Sau khi đưa 4 dự án cao tốc Bắc - Nam xây bằng vốn ngân sách vào vận hành khai thác, Bộ GTVT đang được Chính phủ giao lập phương án thu hồi vốn trên các tuyến đường này.
Bốn tuyến đường vừa được hoàn tất đầu tư gồm Cao Bồ - Mai Sơn, Mai Sơn - Quốc lộ 45, Cam Lộ - La Sơn và Phan Thiết - Dầu Giây. Bên cạnh đó, 7 dự án khác cũng sắp về đích gồm Quốc lộ 45 - Nghi Sơn, Nghi Sơn - Diễn Châu, Diễn Châu - Bãi Vọt, Nha Trang - Cam Lâm, Cam Lâm - Vĩnh Hảo và cầu Mỹ Thuận 2.
Trong số 11 dự án kể trên, chỉ có 3 dự án được đầu tư và thu phí theo hình thức BOT gồm Diễn Châu - Bãi Vọt, Nha Trang - Cam Lâm và Cam Lâm - Vĩnh Hảo. 8 dự án còn lại là các dự án đầu tư công và đến nay chưa có cơ chế để triển khai thu phí hoàn vốn.
Bộ GTVT chưa đưa ra mức thu phí dự kiến, tuy nhiên đã tính toán sơ bộ về lợi ích kinh tế thu về cho các loại phương tiện khi sử dụng mỗi tuyến đường. Lợi ích này được ước tính dựa trên so sánh với việc sử dụng quốc lộ 1 chạy song song.
Trước đó, Chính phủ chưa có cơ chế thu phí hoàn vốn tại các dự án đường sá do Nhà nước đầu tư. Các tuyến đường xây bằng vốn ngân sách thường được giao cho Cục Đường bộ quản lý và sẽ duy tu, bảo dưỡng bằng nguồn quỹ bảo trì đường bộ.
Theo lộ trình, Bộ GTVT sẽ phải báo cáo Chính phủ trình Quốc hội ban hành cơ chế để thí điểm thu phí trên các tuyến đường này.
Vừa qua, Phó thủ tướng Lê Minh Khái đã chỉ đạo Bộ GTVT chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính và cơ quan liên quan nghiên cứu, xây dựng phương án thu hồi vốn với các dự án đường cao tốc do Nhà nước đầu tư.