Báo cáo sơ kết 6 tháng đầu năm 2022, Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết, hiện nay, các địa phương đang tích cực triển khai lập, trình thẩm định, phê duyệt Kế hoạch sử dụng đất 05 năm (2021-2025) cấp tỉnh. Đồng thời với việc hoàn thiện, trình phê duyệt Quy hoạch tỉnh, thành phố thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045, các địa phương đã cơ bản hoàn thành việc phê duyệt Quy hoạch sử dụng đất thời kỳ 2021-2030 và Kế hoạch sử dụng đất năm 2023 cấp huyện.
Đến nay, có 11 địa phương đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch tỉnh (gồm: Bắc Giang, Hà Tĩnh, Quảng Ninh, Thanh Hóa, Thái Nguyên, Khánh Hòa, Lào Cai, Tuyên Quang, Quảng Bình, Long An). Bộ đã nhận được hồ sơ đề nghị thẩm định Kế hoạch sử dụng đất 5 năm (2021-2025) của các tỉnh: Bắc Giang, Tuyên Quang, Hà Tĩnh.
Ngoài ra, có 6 tỉnh đã có đề nghị thẩm định hồ sơ Kế hoạch sử dụng đất 5 năm (2021-2025) gồm Hà Giang, Thái Bình, Tây Ninh, Vĩnh Long, Long An (nộp trước khi được phê duyệt quy hoạch tỉnh), Kiên Giang nhưng chưa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tỉnh nên chưa đủ cơ sở thẩm định.
Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện 360/CĐ-TTg ngày 02/5/2023, về kết quả thực hiện chỉ tiêu kế hoạch sử dụng đất đã được giao; tổng hợp chỉ tiêu sử dụng đất cần điều chỉnh trong quy hoạch sử dụng đất đến năm 2030, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã tổ chức rà soát, đánh giá kết quả thực hiện chỉ tiêu kế hoạch sử dụng đất đã được giao và tổng hợp chỉ tiêu sử dụng đất cần điều chỉnh trong quy hoạch sử dụng đất đến năm 2030 và kế hoạch sử dụng đất đến năm 2025.
Qua tổng hợp báo cáo của 63 tỉnh, thành phố cho thấy kết quả thực hiện một số chỉ tiêu sử dụng đất đến hết năm 2022 đạt tỷ lệ rất thấp.
Cụ thể, với đất trồng lúa, chỉ tiêu đến năm 2025 cả nước giảm 184.000 ha, nhưng đến hết năm 2022 lại tăng 13.140 ha (nguyên nhân do công tác thống kê đất đai). Về đất rừng phòng hộ, chỉ tiêu đến hết năm 2025 cả nước tăng 53.400 ha, nhưng đến hết năm 2022 chỉ tăng 2.090 ha. Với đất giao thông, thực hiện đạt 10,74%; đất thể dục thể thao đạt 5,91%; đất khu công nghiệp đạt 3,61%; đất công trình năng lượng đạt 11,25%...
Trong khi đó, nhiều địa phương đang đề xuất điều chỉnh kế hoạch chỉ tiêu sử dụng đất đến năm 2025, chủ yếu tập trung vào đất trồng lúa, đất khu công nghiệp...
Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết, qua tổng hợp số liệu đề xuất điều chỉnh chỉ tiêu sử dụng đất đến năm 2025 của các địa phương, đối với chỉ tiêu sử dụng đất trồng lúa, có 1 tỉnh đề xuất tăng 120 ha và 29 tỉnh đề xuất giảm với diện tích là 90.781 ha thì đến năm 2025 cả nước còn 3,642 triệu ha. Con số này tiệm cận diện tích đất trồng lúa đến năm 2030 được Quốc hội quyết định tại Nghị quyết 39/2021/QH15 về quy hoạch sử dụng đất quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và kế hoạch sử dụng đất 5 năm quốc gia (2021- 2025) là 3,568 ha.
Đối với chỉ tiêu sử dụng đất khu công nghiệp, có 37 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đề xuất tăng với diện tích 46.038 ha, chỉ có 1 tỉnh đề xuất giảm 58 ha. Về chỉ tiêu sử dụng đất giao thông có 31 tỉnh đề xuất tăng với diện tích là 32.701 ha và không có địa phương đề xuất giảm.
Bộ Tài nguyên và Môi trường nhận xét, việc tổ chức lập quy hoạch, kế hoạch sử đụng đất tại một số địa phương còn chậm; kết quả thực hiện chỉ tiêu sử dụng đất được phân bổ cho các địa phương còn thấp. Tình trạng lãng phí trong khai thác, sử dụng tài nguyên còn phổ biến như: đất đai của các dự án chậm đưa vào sử dụng, để hoang hóa, đất của các nông lâm trường, các dự án bị dừng thực hiện sau thanh tra, kiểm tra, kiểm toán…. Khiếu kiện liên quan đến đất đai có xu hướng giảm so với trước đây nhưng vẫn chiếm tỷ lệ lớn.
Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 360/CĐ-TTg, Bộ Tài nguyên và Môi trường có công văn đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương khẩn trương rà soát, đánh giá kết quả thực hiện chỉ tiêu sử dụng đất và đề xuất nhu cầu sử dụng đất đến năm 2030, phân kỳ thực hiện đến năm 2025. Đồng thời, nêu rõ lý do tăng, giảm so với chỉ tiêu đã được Thủ tướng Chính phủ phân bổ tại Quyết định số 326/QĐ-TTg ngày 9/3/2022 về Phân bổ chỉ tiêu Quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021- 2030, tầm nhìn đến năm 2050, Kế hoạch sử dụng đất quốc gia 5 năm 2021- 2025.
Trong 6 tháng đầu năm 2023, toàn ngành đã tiến hành 350 cuộc thanh tra, kiểm tra, đối với 773 tổ chức, cá nhân. Xử phạt vi phạm hành chính 73 tổ chức, cá nhân với số tiền gần 54 tỷ đồng, kiến nghị truy thu nộp ngân sách nhà nước 5.976,7 triệu đồng, kiến nghị thu hồi 5.647 ha đất.
