Tính đến ngày 22/11, tổng giá trị trái phiếu phát hành thành công trong tháng 11 ước đạt hơn 20 nghìn tỷ đồng, giảm 32% so với tháng trước, thống kê mới nhất từ MBS.
Những ngân hàng, doanh nghiệp nào phát hành nhiều nhất?
Hoạt động phát hành chậm lại dần từ tháng 9/2023. Đa phần các đợt phát hành trong tháng đến từ nhóm Tài chính – Ngân hàng, chiếm hơn 48% lợi suất vào khoảng 6,4% - 8%. Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam là tổ chức phát hành giá trị lớn nhất trong tháng với 3.542 tỷ đồng, trong đó 3.092 tỷ đồng trái phiếu lãi suất 6,45%-6,55% và lô 450 tỷ đồng lãi suất 7,1%, thời hạn 8-10 năm.
Lãi suất cao nhất trong tháng là 14% ghi nhận từ đợt chào bán 1.495 tỷ đồng của Công ty TNHH DV & TV xây dựng Anh Quân. Đáng chú ý, lãi suất phát hành trái phiếu doanh nghiệp của nhóm Ngân hàng có xu hướng nhích lên trong tháng 11 sau nhiều tháng đi ngang. Đây có thể là một dấu hiệu cho thấy lãi suất huy động của ngân hàng khó giảm thêm nữa.
Hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp lũy kế 11 tháng, tổng giá trị phát hành đạt 233 nghìn tỷ đồng, giảm 8% so với cùng kỳ. Lãi suất trái phiếu doanh nghiệp bình quân trong 11 tháng 2023 đạt 8,5%, cao hơn so với mức trung bình 7,9% của năm 2022.
Từ đầu năm đến nay, Ngân hàng là nhóm ngành có giá trị phát hành cao nhất với khoảng 109,6 nghìn tỷ giảm 18% so với cùng kỳ chiếm tỷ trọng 47% so với tổng giá trị. Lãi suất bình quân gia quyền của trái phiếu Ngân hàng là 6,8%/năm, kỳ hạn bình quân 4,5 năm. Các Ngân hàng phát hành giá trị lớn nhất bao gồm: Ngân hàng TMCP Á Châu 18,9 nghìn tỷ đồng, Ngân hàng TMCP Kỹ Thương Việt Nam 15,5 nghìn tỷ đồng, Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam 12,9 nghìn tỷ đồng.
Xếp sau là nhóm ngành Bất động sản với tổng giá trị phát hành đạt 73,1 nghìn tỷ đồng tăng 10% so với cùng kỳ, chiếm tỷ trọng 31%. Lãi suất bình quân gia quyền của trái phiếu bất động sản vẫn là 9,7%/năm, kỳ hạn bình quân là 3,6 năm. Các doanh nghiệp bất động sản phát hành giá trị lớn nhất gồm có: Công ty TNHH Capitaland Tower (12,2 nghìn tỷ đồng), Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển Đô Thị Hưng Yên (7,2 nghìn tỷ đồng), Công ty CP Vinhomes (trị giá 5 nghìn tỷ đồng).
Hoạt động mua lại trái phiếu doanh nghiệp có phần chững lại trong các tháng gần đây. Trong tháng 11, giá trị trái phiếu mua lại trước hạn ước tính khoảng hơn 2 nghìn tỷ đồng, giảm 82% so với tháng trước).
Lũy kế từ đầu năm đến nay, khoảng 197.660 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp đã được mua lại trước hạn, tăng 13% so với cùng kỳ, trong đó nhóm ngành Ngân hàng vẫn chiếm tỷ trọng 47% tổng giá trị mua lại, nhóm ngành Bất động sản và xây dựng lần lượt chiếm tỷ trọng 15% và 14%.
Nhiều yếu tố tác động tích cực cho trái phiếu doanh nghiệp năm 2024
Tính đến ngày 21/11, đã có khoảng 100 doanh nghiệp thông báo về việc chậm/hoãn thanh toán gốc, lãi trái phiếu. Ước tính tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp chậm các nghĩa vụ thanh toán vào khoảng 192 nghìn tỷ đồng, chiếm gần 19% dư nợ trái phiếu doanh nghiệp của toàn thị trường, trong đó nhóm ngành bất động sản tiếp tục chiếm tỷ trọng lớn nhất khoảng 70% giá trị chậm trả.
Theo MBS, trong giai đoạn 2022-2023, việc các tổ chức phát hành yếu kém bộc lộ, đã giúp thị trường sàng lọc và khoanh vùng nhóm các tổ chức phát hành theo mức độ rủi ro khác nhau. Các nhóm ngành nghề rủi ro cao cũng được bộc lộ, giúp nhà đầu tư có góc nhìn chính xác hơn về rủi ro tín dụng từng nhóm ngành. Mức độ ảnh hưởng tới thị trường trong thời gian tới của việc vi phạm sẽ thấp hơn và thị trường sẽ ít biến động hơn.
Đánh giá về thị trường trái phiếu năm 2024, ông Nguyễn Quang Thuân, Chủ tịch FiinGroup cho rằng trong năm tới nhiều yếu tố tác động tích cực tới thị trường trái phiếu. Trong đó, việc lưu ký tập trung trên VSD giúp thông tin về Trái phiếu doanh nghiệp trở nên minh bạch hơn rất nhiều như các thông tin về lãi suất danh nghĩa, kỳ trả lãi...
Sàn Trái phiếu riêng lẻ ra đời giúp nhà đầu tư nắm bắt rõ hơn các thông tin về giao dịch trái phiếu trên thị trường thứ cấp, đặc biệt các dữ liệu liên quan đến lợi suất đầu tư của từng mã trái phiếu. Đây là cơ sở để xây dựng các thông tin về đường cong lãi suất của các tổ chức phát hành, nhóm tổ chức phát hành. Hoạt động xếp hạng tín nhiệm với sự tham gia của nhiều đơn vị xếp hạng, sẽ giúp cho nhà đầu tư có nhiều thông tin và sự lựa chọn hơn.
Một số trái phiếu doanh nghiệp đầu ngành, cũng như nhóm trái phiếu của nhóm ngân hàng vẫn có mức coupon phát hành, và lợi suất đầu tư trên thị trường thứ cấp hấp dẫn.
Mặc dù vậy, môi trường kinh doanh khả năng tiếp tục khó khăn, phục hồi chậm, dẫn đến sự gia tăng rủi ro, đặc biệt với nhóm tổ chức phát hành ngành bất động sản và năng lượng do triển vọng kinh doanh kém. Sự thiếu tham gia mạnh mẽ của các nhà đầu tư tổ chức định chế phi tài chính và nhà đầu tư cá nhân cũng tác động tiêu cực cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp năm 2024.
