Văn phòng Chính phủ vừa ban hành Công văn số 7287/VPCP-CN truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Lê Minh Khái về phí sử dụng công trình kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ, tiện ích công cộng trong khu vực cửa khẩu cảng biển tại TP. Hải Phòng.
Cụ thể, đối với báo cáo của Bộ Tài chính về phí sử dụng công trình kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ, tiện ích công cộng trong khu vực cửa khẩu cảng biển tại TP. Hải Phòng, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái yêu cầu Bộ Tài chính và UBND TP. Hải Phòng tiếp tục thực hiện ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Lê Minh Khái tại Công văn số 4732/VPCP-CN ngày 28/7/2022 của Văn phòng Chính phủ, sớm điều chỉnh phí sử dụng công trình kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ, tiện ích công cộng trong khu vực cửa khẩu cảng biển tại TP. Hải Phòng đối với hàng hóa vận tải bằng đường thủy nội địa.
Trước đó, nhiều hiệp hội doanh nghiệp liên quan đến vận tải đường thủy nội địa (gồm: Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ Logistics Việt Nam (VLA), Hiệp hội Đại lý, Môi giới và Dịch vụ Hàng hải Việt Nam (VISABA), Hiệp hội Chủ hàng Việt Nam (VNSC), Hội Vận tải thủy nội địa Việt Nam và Hiệp hội Chủ tàu Việt Nam - VSA) đồng loạt có văn bản gửi UBND TP. Hải Phòng đề nghị miễn thu phí đối với hàng tạm nhập tái xuất, hàng tạm xuất tái nhập, hàng gửi kho ngoại quan, hàng quá cảnh, hàng chuyển khẩu, hàng xuất khẩu, hàng nhập khẩu được vận chuyển bằng phương tiện thủy nội địa hoạt động trên các tuyến vận tải thủy.
Các hiệp hội này cũng đề nghị xem xét việc miễn, giảm phí cho hàng hóa vận chuyển bằng đường biển.
Từ năm 2016, Hải Phòng đã có Nghị quyết số 148/2016/NQ-HĐND quy định về phí sử dụng công trình, kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ, tiện ích công cộng trong khu vực cửa khẩu cảng biển Hải Phòng.
Theo đó, các tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa tạm nhập tái xuất, hàng chuyển khẩu, hàng gửi kho ngoại quan, hàng quá cảnh có sử dụng công trình, kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ, tiện tích công cộng trong khu vực cửa khẩu Hải Phòng; các đối tượng mở tờ khai hải quan tạm nhập hàng hóa tại các tỉnh khác, nhưng làm thủ tục tái xuất tại các Chi cục Hải quan cửa khẩu, thuộc Cục Hải quan TP Hải Phòng... sẽ phải nộp các mức phí theo từng loại mặt hàng.
Theo đánh giá của các hiệp hội và doanh nghiệp, nếu TP. Hải Phòng miễn phí sử dụng công trình, kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ trong khu vực cảng biển Hải Phòng đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu được vận chuyển bằng phương tiện thủy nội địa, chi phí logistics sẽ giảm khoảng 10%.
Dù vậy, Chủ tịch Hội Vận tải thủy nội địa Việt Nam, cho rằng việc Hải Phòng thu phí hạ tầng cảng biển của các phương tiện vận chuyển bằng đường thủy là bất hợp lý.
Theo lý giải của Chủ tịch hội này, vận tải thủy nội địa di chuyển dưới sông - là điều kiện tự nhiên thiên nhiên ưu đãi nên không sử dụng các hạ tầng ở khu vực cửa khẩu cảng biển.
Trong khi đó, các doanh nghiệp khi đến cảng đã phải nộp phí cảng, phí vùng nước, các loại phí khi đi trên tuyến luồng sông.
Do đó, việc thu tiền phí này sẽ làm giá thành vận tải tăng lên, kéo theo tăng giá cả hàng hóa, dẫn tới cạnh tranh không lành mạnh và làm tăng lạm phát.
Mặt khác, hàng hóa từ cảng biển sẽ chuyển từ đường bộ xuống đường thủy nội địa, làm giảm lượng xe ô tô hoạt động trong khu vực.
Từ đó, giảm chi phí duy tu, bão dưỡng, duy trì điều kiện phục vụ hoặc tái tạo công trình kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ, tiện ích công cộng trong khu vực cửa khẩu cảng biển Hải Phòng.
Về vấn đề này, tại công văn số 4732/VPCP-CN ngày 28/7/2022, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái yêu cầu Bộ Tài chính chủ trì phối hợp với Bộ Giao thông vận tải, Bộ Công Thương và các cơ quan liên quan làm việc với UBND TP. Hải Phòng để giải quyết các kiến nghị của các hiệp hội doanh nghiệp và ý kiến của Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội; báo cáo Thủ tướng Chính phủ trong tháng 9.
Sau hàng loạt văn bản từ Phó Thủ tướng, Bộ Tài chính, các hiệp hội, trong đề xuất mới đây của HĐND TP Hải Phòng, dự kiến sẽ giảm 50% mức phí sử dụng công trình kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ, tiện ích công cộng trong khu vực cửa khẩu cảng biển Hải Phòng đối với hàng hoá nhập khẩu, hàng hoá xuất khẩu khi vào cảng và rời cảng biển Hải Phòng bằng phương tiện thuỷ nội địa trên các tuyến đường thuỷ.
Trước kiến nghị của các Hiệp hội, ngày 27/6, Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội có văn bản gửi Văn phòng Chính phủ nêu rõ trong giai đoạn từ 2017 – 2021, khoản thu phí hạ tầng cảng biển đối với phương thức vận tải thuỷ nội địa chỉ đạt từ 59,8 tỷ đồng đến 66 tỷ đồng/năm.
Số thu này quá nhỏ so với tổng nguồn thu phí chung, trung bình khoảng 1.500 tỷ đồng/năm của Hải Phòng. Trong khi khoản phí này lại rất có ý nghĩa đối với ngành vận tải thuỷ nội địa, ngành góp phần hiệu quả việc chuyển đổi cơ cấu vận tải, giảm tải cho vận tải đường bộ đi và đến Hải Phòng, giảm khí thải ô nhiễm môi trường và giảm tai nạn giao thông đường bộ đang ở mức báo động.
