Cuối tháng 3 vừa qua, VPBank đã khiến thị trường xôn xao khi ký kết thoả thuận phát hành riêng lẻ 15% vốn điều lệ cho Ngân hàng SMBC của Nhật Bản (thuộc tập đoàn tài chính SMFG). Thoả thuận này đã chính thức đưa SMBC Group trở thành nhà đầu tư chiến lược của VPBank.
Với giá trị 1,5 tỷ USD, đây là thương vụ phát hành cổ phiếu cho cổ đông chiến lược lớn nhất lịch sử ngành ngân hàng Việt Nam
Chia sẻ tại buổi gặp gỡ cổ đông mới đây, bà Lưu Thị Thảo - Phó Tổng Giám đốc thường trực VPBank - cho biết: Theo hợp đồng đã ký kết phát hành riêng lẻ với SMBC, ngay trong tháng 4, VPBank đã nhận tiền được số tiền đặt cọc 10% của SMBC. Hiện tại ngân hàng đang thực hiện các bước để hoàn tất thương vụ như xin phê duyệt của các cơ quan có thẩm quyền và chào bán riêng lẻ tăng vốn điều lệ theo quy định pháp luật. Quá trình này sẽ diễn ra trong khoảng 2 – 3 tháng, dự kiến khoảng cuối tháng 7 và đầu tháng 8 sẽ hoàn tất các thủ tục và nhận tiếp 90% số tiền còn lại, ghi nhận vào vốn của VPBank.
Một ngân hàng tư nhân lớn khác là SHB cũng đang đẩy mạnh hoạt động chào bán cổ phiếu cho đối tác ngoại, sau khi bị trì hoãn trong năm 2022.
Tại đại hội vừa qua, cổ đông SHB đã thông qua việc tiếp tục triển khai tăng vốn từ việc phát hành cổ phiếu dành cho nhà đầu tư nước ngoài và nhà đầu tư chiến lược nước ngoài. Được biết, SHB hiện là ngân hàng tư nhân lớn hiếm hoi còn trống nhiều room ngoại (tỷ lệ sở hữu nước ngoại chỉ ở mức 6,2%) . Điều này giúp ngân hàng có nhiều dư địa để bán lượng lớn cổ phiếu cho nhà đầu tư nước ngoài.
Nói về kế hoạch tìm kếm cổ đông chiến lược, Chủ tịch Đỗ Quang Hiển nói SHB từ trước tới nay luôn đang theo xu hướng "chung thuỷ" nhưng sẽ thay đổi chiến lược tìm kiếm cổ đông ngoại: “SHB là cô gái đẹp có nhiều chàng trai từ các quốc gia khác muốn kết hôn. Nhưng SHB ưu tiên các chàng trai thủy chung, nên mong muốn đối tác tham gia cùng quản trị điều hành và gắn bó lâu dài. Tuy nhiên, qua gặp mặt các chàng rể thì các nhà đầu từ này chỉ có chiến lược đầu tư tài chính ngắn và trung hạn."
“Chung thủy 10 – 20 năm thì không có, nhưng chúng tôi đã tiếp xúc sâu hơn với các tập đoàn tài chính nước ngoài, chấp nhận họ chỉ đầu tư 3 – 5 năm rồi rút vốn” – ông Hiển nói với cổ đông, và cho biết thêm trong năm nay hoặc đầu năm sau SHB sẽ có một chàng rể ngắn và trung hạn.
Bên phía nhóm ngân hàng cổ phần Nhà nước, BIDV cũng có kế hoạch phát hành riêng lẻ 9% cổ phần cho nhà đầu tư nước ngoài từ lâu, nhưng vẫn chưa thực hiện thành công.
Chia sẻ với cổ đông tại đại hội vừa qua, Chủ tịch Phan Đức Tú cho biết: Ban lãnh ngân hàng đã rất nỗ lực để thực hiện việc này, đã tiếp xúc tổng cộng 38 nhà đầu tư trong 3 năm qua nhưng có điều không thuận lợi là tình hình kinh tế các nước, sự thu hẹp của khẩu vị rủi ro của các nhà đầu tư đối với thị trường mới nổi, cùng với chính sách thắt chặt tiền tệ của các nước sẽ làm giảm sút việc mở rộng đầu tư vào Việt Nam.
“Năm nay chúng tôi vẫn tiếp tục thực hiện nhiệm vụ này. Hiện nay chúng tôi có một số nhà đầu tư tiềm năng nhưng không thể công bố được. Chúng tôi sẽ cố gắng thực hiện nhiệm vụ này trong năm 2023”, ông Tú nhấn mạnh.
Tại Vietcombank, Chủ tịch Phạm Quang Dũng cho biết kế hoạch phát hành riêng lẻ 6,5% vốn điều lệ cho nhà đầu tư nước ngoài đang dừng ở bước thuê tổ chức tư vấn. Theo kế hoạch, Vietcombank sẽ thực hiện phát hành riêng lẻ cho nhà đầu tư nước ngoài trong giai đoạn 2023 - 2024.
Ngoài các ông lớn nêu trên, LPBank cũng có kế hoạch phát hành riêng lẻ 300 triệu cổ phiếu cho nhà đầu tư nước ngoài trong năm nay. Thời gian chào bán cụ thể sẽ được HĐQT ngân hàng quyết định sau khi được các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phê duyệt. Cổ phiếu chào bán cho NĐT nước ngoài bị hạn chế chuyển nhượng 3 năm đối với nhà đầu tư chiến lược và hạn chế chuyển nhượng 1 năm đối với nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp.
Cổ đông ngoại giúp ngân hàng tăng cường năng lực tài chính và quản trị
Theo giới chuyên môn, các ngân hàng Việt Nam đang sử dụng đòn bẩy cao và chịu áp lực huy động vốn. Do vậy, tăng cường nguồn vốn của các ngân hàng là rất quan trọng đối với sự bền vững của hệ thống tài chính và nền kinh tế Việt Nam.
Mặt khác, lộ trình giảm tỷ lệ tối đa của nguồn vốn ngắn hạn dùng để cho vay trung và dài hạn được tạm hoãn trong giai đoạn dịch COVID bùng nổ, nhưng mọi thứ đã đi qua. Mức tỷ lệ tối đa giảm xuống còn 34% vào tháng 10/2022 và sẽ tiếp tục giảm còn 30% từ tháng 10/2023. Do đó, các ngân hàng có thể sẽ cần huy động thêm nguồn vốn trung và dài hạn trong thời gian tới.
Ngoài ra, việc bán vốn cho các nhà đầu tư nước ngoài không chỉ giúp các ngân hàng thay đổi tích cực về tài chính, mà còn tạo điều kiện để nâng cao khả năng công nghệ, quản trị và điều hành tại các tổ chức tín dụng theo hướng tiếp cận gần hơn với các thông lệ, chuẩn mực quốc tế.
Theo ban lãnh đạo VPBank, khoản đầu tư của SMBC sẽ mang lại cho ngân hàng 35,9 nghìn tỷ đồng vốn cấp 1, nâng tổng vốn chủ sở hữu của VPBank từ 103,5 nghìn tỷ đồng lên xấp xỉ 140 nghìn tỷ đồng. Qua đó, đưa VPBank trở thành ngân hàng có vốn chủ sở hữu lớn thứ 2 tại Việt Nam, sau Vietcombank. Điều này cho phép VPBank có đủ sức mạnh tài chính để đáp ứng các nhu cầu của khách hàng ở tất cả các phân khúc chiến lược.
“Bộ đệm vốn lớn cho phép ngân hàng thực hiện hóa các tham vọng của ngân hàng và các công ty trong hệ sinh thái”, Phó Tổng Giám đốc VPBank Lưu Thị Thảo nhấn mạnh.
Bên cạnh có một bước nhảy vọt về quy mô vốn, ban lãnh đạo VPBank nhận định những bí quyết và năng lực kinh doanh trên khắp thế giới của SMBC sẽ đưa ngân hàng trở thành một ngân hàng có năng lực quản trị rủi ro, cung cấp dịch vụ tài chính tốt nhất Việt Nam.
Tương tự, Ban lãnh đạo SHB cũng kỳ vọng với tiềm lực tài chính vững mạnh, công nghệ hiện đại - tiên tiến, kinh nghiệm quản trị lâu năm và sản phẩm dịch vụ đa dạng, các định chế nước ngoài với tư cách là cổ đông SHB sẽ hỗ trợ, đồng hành với ngân hàng để phát huy các thế mạnh sẵn có và nâng cao năng lực điều hành, mở rộng và phát triển các sản phẩm dịch vụ hiện đại, tiện ích cho khách hàng.
