Trong nhiều năm, taxi bay là một giấc mơ thú vị, nhưng xa vời. Nhưng giờ đây, các doanh nghiệp đã có kế hoạch triển khai và dự kiến sẽ vận hành vào năm 2028.
Trong một tài liệu được công bố mới đây, Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) đã vạch ra các bước cần thực hiện để mở ra thị trường taxi hàng không cạnh tranh ở ít nhất một địa điểm vào năm 2028, với các hoạt động có hạn chế từ năm 2025.
Các phương tiện này trông giống như máy bay nhỏ hoặc máy bay trực thăng và có thể cất cánh và hạ cánh thẳng đứng, cho phép chúng hoạt động từ giữa các thành phố, đưa mọi người đến sân bay hoặc các điểm đến trong khi đi du lịch.
Kế hoạch của FAA rất đáng chú ý vì nó phản ánh niềm tin rằng, công nghệ này chỉ còn vài năm nữa sẽ thành hiện thực, và nó cũng đến từ cơ quan uy tín, nơi sẽ giám sát chứng nhận máy bay cũng như các quy tắc mà phi công và công ty phải tuân theo.
Paul Fontaine, người giám sát việc hiện đại hóa hệ thống vận tải hàng không tại FAA, cho biết: “Những đổi mới sẽ xuất hiện và công việc của chúng tôi là cố gắng đi trước đón đầu".
Tạo điều kiện cho taxi bay bay trên một hoặc nhiều thành phố vào năm 2028 sẽ không phải là nhiệm vụ dễ dàng và các nhà sản xuất máy bay sẽ cần sự giúp đỡ của nhiều bên khác ngoài FAA, bao gồm các cơ quan liên bang khác, chính quyền tiểu bang và địa phương.
Taxi hàng không có khả năng phải đối mặt với sự phản đối từ các quan chức và người dân địa phương, những người sợ rằng chúng sẽ gây nguy hiểm hoặc phiền toái.
Nhưng trước tiên, máy bay phải được chứng nhận. Nhiều chiếc được thiết kế để chạy hoàn toàn bằng điện, mặc dù một số có thể chạy bằng hydro hoặc kết hợp giữa nhiên liệu phản lực và pin. Máy bay vẫn đang được phát triển bởi nhiều công ty khác nhau và chỉ có thể chở một số ít hành khách. Chúng cũng chứa một loạt các công nghệ và hệ thống mới, nhiều trong số đó sẽ phải được chứng nhận riêng để đáp ứng các tiêu chuẩn của FAA.
Joby Aviation và Archer Aviation là một trong những công ty taxi hàng không của Hoa Kỳ tiến xa nhất trong quá trình chứng nhận đó và cả hai đều hy vọng sẽ có máy bay được chứng nhận và bắt đầu thương mại hóa vào năm 2025, trước mục tiêu năm 2028 của FAA.
Để đạt được mục tiêu của mình, họ sẽ phải giành được sự chấp thuận của cơ quan liên bang và các quan chức địa phương đối với các dịch vụ và tuyến đường cụ thể.
Ngay cả những chiếc máy bay truyền thống được sản xuất bởi các nhà sản xuất có nhiều thập kỷ kinh nghiệm, chẳng hạn như Boeing và Airbus, cũng thường phải đối mặt với sự chậm trễ kéo dài trong việc đạt các chứng nhận. Và các quan chức FAA cho biết họ sẽ không thỏa hiệp sự an toàn để đáp ứng mục tiêu năm 2028.
Giới hạn về dung lượng pin đồng nghĩa với việc taxi bay có thể sẽ bị hạn chế. Do đó, máy bay có thể sẽ được sử dụng đầu tiên để vận chuyển người dân trong các thành phố đến các sân bay gần đó – một dịch vụ mà một số công ty đã cung cấp với máy bay trực thăng ở các thành phố như New York.
Các công ty taxi hàng không sẽ phải cạnh tranh để giành được bất động sản khan hiếm, điều chỉnh các quy định của thành phố và tiểu bang, phát triển cơ sở hạ tầng để sạc hoặc cung cấp nhiên liệu cho máy bay và giành được sự chấp nhận của người dân. Họ cũng sẽ phải thuê và đào tạo phi công, những người đang có nhu cầu cao.
Tuy nhiên, kế hoạch của FAA nhấn mạnh niềm tin ngày càng tăng của các nhà phân tích và giám đốc điều hành trong ngành, rằng đã gần đến thời điểm chín muồi để taxi hàng không cất cánh.
Các nhà đầu tư đã chú ý đến lĩnh vực này. Một số công ty taxi hàng không lớn đã niêm yết cổ phiếu trong những năm gần đây, bao gồm Joby, Archer, Lilium ở Đức và Vertical Aerospace ở Anh. Năm nay, Archer, Joby và Lilium, mỗi bên đã huy động được hơn 150 triệu USD từ các nhà đầu tư.
Nhiều công ty cũng đã thắt chặt mối quan hệ với các hãng hàng không hoặc nhà sản xuất ô tô lớn. Stellantis, nhà sản xuất ô tô sở hữu Jeep, Peugeot và các thương hiệu khác, đang hỗ trợ xây dựng một nhà máy ở Georgia cho Archer, công ty có thỏa thuận dự kiến bán vài trăm máy bay cho United Airlines và Mesa Airlines. Joby có mối quan hệ thân thiết với Toyota.
Boeing gần đây đã mua Wisk, công ty đang phát triển một chiếc taxi bay tự hành. Và Embraer, một công ty Brazil sản xuất máy bay thương mại nhỏ hơn, đã thành lập công ty taxi hàng không của riêng mình, Eve Air Mobility.
Thị trường taxi hàng không có thể ảnh hưởng đến các ứng dụng gọi xe ?
Tất cả các doanh nghiệp đều đang tranh giành một thị trường mà một ngày nào đó có thể trị giá hàng chục tỷ USD. Máy bay có thể thay thế một số chuyến đi đang được thực hiện bởi các ứng dụng gọi xe, như Uber và Lyft.
Michael Huerta, cựu lãnh đạo FAA, hiện là lãnh đạo của Delta Air Lines và Joby, cho biết chìa khóa để chinh phục công chúng là làm cho taxi hàng không đủ rẻ để nhiều người có thể sử dụng chúng.
Ông nói: “Theo thời gian, nó sẽ nhận được sự chấp nhận rộng rãi hơn của công chúng, nhưng điều quan trọng là chi phí".
Ở các quốc gia khác như Anh, hay Hà Lan, Electron Aviation cũng đang lên kế hoạch trở thành "Uber của bầu trời" với một số máy bay không khí thải, sẽ ra mắt vào năm 2027.
Nếu tất cả diễn ra theo kế hoạch, dịch vụ taxi bay chạy điện này sẽ cung cấp phương thức vận chuyển 'được cá nhân hóa và hiệu quả' với 'giá cả phải chăng' – và được gọi là một 'hành trình điện khí hóa trên bầu trời'.
Trên thực tế, chính Uber, đã từng bán mảng nghiên cứu taxi hàng không của họ. Năm 2017, Uber từng tuyên bố sẽ phát triển taxi hàng không, nhưng sau đó bán lại mảng này cho Joby.
