận định.
Nhận định của ông Phan Lê Thành Long được chia sẻ tại chương trình Đi theo dòng tiền: VinFast niêm yết tại Mỹ - Tình hình chứng khoán hiện nay.
Bạn đọc có thể xem toàn bộ chương trình tại đây:
