Sau 5 phiên hút ròng thanh khoản mạnh, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã trở lại trạng thái bơm ròng trong phiên giao dịch 25/10. Theo đó, cơ quan này chào bán thành công 7.000 tỷ tín phiếu kỳ hạn 7 ngày cho 3 thành viên thị trường, trong khi có tới 30.000 tỷ tín phiếu phát hành trong tuần trước đáo hạn. Tính chung, Nhà điều hành đã trả lại hệ thống ngân hàng 23.000 tỷ đồng qua kênh tín phiếu.
Trên kênh cầm cố giấy tờ có giá (OMO), NHNN cho 12 thành viên thị trường vay mới hơn 9.000 tỷ với kỳ hạn 7 ngày và lãi suất 6%/năm, trong khi có 4.088 tỷ đồng đáo hạn. Qua đó, bơm ròng hơn 4.900 tỷ thông qua kênh OMO.
Tổng cộng hai kênh, Nhà điều hành đã bơm vào hệ thống ngân hàng hơn 27.900 tỷ đồng trong phiên giao dịch hôm qua. Hiện số dư OMO hiện ở mức cao, xấp xỉ 93.000 tỷ đồng và số dư tín phiếu NHNN hiện cũng đang là 109.300 tỷ đồng.
Hoạt động đảo pha của cơ quan quản lý tiền tệ diễn ra sau chuỗi 5 phiên hút ròng liên tục (18/10 – 24/10), rút khỏi hệ thống ngân hàng hơn 135.500 tỷ đồng.
Bên cạnh đó, NHNN bơm ròng trở lại khi bắt đầu tăng một loạt lãi suất điều hành từ ngày 25/10. Trong đó, lãi suất tái cấp vốn tăng từ 5,0%/năm lên 6,0%/năm; lãi suất tái chiết khấu từ 3,5%/năm lên 4,5%/năm; lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng và cho vay bù đắp thiếu hụt vốn trong thanh toán bù trừ của NHNN đối với TCTD từ 6,0%/năm lên 7,0%/năm.
Dù không thông báo tăng lãi suất OMO nhưng trong những phiên gần đây, NHNN đã chuyển sang hình thức đấu thầu khối lượng với lãi suất cố định ở mức 6%/năm, từ mức 5%/năm trước đó. Điều này cho thấy sự nhất quán trong định hướng nâng mặt bằng lãi suất VND trên thị trường liên ngân hàng của Nhà điều hành.
Quan sát thị trường mở trong các phiên gần đây, số lượng thành viên tham gia đấu thầu ở nghiệp vụ mua kỳ hạn (OMO) đều cao hơn nhiều so với số thành viên tham gia mua tín phiếu NHNN. Số dư trên thị trường mở và lượng thành viên tham gia đều cho thấy thanh khoản của hệ thống vẫn khá căng thẳng ở phần lớn các ngân hàng trong hệ thống.
Thực tế, lãi suất cho vay VND qua đêm sau giai đoạn tăng rất mạnh lên đỉnh điểm là 8,4% vào đầu tháng 10 đã hạ nhiệt, nhưng vẫn ở mức gần 5,5% tại ngày 24/10/2022, cao hơn 0,53 điểm % so với cuối tháng 9. Ở các kỳ hạn còn lại, lãi suất cho vay trên thị trường liên ngân hàng cũng cao hơn 0,39 – 0,68 điểm % so với cuối tháng 9 ở kỳ hạn 2 tuần và 1 tháng, riêng lãi suất cho vay kỳ hạn 1 tuần là giảm 0,29 điểm % so với cuối tháng 9. Đáng chú ý, lãi suất cho vay kỳ hạn 3 tháng hiện đang ở mức trên 9,0%, cao hơn 1,82 điểm % so với cuối tháng 9.
Trong bối cảnh thị trường có nhiều biến động, NHNN đã liên tục sử dụng đồng thời 2 công cụ là dự trữ ngoại hối và kết hợp phát hành tín phiếu và mua kỳ hạn trên hoạt động thị trường mở để ổn định tỷ giá, điều tiết và hỗ trợ thanh khoản hệ thống trước những cú sốc bên ngoài (lạm phát neo cao khiến các NHTW lớn tiếp tục nâng lãi suất, thu hẹp không gian chính sách nới lỏng tài khoá và tiền tệ, đặc biệt là FED).
Tuy nhiên, sau thời gian dài bán ngoại tệ bình ổn thị trường, dư địa để NHNN can thiệp bằng việc bán USD thông qua dự trữ ngoại hối đang hẹp dần (theo IMF quỹ dự trữ ngoại hối tối thiểu cần duy trì 8 – 12 tuần nhập khẩu).
Theo dữ liệu của một số đơn vị phân tích, từ đầu tháng 10 đến nay, NHNN chỉ bán ra chưa đến 1 tỷ USD. Con số này thấp hơn nhiều so với mức can thiệp của những tháng trước đó, cho thấy bộ đệm dự trữ ngoại hối đã yếu đi đáng kể. Vì vậy, hoạt động điều hành hiện đang phụ thuộc nhiều hơn vào công cụ tín phiếu và OMO.
