Xuất khẩu dầu thô giá rẻ và dầu nhiên liệu của Nga sang Trung Quốc đạt mức cao kỷ lục, trong bối cảnh nước nhập khẩu dầu lớn nhất thế giới mở cửa trở lại sau khi dỡ chính sách Zero Covid. Tranh thủ giá dầu Nga xuống thấp khi phương Tây áp các biện pháp trừng phạt, Ấn Độ cũng nhập nhiều dầu Nga chưa từng thấy.
Cùng với đó, xuất khẩu dầu của Nga trong những ngày gần đây cũng lập kỷ lục.
Hãng tin Bloomberg dẫn số liệu từ công ty Kpler cho thấy tổng nhập khẩu dầu của Trung Quốc từ Nga trong tháng 1 đạt mức cao nhất kể từ khi nổ ra xung đột Nga-Ukraine, đồng thời phá vỡ kỷ lục cũ thiết lập vào tháng 4/2022. Trong đó, nhập khẩu dầu nhiên liệu (fuel oil) từ Nga vào Trung Quốc cũng đạt mức cao nhất mọi thời đại.
Việc Trung Quốc ồ ạt nhập khẩu dầu Nga có thể do nhu cầu của các nhà máy lọc dầu tư nhân. Tuy nhiên, các nhà máy lọc dầu quốc doanh của nước này giờ đây cũng thể hiện sự quan tâm lớn hơn đối với dầu Nga, sau một thời gian mối lo ngại về phản ứng của Mỹ khiến họ đứng bên lề.
Dữ liệu của Kpler cho thấy tổng xuất khẩu dầu thô và dầu nhiên liệu của Nga sang Trung Quốc đạt 1,66 triệu thùng/ngày trong tháng 1. Xuất khẩu dầu nhiên liệu của Nga sang Trung Quốc trong tháng 1 đạt 142.000 thùng/ngày.
Việc Trung Quốc tăng mạnh nhập dầu Nga là một bằng chứng cho thấy sự phục hồi của nền kinh tế nước này đang tăng tốc, và điều này có thể là một nguồn lực hỗ trợ quan trọng cho giá dầu toàn cầu. Tuần trước, Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) tăng dự báo nhu cầu tiêu thụ dầu toàn cầu năm 2023, trên cơ sở nhu cầu của Trung Quốc tăng.
Thời gian để vận chuyển dầu từ các hải cảng ở phía Tây của Nga tới Trung Quốc có thể mất hơn 6 tuần, trong khi những lô hàng đi từ vùng Viễn Đông thường tới nơi trong vòng 1 tháng.
Trung Quốc đang cạnh tranh với Ấn Độ để trở thành nước nhập khẩu dầu Nga lớn nhất, khi cuộc chiến tranh ở Ukraine làm chuyển hướng dòng chảy năng lượng toàn cầu. Hãng tin Reuters ngày 20/2 đưa tin nhập khẩu dầu thô Nga vào Ấn Độ đạt kỷ lục 1,4 triệu thùng/ngày, tăng 9,2% so với tháng 12.
Do bị phương Tây “tẩy chay”, nhất là sau khi lệnh cấm vận dầu Nga vận chuyển bằng đường biển chính thức được Liên minh châu Âu (EU) áp dụng từ đầu tháng 12 năm ngoái kèm theo một trần giá dầu Nga do nhóm 7 nước công nghiệp phát triển (G7) đưa ra, Nga đã phải chào giá bán dầu với mức chiết khẩu (discount) lớn so với giá dầu Brent - giá tiêu chuẩn của thị trường dầu toàn cầu - để thu hút khách mua.
Theo tiết lộ của các nhà giao dịch với Reuters, giá dầu Urals và Epso của Nga gần đây được chào bán với giá thấp hơn tương ứng 13 USD/thùng và 8 USD/thùng so với giá dầu Brent tính ở mốc giao hàng. Trong khi đó, tờ New York Times dẫn số liệu từ công ty Argus Media nói rằng trong tháng 1 vừa qua, có lúc giá dầu Urals rẻ hơn tới 40 USD/thùng so với giá dầu Brent. Dù với chênh lệch nào, giá dầu Nga vẫn rẻ hơn so với các loại dầu tương tự của Tây Phi được chào với giá gần như ngang bằng hoặc thậm chí cao hơn giá dầu Brent.
Diễn biến giá dầu thô Brent giao sau tại thị trường London trong 1 năm trở lại đây. Đơn vị: USD/thùng - Nguồn: TradingView.
Các nhà máy lọc dầu ở Ấn Độ trước đây hiếm khi mua dầu Nga vì chi phí hậu cần đắt đỏ. Nhưng khi giá dầu Nga giảm xuống mức thấp, Ấn Độ đã nhanh chóng nổi lên trở thành một khách hàng chủ chốt của Nga. Trong tháng 1, dầu Nga chiếm 27% trong tổng số 5 triệu thùng dầu mà Ấn Độ nhập khẩu.
Về phần mình, Nga đang đẩy mạnh xuất khẩu dầu thô ở thời điểm chỉ còn ít ngày nữa là quốc gia xuất khẩu dầu lớn thứ ba thế giới này chính thức cắt giảm sản lượng nửa triệu thùng/ngày, tương đương 5% tổng sản lượng.
Theo Bloomberg, trong tuần trước, Nga xuất khẩu 3,6 triệu thùng dầu mỗi ngày, tăng 26% so với tuần trước đó. Dữ liệu này là một chỉ báo nhỏ cho thấy kế hoạch cắt giảm sản lượng dầu của Nga có lẽ không phải là điều bắt buộc đối với nước này. Khi Nga mới công bố kế hoạch, nhiều nhà phân tích cho rằng đó là việc không thể tránh đối với Nga, rằng Nga không còn lựa chọn nào khác khi bị phương Tây siết chặt các biện pháp trừng phạt liên quan đến xuất khẩu dầu. Tuy nhiên, việc Nga tăng mạnh xuất khẩu dầu trong tuần trước đang làm suy yếu lập luận này.
Khối lượng dầu thô Nga lên tàu tới Trung Quốc và Ấn Độ, cộng thêm một lượng nhỏ đến Thổ Nhĩ Kỳ và số lượng chưa biết đến các điểm đến khác, đã tăng trong 4 tuần gần nhất, đạt bình quân 3,19 triệu thùng/ngày, cao nhất kể từ khi Bloomberg bắt đầu theo dõi số liệu vào đầu năm 2022.
