Theo quan niệm dân gian, phật thủ là loại quả mang ý nghĩa nhiều may mắn, tài lộc trong năm mới. Do đó, loại quả này được nhiều người dân lựa chọn bày lên bàn thờ gia tiên ngày Tết. Cứ vào dịp cuối năm, khu vườn nhà chị Trần Thị Tuyên ở Đan Phượng (Hà Nội) lại tất bật chăm sóc, cắt tỉa hàng trăm gốc phật thủ để bán ra thị trường.
Theo chị Tuyên, vào dịp cuối năm lượng thu hoạch tương đối nhiều nên hầu hết các nhà vườn đều phải huy động thêm nhân lực. “Trung bình một ngày thu hoạch khoảng 1.000 quả, những ngày cận Tết thì một ngày thu hoạch khoảng 5.000 - 7.000 quả”, chị Tuyên nói. Người dân nơi đây cho biết, Phật thủ có 3 dạng là Phật thủ lộc, Phật thủ phát và Phật thủ kỳ tướng. Những quả to, hội tụ đủ các yếu tố thịnh - suy - vi - thái theo tín ngưỡng dân gian thường có giá bán khá cao. Hiện tại giá Phật thủ tại vườn dao động từ 40.000 - 200.000 đồng/quả, tùy kích thước. Đặc biệt có những quả to giá lên đến hàng triệu đồng.
Để có được vụ mùa bội thu, Phật thủ cần được chăm sóc tỉ mẩn, kỹ càng. Từ các công đoạn làm sạch đất đến tưới tiêu, phun, xới đều do người dân có kinh nghiệm thực hiện. “Trồng Phật thủ đúng cách phải học cách “vuốt ve” cưng chiều nó, Phật thủ ưa những bãi đất bồi pha cát ven sông. Thông thường, Phật thủ ra hoa kết quả quanh năm, quả ra gối vụ, nhưng thu hoạch vụ chính là tháng 7 và Tết Âm lịch. Mỗi cây cho từ 50 - 70 quả, thu hoạch trong 3 năm”, một chủ vườn Phật thủ tại Đan Phượng cho hay.
Thời điểm cận Tết, trên những mảnh vườn xanh mướt mắt nằm ven sông Hồng thuộc huyện Đan Phượng, các hộ dân đang tất bật thu hoạch những trái phật thủ phục vụ cho thị trường Tết.
Theo quan niệm xưa, phật thủ là loại quả dùng để thờ Phật và gia tiên vì có mùi thơm, tác dụng lưu giữ thần, Phật trong nhà lâu hơn để phù hộ cho gia chủ.
Theo chị Tuyên, một quả phật thủ đẹp phải to, tròn trái, các ngón của quả phật thủ phải đều, nhiều ngón, ngón to nhô lên, đường kính rộng thì mới đẹp.
Được mệnh danh là loài cây cực kỳ khó tính, cây phật thủ đòi hỏi được chăm sóc cẩn thận; các chủ vườn cũng phải tính toán, theo dõi sát sao thời tiết.
Những trái phật thủ đẹp mắt sau khi ngắt, được người dân vận chuyển trên xe rùa đến nơi đóng gói sản phẩm.
Theo các nhà vườn, trung bình mỗi quả phật thủ có giá từ 60 – 100 nghìn đồng. Với những quả đẹp và độc, giá bán có thể lên tới hàng triệu đồng.
Phật thủ để được khoảng từ 3 đến 5 tháng, để càng lâu càng thơm, càng đẹp. Quả có nhiều dáng, một số người thích dáng bông cúc, có người thích quả nhiều ngón tay…
Trái phật thủ ít người ăn, thường chỉ dùng để trưng lên mâm ngũ quả trong ngày lễ Tết. Vì vậy, hình thức là yếu tố quan trọng quyết định chất lượng sản phẩm.
Dịp Tết Nguyên đán, không chỉ quả phật thủ mà cả cây phật thủ cũng đắt khách mua về làm cây cảnh. Cây cảnh phật thủ đáp ứng yêu cầu cần phải có tán cân đối, cây cao vừa phải và nhiều quả, đặc biệt có những cây lên đến gần một trăm quả. Những cây chất lượng tốt có giá bán từ 10 – 15 triệu đồng một gốc.