Mới đây, lãnh đạo Bộ Tài chính đã đưa ra những định hướng cụ thể cho Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước trong xây dựng kế hoạch thanh tra năm 2023.
Theo đó, Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước tăng cường thanh tra, kiểm tra các tổ chức, cá nhân có dấu hiệu gian lận, lừa đảo, tạo dựng thông tin sai sự thật, công bố thiếu thông tin cần thiết; thông đồng tạo ra cung cầu giả tạo, thao túng giá chứng khoán, phát hành trái phiếu số lượng lớn, không có tài sản đảm bảo, sử dụng vốn sai mục đích... làm ảnh hưởng đến hoạt động chào bán, phát hành, niêm yết, giao dịch, kinh doanh, đầu tư chứng khoán và thị trường chứng khoán. Lĩnh vực chứng khoán cần tăng cường giám sát, thanh tra, kiểm tra các đối tượng chưa được thanh tra, kiểm tra trong 3 năm 2020, 2021, 2022.
Đối với công ty đại chúng
Lãnh đạo Bộ Tài chính đề nghị Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước thanh tra những công ty đại chúng có thông tin khiếu kiện/phản ánh việc tuân thủ quy định pháp luật về chứng khoán và thị trường chứng khoán, sử dụng vốn sai mục đích.
Thanh tra đối với công ty có hoạt động chào bán/phát hành thêm chứng khoán với khối lượng lớn, liên tục; có biến động về giá trị/khối lượng giao dịch cổ phiếu.
Những công ty có phát hành trái phiếu riêng lẻ với quy mô lớn so với vốn tự có, phát hành không có tài sản đảm bảo và phát hành nhiều đợt, lãi suất cao; công ty có vi phạm về nghĩa vụ báo cáo, công bố thông tin và các nghĩa vụ khác liên quan đến chứng khoán và thị trường chứng khoán cũng cần giám sát.
Đối với các công ty chứng khoán, Bộ Tài chính sẽ thanh tra doanh nghiệp có biến động lớn về các chỉ tiêu trong báo cáo tài chính (tài sản, nguồn vốn, doanh thu, chi phí), tỷ lệ an toàn tài chính (tăng hoặc giảm).
Những công ty chứng khoán có dấu hiệu khác như: Tăng trưởng mạnh về số lượng nhà đầu tư mở tài khoản giao dịch, giá trị giao dịch, thị phần môi giới; công ty tăng vốn nhanh; công ty có cung cấp dịch vụ liên quan đến chào bán trái phiếu; công ty có đơn thư phản ánh, kiến nghị.
Thanh tra những công ty quản lý quỹ có nguồn vốn ủy thác lớn
Đối với các công ty quản lý quỹ và các quỹ đầu tư chứng khoán; ngân hàng lưu ký, giám sát, đại lý phân phối; văn phòng đại diện công ty quản lý quỹ nước ngoài tại Việt Nam có thể đưa vào kế hoạch thanh tra khi có nguồn vốn ủy thác lớn, quản lý quỹ đầu tư chứng khoán. Đáng lưu ý, Bộ Tài chính cũng sẽ thanh tra những công ty quản lý quỹ có vốn góp của ngân hàng thương mại, doanh nghiệp bảo hiểm, tổ chức kinh doanh chứng khoán.
Các công ty thuộc diện tái cấu trúc (vốn chủ sở hữu thấp hơn vốn pháp định, tỷ lệ an toàn tài chính thấp, lỗ lũy kế lớn, hoạt động không hiệu quả); đại lý phân phối thực hiện phân phối chứng chỉ quỹ cho nhiều quỹ đầu tư chứng khoán; ngân hàng lưu ký, giám sát cung cấp dịch vụ lưu ký, giám sát cho nhiều quỹ đầu tư chứng khoán; các văn phòng đại diện của các công ty quản lý quỹ nước ngoài có nhiều quỹ đầu tư trên thị trường Việt Nam...cũng cần được giám sát chặt chẽ.
Ngoài ra, lãnh đạo Bộ Tài chính chỉ đạo Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước thực hiện thanh, kiểm tra đột xuất khi phát hiện có dấu hiệu vi phạm đối với các công ty đại chúng, công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ, công ty kiểm toán và các tổ chức, cá nhân tham gia thị trường chứng khoán.
Thực hiện giám sát chặt chẽ các giao dịch chứng khoán có dấu hiệu bất thường; kịp thời phối hợp với các Sở Giao dịch chứng khoán có đánh giá, phân tích, tiến hành kiểm tra giao dịch đối với các giao dịch có dấu hiệu vi phạm quy định.
